Νέο μοντέλο: Η αμυντική συνεργασία με την Ελλάδα υπό το πρίσμα των ΗΠΑ

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έκαναν λόγο για μια «στροφή» ως προς τη νοοτροπία της αρχικής συμφωνίας του 1990, η οποία βασίζεται στις ευκαιρίες που παρέχει η Ελλάδα, δεδομένης της ιδιαίτερα καλής σχέσης που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια. Όπως σημείωσαν, η Ελλάδα παρέχει δυνατότητες διεξαγωγής εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για πολλαπλούς τύπους αεροσκαφών, ελικοπτέρων, πλοίων, οι οποίες δεν υπάρχουν αλλού στην Ευρώπη.

Όσον αφορά στους τομείς όπου επικεντρώνεται η συμφωνία, διευκρινίστηκε πως βασικός πυλώνας είναι η δημιουργία και αναβάθμιση υποδομών σε επιπλέον τοποθεσίες, καθώς και οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες: Ενδεικτικά, αναφέρθηκαν η Λάρισα, το Στεφανοβίκειο και το Μαράθι στην Κρήτη, ενώ ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις δραστηριότητες που είναι ήδη σε εξέλιξη γύρω από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, η γεωγραφική θέση της οποίας χαρακτηρίστηκε «μοναδική». Ωστόσο, όπως τονίστηκε, οι ΗΠΑ δεν θα έχουν αποκλειστική χρήση- ούτε στην Αλεξανδρούπολη, ούτε στις άλλες τοποθεσίες που αναφέρθηκαν. Ειδικότερα για την Αλεξανδρούπολη, αναφέρθηκε πως το λιμάνι της παραμένει εμπορικού χαρακτήρα (ο οποίος αναμένεται άλλωστε να ενισχυθεί) και ότι σκοπός είναι να υπάρχει η δυνατότητα για πιο συχνή χρήση του. Αναφορικά με την ανέλκυση της βυθοκόρου «Όλγα», σημειώθηκε πως οι διαδικασίες πρόκειται να ολοκληρωθούν σύντομα.

Ωστόσο, σχετικά με άλλες αναφορές που έχουν υπάρξει σε ΜΜΕ κατά καιρούς σχετικά με το περιεχόμενο της συμφωνίας, διευκρινίστηκε πως δεν περιλαμβάνει παραχώρηση στρατιωτικού υλικού, ούτε και μόνιμη παρουσία αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων, τόσο στην Αλεξανδρούπολη, όσο και στις άλλες τοποθεσίες. Συγκεκριμένα, υπογραμμίστηκε πως δεν ισχύουν τα περί δημιουργίας βάσης ελικοπτέρων στην Αλεξανδρούπολη και ότι η ανάπτυξη αμερικανικών δυνάμεων στην Ελλάδα θα γίνεται εκ περιτροπής (rotational), για εκπαιδευτικούς σκοπούς- ενώ τονίστηκε πως οι εγκαταστάσεις θα είναι διαθέσιμες για χρήση από την Ελλάδα. Σε εκτενέστερη αναφορά σχετικά με το Μαράθι της Κρήτης, διευκρινίστηκε πως τη διαχειρίζεται και τη συντηρεί το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό- η συνεργασία με το οποίο χαρακτηρίστηκε ως εξαιρετική- και ότι στο μέλλον μπορεί να ζητηθεί η κατασκευή εγκαταστάσεων, χωρίς ωστόσο να αλλάξει το νομικό καθεστώς της περιοχής. Γενικότερα, σχολιάζοντας τη συμφωνία, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι μίλησαν για μια τεχνική αναβάθμιση, στους βασικούς στόχους της οποίας είναι η ευελιξία: Ειδικότερα, αναφερόμενοι στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, είπαν πως «δεν θέλουμε να είμαστε προβλέψιμοι». Επίσης, σημείωσαν πως, μεταξύ των στρατηγικών στόχων των ΗΠΑ είναι και η αποστολή ενός ισχυρού μηνύματος από τις ΗΠΑ πως έχουν παρουσία στην περιοχή.

