H ακόλουθη λίστα αναπαραγωγής του Spotify (βλέπε παρακάτω) περιέχει μουσική από τους Prince, Grateful Dead, Weezer, Billie Holliday, Kanye West, Johannes Brahms, Hans Zimmer, David Bowie, Wolfgang Amadeus Mozart και Radiohead και διαρκεί σχεδόν 66 ώρες. Δεν πρόκειται όμως για μια κοινή λίστα 712 κομμάτιων, έστω με μεγάλο εύρος διάφορων μουσικών.
Ούτε είναι μια συλλογή ενός σύγχρονου «εκλεκτικού» λάτρη της μουσικής, αλλά μια προσεγμένη επιμέλεια κομματιών από νευροεπιστήμονες που έχει σαν στόχο να μας προκαλέσουν την αίσθηση της ανατριχίλας!
Ως ρίγος ορίζεται είτε ”ένα έντονο τρέμουλο ή ανατριχίλα που διαπερνά το σώμα εξαιτίας μεγάλης σωματικής έντασης (ως σύμπτωμα κούρασης) ή ψυχικής φόρτισης (ως εκδήλωση συγκίνησης ή οργής) ή μεγάλου ψύχους (ως σύμπτωμα πυρετού)” είτε μεταφορικά μια ”μεγάλη συγκίνηση”.
Ο Σαμ Γκίλμπερτ του Big Think παραθέτει επίσης μια πρόσφατη μελέτη που προτείνει ότι «μπορεί κανείς να βιώσει ανατριχίλα ή ρίγος όταν κοιτάζει ένα υπέροχο ηλιοβασίλεμα ή έναν όμορφο πίνακα, όταν συνειδητοποιεί μια βαθιά ιδέα ή αλήθεια, όταν διαβάζει ένα ιδιαίτερο ποιήμα ή όταν παρακολουθεί την κορύφωση μιας ταινίας».
Μια πιθανή εξήγηση για το φαινόμενο είναι ότι προκύπτει από την υπέρβαση των προσδοκιών. Ανεξάρτητα από την τελική αιτία, η μουσική ανατριχίλα είναι τόσο δυνατή γιατί μας θυμίζει πώς είναι να είσαι ζωντανός.
Σύμφωνα με τους ερευνητές ανατριχίλα ή αλλιώς ανόρθωση των τριχών προκαλεί παρόμοια «βιολογικά και ψυχολογικά συστατικά με τον σεξουαλικό οργασμό». Όσο για το τι την πυροδοτεί, ο Γκίλμπερτ επισημαίνει ένα επιχείρημα του μουσικολόγου Ντέιβιντ Χιούρον: «Αν αρχικά νιώθουμε άσχημα και μετά νιώθουμε καλά, το καλό συναίσθημα τείνει να είναι πιο δυνατό από ό,τι αν η ευχάριστη εμπειρία συνέβη χωρίς το προηγούμενο κακό συναίσθημα». Όταν η μουσική προκαλεί δύο αρκετά διαφορετικά είδη συναισθημάτων, το καθένα ενισχύεται από την αντίθεση μεταξύ τους.
Η αντίθεση αυτή παίζει σημαντικό ρόλο σε όλες τις τέχνες: όχι μόνο στη μουσική αλλά στον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, το δράμα, τη ζωγραφική και πολλές άλλες. Αλλά για να επιτύχει το μέγιστο αποτέλεσμα, ο καλλιτέχνης πρέπει να την χρησιμοποιήσει με τρόπο που, όπως υποστηρίζει ο Γκίλμπερτ σε ένα άρθρο του Frontiers in Psychology, «υπερβαίνει τις προσδοκίες».
Ένα τραγούδι μας σηκώνει την τρίχα μας διότι περιμένουμε να ακούσουμε κάτι συγκεκριμένο και στην συνέχεια μας ταξιδεύει απροσδόκητα κάπου αλλού, ιδανικά με τρόπο που παράγει μια έντονη συναισθηματική αντίθεση. Ανεξάρτητα από το βαθμό μουσικοφιλίας σας, μερικά από τα 712 κομμάτια σε αυτήν τη λίστα αναπαραγωγής πιθανώς θα είναι καινούργια για εσάς, επιτρέποντάς σας να ζήσετε την δική τους εκδοχή αυτού του φαινομένου για πρώτη φορά. Κάποιοι άλλοι πιθανώς θα είναι βαθιά εξοικειωμένοι μαζί τους, ωστόσο, με κάποιο τρόπο, μετά από πολλά χρόνια ή και δεκαετίες ακρόασης, εξακολουθούν να προκαλούν ανατριχίλα.
Πηγή: openculture.com