Δεν είναι μυστικό ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να μας κάνει να γκρινιάζουμε περισσότερο, αλλά τα αποτελέσματα νέας έρευνας δείχνουν ότι ένας άσχημος βραδινός ύπνος μπορεί να μας κάνει και πιο εγωιστές.
Στοιχεία που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο περιοδικό PLOS Biology βρήκαν μια συσχέτιση μεταξύ της έλλειψης ύπνου και της εγωιστικής συμπεριφοράς. Η έρευνα διεξήχθη από ειδικούς από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ και περιλάμβανε δεδομένα από τρεις προηγούμενες μελέτες.
Όλες οι μελέτες διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι γίνονται πιο εγωιστές μετά από λιγότερο ή από διαταραγμένο ύπνο
Η πρώτη μελέτη παρακολούθησε τους εγκεφάλους 24 ατόμων μετά από μια νύχτα καλού ύπνου και από μια νύχτα στέρησης ύπνου. Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο βοηθητικής συμπεριφοράς που τους απαιτούσε να σημειώσουν τι θα έκαναν σε δύσκολες καταστάσεις — όπως αν έβλεπαν ένα πληγωμένο ζώο στην άκρη του δρόμου ή αν θα πρόσφεραν τη θέση τους σε ένα ηλικιωμένο άτομο σε γεμάτο λεωφορείο.
Οι ερευνητές έλαβαν επίσης μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου τους καθώς ολοκλήρωναν μια εργασία γνωστικής λειτουργίας κοινωνικών δεξιοτήτων που απαιτούσε να βλέπουν «ελεγχόμενες κάρτες πληροφοριών που απεικονίζουν διάφορους ενήλικες με έδρα στις ΗΠΑ» και να προσδιορίσουν τις προσωπικότητες των σιλουετών στις κάρτες.
Κατά τη διάρκεια της μαγνητικής τομογραφίας, τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ενσυναίσθηση ήταν λιγότερο ενεργά μετά από μια νύχτα χωρίς ύπνο.
Επιπλέον, οι συμμετέχοντες συνολικά «επέδειξαν σημαντική μείωση στην επιθυμία να βοηθήσουν άλλους υπό συνθήκες στέρησης ύπνου», ανέφερε η μελέτη.
Η δεύτερη μελέτη παρακολούθησε περισσότερα από 100 άτομα στο Διαδίκτυο για τρεις ή τέσσερις νύχτες μέσω αυτοαναφερόμενων πληροφοριών που μετρούσαν πόσο πολύ και πόσο καλά κοιμήθηκαν. Η έρευνα απηύθυνε ερώτημα στους συμμετέχοντες πόσες φορές ξύπνησαν, πόσες ώρες κοιμήθηκαν, τι ώρα ξύπνησαν και πολλά άλλα. Όπως ήταν αναμενόμενο, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μια νύχτα κακού ύπνου είχε ως αποτέλεσμα λιγότερη επιθυμία να βοηθήσουν άλλους ανθρώπους.
Η τρίτη μελέτη εξέτασε τον αντίκτυπο που έχει η αλλαγή σε θερινή ώρα (το να χάσει κανείς μια ώρα ύπνο αλλά σε αντιστάθμισμα να κερδίσει μέρα με περισσότερο φως) ως προς την φιλανθρωπική προσφορά μέσω μιας ανάλυσης δεδομένων δωρεών σε όλη τη χώρα (σ.σ. τις ΗΠΑ) από το 2001 έως το 2016. Αυτή η μελέτη διαπίστωσε ότι «η μετάβαση στη θερινή ώρα συνδέθηκε με σημαντική μείωση της αλτρουιστικής απόφασης να δοθούν χρήματα ( δωρεές) σε σύγκριση με τις εβδομάδες είτε πριν είτε μετά τη μετάβαση».
Ακόμη και μια ελάχιστη απώλεια ύπνου μιας ώρας, όπως στη μελέτη της θερινής ώρας, φαινόταν να οδηγεί σε χειρότερη διάθεση για τα άτομα της έρευνας. Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε η μελέτη, «η μειωμένη θετική διάθεση μπορεί να επηρεάσει το να παρέχουμε βοήθεια, εν μέρει μειώνοντας την ενσυναίσθησή μας ως προς τις ανάγκες ή την αγωνία των άλλων».
Ο αλτρουισμός έχει σημαντικά οφέλη στην υγεία μας
Όλα αυτά καταλήγουν στο ότι αν δεν κοιμόμαστε καλά δεν θα είμαστε οι καλύτεροι κι οι πιο δοτικοί άνθρωποι – μια ζωτική αξία που μπορεί να βελτιώσει την ευεξία μας.
Μελέτες δείχνουν ότι το να βοηθάμε άλλους μπορεί να οδηγήσει σε λιγότερο άγχος και έχει συσχετιστεί ακόμη και με χαμηλότερα επίπεδα φλεγμονής στο σώμα. Το να βοηθάμε τους άλλους δεν μας κάνει μόνο να νιώθουμε καλά, αλλά μπορεί να είναι και σωματικά καλό και για εμάς.
Αν θέλουμε να κοιμόμαστε καλύτερα, ας αποφεύγουμε τις οθόνες προτού πάμε για ύπνο
Το μπλε φως που προέρχεται από την τηλεόραση ή το τηλέφωνό μας μπορεί να μας κρατά ξύπνιους τη νύχτα. Το μπλε φως έχει αποδειχθεί ότι καταστέλλει τη μελατονίνη, την ορμόνη που χρειάζεται το σώμα μας για να αποκοιμηθούμε.
Πέρα από αυτό, όταν ασχολούμαστε με το τηλέφωνό μας, δεν αφήνουμε τον εγκέφαλό μας να «σβήσει» μετά από μια κουραστική μέρα.
Η δρ. Σάσα Χαμντάνι, πιστοποιημένη ψυχίατρος από το διοικητικό συμβούλιο και κλινικός ειδικός της ADHD έχει πει στο παρελθόν στη HuffPost ότι όταν ασχολούμαστε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή γυρίζουμε στην τηλεόραση, «επιζητούμε την απελευθέρωση ντοπαμίνης που έρχεται όταν βλέπουμε κάτι που είναι συναρπαστικό ή ενδιαφέρον».
«Όταν ο εγκέφαλός μας είναι δεσμευμένος και ενεργός, είναι λιγότερο πιθανό να σβήσει», λέει.