Ναυπηγεία, φρεγάτες και επενδύσεις

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι τόνισαν πως υπάρχει πολύ έντονο ενδιαφέρον από πλευράς των ΗΠΑ για επενδύσεις και συνεργασίες γενικότερα, ενώ στάθηκαν ιδιαίτερα στον τομέα των ελληνικών ναυπηγείων, τονίζοντας πως, αν λειτουργούν και είναι βιώσιμα, μπορούν να κατασκευάζουν πλοία: Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρθηκαν και στο ελληνικό ενδιαφέρον για προμήθεια νέων φρεγατών για το ΠΝ (θέμα στο οποίο η συζήτηση φαίνεται να κινείται σε μεγάλο βαθμό γύρω από τις γαλλικές φρεγάτες κλάσης Belh@rra), κάνοντας λόγο για μια «μεγάλη ευκαιρία», ειδικά ως προς το ενδεχόμενο κοινής ανάπτυξης. Όπως είπαν χαρακτηριστικά, φρεγάτες έχουν και οι ΗΠΑ, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο ελληνικής συμμετοχής στη ναυπήγησή τους, εφόσον τα ναυπηγεία πάρουν τον δρόμο τους. Ωστόσο σημείωσαν πως επαφίεται στην ελληνική ηγεσία να καταλήξει στο ποιες είναι οι απαιτήσεις ως προς την προμήθεια νέων σκαφών.

Ως προς τη συνεργασία στον κλάδο της αμυντικής βιομηχανίας, οι αξιωματούχοι σημείωσαν ότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για συνέργειες/ συνεργασίες, καθώς η χώρα μας, λόγω της θέσης της και του έμψυχου δυναμικού της, μπορεί να αποτελέσει περιφερειακό κέντρο για εταιρείες όπως η Lockheed Martin και η Sikorsky, συμπληρώνοντας πως υπάρχει μια πραγματική ευκαιρία να «κάνουν περισσότερη δουλειά στην Ελλάδα». Όπως αναφέρθηκε σχετικά, στην Ιαπωνία γίνεται «πολλή δουλειά» με τα αμερικανικά αεροσκάφη σε εγκαταστάσεις στη χώρα, οπότε «γιατί να μην το κάνουμε αυτό και στην Ελλάδα;». Σε αυτό το πλαίσιο σχολιάστηκαν θετικά οι πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης με στόχο τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα είναι πιο προβλέψιμο για όσους επιθυμούν να κάνουν επενδύσεις στη χώρα μας.

Σε ερώτηση σχετικά με το ενδεχόμενο προμήθειας μαχητικών F-35 από την Ελλάδα, οι αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης ανέφεραν πως η Ελλάδα έχει δείξει ενδιαφέρον για το προηγμένο stealth μαχητικό, μα η έμφαση αυτή τη στιγμή είναι στην αναβάθμιση των ελληνικών F-16 στο επίπεδο F-16V, το οποίο αποτελεί «γέφυρα» προς τα μαχητικά 5ης γενεάς (στην οποία συμπεριλαμβάνεται το F-35).

Όσον αφορά στο θέμα των σχέσεων με την Τουρκία, σε συσχετισμό με την αμυντική συμφωνία, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι τήρησαν προσεκτική στάση, σημειώνοντας πως πρόκειται για μια συμφωνία επωφελή για Ελλάδα και ΗΠΑ και ότι «δεν εξετάζουμε τα δεδομένα υπό το πρίσμα “Ελλάδα εναντίον Τουρκίας”» (αν και έγινε σχόλιο πως τα πράγματα με την Τουρκία είναι «κάπως δύσκολα αυτή τη στιγμή»). Επίσης, συμπλήρωσαν πως, άλλωστε, η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία «μας ζητά να κάνουμε περισσότερα εδώ» και ότι, βγαίνοντας από την κρίση, έχει δείξει πως επιθυμεί να αποτελέσει πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή.