Νέο-οθωμανικός επεκτατισμός: Μαθήματα προς αρνητές

Ο ενταφιασμός της κατευναστικής πολιτικής δεν φέρνει τον πόλεμο
Open Image Modal
Anadolu Agency via Getty Images

Ο τουρκικός νεο-οθωμανικός επεκτατισμός είναι μια πραγματικότητα παραδεκτή από την πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων σε Κύπρο κι Ελλάδα καθώς και από την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, που αποτελούν την ουσιαστική δύναμη σε μια δημοκρατική κοινωνία. Υπάρχει εντούτοις και η μερίδα των αρνητών, αποτελούμενη κυρίως από την ελίτ σε Λευκωσία κι Αθήνα, από διάφορους γραφικούς βυθισμένους σε ακραίες ιδεοληψίες και από ιδιοτελείς, που με την στάση τους επιβεβαιώνουν ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται με τον καθένα να «αναλαμβάνει» τον δικό του ρόλο…  

Το χαρακτηριστικό στοιχείο του νεο-οθωμανικού επεκτατισμού είναι η διά του εκφοβισμού επικράτηση, συνδυάζοντας έξαλλες διεκδικήσεις με την απειλή χρήσης  στρατιωτικής ισχύος.

Αυτό οδήγησε στις βήμα-βήμα υποχωρήσεις μας στο πλαίσιο της κατευναστικής πολιτικής που εφαρμόστηκε για δεκαετίες, ενώ αποδεδειγμένα η ανάληψη στρατιωτικής δράσης από την Τουρκία έγινε επιλεκτικά μόνο σε περιπτώσεις συντριπτικής τουρκικής υπεροχής π.χ. στο Αφρίν της Συρίας, στο Ιράκ εναντίον των Κούρδων, όπως στην Κύπρο το 1974.

Καθώς η τουρκική  πολιτική του εκφοβισμού ξεδιπλωνόταν, υπήρξαν ανάμεσά μας κέντρα παραγωγής πολιτικής σκέψης (π.χ. ΕΛΙΑΜΕΠ) που «εκλογίκευαν» την πολιτική του κατευνασμού, η οποία έφερε τελικά την Τουρκία ακόμη «πιο μπροστά» στο Αιγαίο, στα Βαρώσια και στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια δόθηκε στην πράξη ένα δυνατό μάθημα όταν η εγκατάλειψη της κατευναστικής πολιτικής σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (π.χ. στον Έβρο ή στο Αιγαίο), απέδειξε ότι η Τουρκία δεν επιζητούσε την καθολική σύγκρουση αλλά την περαιτέρω «ειρηνική» μας υποχώρηση.  Όσοι επέμεναν ότι η αλλαγή πολιτικής θα φέρει τον πόλεμο, αποδείχτηκαν αδιάβαστοι όταν η τουρκική πολιτική του εκφοβισμού αντιμετώπισε ανυποχώρητη ελληνική αντίδραση.

Φυσικά, οι «αρνητές», όπως δεν διδάχτηκαν για χρόνια, δεν διδάχτηκαν ούτε όταν το «Oruc Reis» το 2020 πραγματοποιούσε έρευνες έξω από τα χωρικά ύδατα του Καστελλορίζου, ούτε τις προάλλες με την παρεμπόδιση του επιστημονικού σκάφους «Nautical Geo» από τουρκικό πολεμικό εντός της οριοθετημένης Ελληνικής ΑΟΖ με Αίγυπτο, ούτε θα διδαχτούν, όταν τυχόν συνέχιση της κατευναστικής πολιτικής θα φέρει την Τουρκία να επεμβαίνει με σεισμικές έρευνες κοντά στην Κρήτη και εντός της Κυπριακής ΑΟΖ.

Το μάθημα είναι ισχυρό και απλό. Ο ενταφιασμός της κατευναστικής πολιτικής δεν φέρνει τον πόλεμο (αφορμές στην Τουρκία δόθηκαν, όπως η σύγκρουση ελληνικής φρεγάτας επί τουρκικού πολεμικού σκάφους), ενόσω υπάρχει αποτρεπτική ισχύς και αποφασιστικότητα να προασπιστούμε εθνικές κόκκινες γραμμές. Τον πόλεμο μόνο η Τουρκία θα τον επιβάλει όταν εκείνη το επιλέξει.

Στους «περισπούδαστους» αλλά ανεπίδεκτους μαθήσεως των ελίτ Αθηνών και Λευκωσίας, οποίοι θα διερωτώνται «μα θέλετε πόλεμο;», η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών μπορεί να τους διδάξει πολιτικό ορθολογισμό. Η πολιτική του κατευνασμού μάς οδηγεί πιο κοντά στον πόλεμο, που μόνο η Τουρκία μπορεί να επιλέξει, ειδικά όταν το δυσβάσταχτο ανισοζύγιο ισχύος εναντίον μας θα προκαθορίσει την συντριβή μας. Η προοπτική βρίσκεται στην ενδυνάμωση της ισχύος μας. 

***

Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο