Η σχέση του Έλον Μασκ με τον Ντόναλντ Τραμπ, στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, τροφοδότησε φήμες ότι ο δισεκατομμυριούχος ιδιοκτήτης της Tesla θα εξαργύρωνε την οικονομική στήριξή του στον νέο Αμερικανό πρόεδρο, με μια υψηλόβαθμη θέση στη νέα κυβέρνηση.
Εν τέλει ο Ρεπουμπλικάνος εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την Τρίτη την πρόθεσή του να ονομάσει τον πλουσιότερο άνθρωπο στον πλανήτη επικεφαλής νέου «υπουργείου Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας» που σκοπεύει να ιδρύσει αφού αναλάβει, από κοινού με άλλον Ρεπουμπλικάνο επιχειρηματία, τον Βίβεκ Ραμασουάμι.
Σημειώνεται παράλληλα πως ο CEO της Tesla έχει καλλιεργήσει τα τελευταία χρόνια στενές εμπορικές σχέσεις με το Πεκίνο μετά και τη λειτουργία του Mega εργοστασίου του.
Η σχέση των δύο ανδρών έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και στο Πεκίνο το οποίο παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις εξελίξεις.
Ο Σκοτ Κένεντι, Ανώτερος Σύμβουλος Διαχείρισης Κινεζικών Επιχειρήσεων στο Κέντρο Οικονομικών, Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) μιλώντας στο CNBC αναρωτήθηκε εάν θα μπορούσε ο Μασκ να είναι «ο νέος Κίσινγκερ, βοηθώντας στη σύναψη συμφωνίας μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου».
Ο Χένρι Κίσινγκερ, ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς διπλωμάτες ο οποίος απεβίωσε πέρυσι, ήταν ο άνθρωπος που συνέβαλλε στην εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας στις αρχές της δεκαετίας του 1970, βάζοντας τις βάσεις με την πρώτη του επίσκεψη στο Πεκίνο τον Ιούλιο του 1971.
Ο Κίσινγκερ, έχαιρε βαθιάς εκτίμησης από την Κινεζική κυβέρνηση διαχρονικά μέχρι το θάνατό του και συνέχισε να συναντά τους ηγέτες της ως ανεπίσημος διπλωμάτης σε διάφορες κρίσιμες στιγμές της ιστορίας των δύο χωρών. Η τελευταία του συνάντηση με τον Κινέζο Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ στο Πεκίνο ήταν τον Νοέμβριο του 2023, λίγους μήνες πριν πεθάνει.
Διάδοχος του Κίνσινγκερ;
Η πιθανότητα, ωστόσο, να είναι ο Μασκ ο «διάδοχος» του Κίνσιγκερ στην Κίνα δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, παρά το γεγονός ότι ο Mr. Tesla συναντά όλο και περισσότερους υψηλόβαθμους αξιωματούχους στο Πεκίνο, μετά και την εδραίωση της αυτοκινητοβιομηχανίας του ως την μεγαλύτερη ξένη εταιρεία στη χώρας από το 2018.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Tesla και της SpaceX στην τελευταία επίσκεψή του στην Κίνα τον Απρίλιο, συνάντησε τον Κινέζο πρωθυπουργό Li Qiang, ο οποίος μίλησε με κολακευτικά λόγια για τον Μασκ χαρακτηρίζοντας την Tesla ως παράδειγμα επιτυχημένης εμπορικής συνεργασίας μεταξύ Πεκίνου και Ουάσινγκτον.
Στην πραγματικότητα όμως, ο Μασκ έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός καλού επιχειρηματία, όχι απαραίτητα κι ενός διπλωμάτη. Ο Wang Yiwei, διευθυντής του ινστιτούτου διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Renmin, δήλωσε στο CNBC ότι ο Μασκ είναι ένας επιχειρηματίας που κατανοεί τόσο την Κίνα όσο και τις ΗΠΑ.
«Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μειώσεις ή ακόμη και κατάργηση των δασμών που ο Τραμπ έχει απειλήσει να εφαρμόσει σε προϊόντα που παράγονται στην Κίνα», ανέφερε ο Wang, ο οποίος πιστεύει ότι ο Μασκ θα μπορούσε να συμβουλέψει τον Τραμπ να επιτρέψει σε κινεζικές εταιρείες μεταποίησης να κατασκευάσουν εργοστάσια στις ΗΠΑ.
Ο Μασκ, άλλωστε, ήταν από τους πιο σκληρούς επικριτές της πολιτικής του Τζο Μπάιντεν σε ότι αφορά τους δασμούς στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα στις αρχές του 2024, όταν ο δημοκρατικός πρόεδρος είχε ως στόχο να φέρει τους κατασκευαστές υψηλής τεχνολογίας πίσω στις ΗΠΑ.
Από την πλευρά του ο Dr Henry Huiyao Wang, ιδρυτής και πρόεδρος του Κέντρου για την Κίνα και την Παγκοσμιοποίηση (CCG), μια κορυφαία παγκόσμια δεξαμενή σκέψης, υποστηρίζει πως «ένας επιχειρηματίας, ακόμη και ο πλουσιότερος στον κόσμο, δεν θα είναι αρκετός για να βελτιώσει τις σχέσεις των δύο χωρών με τον τρόπο που μπορούσε να κάνει κάποτε ο Κίσινγκερ».
Υποστηρίζει, ωστόσο, ότι μια ομάδα διακεκριμένων επιχειρηματικών, μεταξύ των οποίων οι Ελον Μασκ, Τιμ Κούκ της Apple και Στέφεν Σβάρτσμαν του Blackstone Group θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «ομάδα Κίσινγκερ». «Μπορεί να μην έχουν τον ίδιο αντίκτυπο με τον Κίσινγκερ, δεδομένου ότι και η εποχή είναι διαφορετική, θα μπορούσαν όμως να βοηθήσουν στη σταθεροποίηση των σχέσεων» τόνισε.
Η επιλογή των συγκεκριμένων επιχειρηματιών δεν είναι τυχαία, καθώς τόσο ο Κουκ όσο και ο Σβάρτσμαν επισκέπτονται συχνά την Κίνα και έχουν συναντήσεις με υψηλόβαθμους ηγέτες, οι οποίο τους έχουν χαρακτηρίσει «λαμπρά παραδείγματα επιχειρηματικότητας μεταξύ Κίνας-ΗΠΑ».
Προσωπικά συμφέροντα
Ο Dewardric McNeal, Διευθύνων Σύμβουλος της Longview Global και ανώτερος πολιτικός αναλυτής αποκαλύπτει στο CNBC ότι είναι μια πάγια ατακτική της Κίνας να χρησιμοποιεί Αμερικανούς με επιρροή, για να επηρεάσει ανεπίσημα την αμερικανική πολιτική.
«Δύσκολα ο Μασκ θα μπορέσει να λειτουργήσει ως ένας σύγχρονος Κίσινγκερ καθώς έχει να λογοδοτήσει στους μετόχους τους κι όχι να προασπίσει τα εθνικά συμφέροντα. Η εμπλοκή του με την πολιτική μπορεί να οδηγήσει σε «σύγκρουση συμφερόντων» με αποτέλεσμα η διπλωματία αποτύχει» υποστηρίζει ο ΜακΝηλ.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, η Κίνα είχε ήδη προσπαθήσει να δημιουργήσει τέτοια κανάλια επικοινωνίας, μέσω άλλων σημαντικών Αμερικανών επιχειρηματιών όπως ο CEO της κατασκευαστικής Steve Wynn.
Όμως τέτοιες προσπάθειες φάνηκε ότι είχαν μικρή επίδραση στην προσέγγιση του Τραμπ στην Κίνα. Αντίθετα, οδήγησαν το Αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης να ξεκινήσει έρευνα για τον Wynn ώστε να διαπιστωθεί εάν ήταν πράκτορας της Κίνας ή εάν λειτουργούσε ως λομπίστας για λογαριασμό της κινεζικής κυβέρνησης.
Η νέα κυβέρνηση Τραμπ, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του νέου προέδρου, σκοπεύει να επιβάλει δασμούς 10% έως 20% σε όλες τις εισαγωγές, και πρόσθετους δασμούς 60% έως 100% σε προϊόντα που εισάγονται από την Κίνα.
«Ο Μασκ μπορεί να ανοίξει ορισμένες πόρτες, αλλά σίγουρα δεν θα λειτουργήσει προς όφελος της διπλωματίας», υποστηρίζει ο ΜακΝιλ, προσθέτοντας:
«Το να εναποθέτουμε τις διπλωματικές ελπίδες σε ένα τέτοιο πρόσωπο, του οποίου η κύρια πίστη είναι στα δικά του συμφέροντα, θα μπορούσε να αποδειχθεί τεράστιο λάθος. Η απρόβλεπτη προσωπικότητα του Μασκ και οι συχνά αμφιλεγόμενες απόψεις του, δεν ευθυγραμμίζονται απαραίτητα με τα διπλωματικά ή στρατηγικά συμφέροντα των δύο χωρών».
Πηγή: CNBC