Περίπου ένα εκατομμύριο Αρμένιοι, τούρκοι πολίτες, χάθηκαν στην εκατόμβη που τους έστειλαν το 1915, όχι οι Σουλτάνοι αλλά οι Νεότουρκοι Δαρβινιστές που πήραν την εξουσία. Αφορμή υπήρξε, το αρμενικό κίνημα για μια ανεξάρτητη Αρμενία, αλλά υπήρξε και η αιτία: Ο Κοινωνικός Δαρβινισμός των Νεότουρκων. Που βιάστηκαν να τον εφαρμόσουν στην Τουρκία πριν ακόμα συμπεριληφθεί στον Ναζισμό. Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή.
Το κίνημα των Νεοτούρκων, που γεννήθηκε στις στρατιωτικές σχολές της «Εις την Πόλιν» (γιατί αυτό σημαίνει Ιστανμπούλ) ιδρύθηκε στις 14 Ιουλίου του 1889 στην εκατοστή επέτειο της Πτώσης της Βαστίλης! Ζητούσε την επαναφορά του Οθωμανικού Συντάγματος του 1876 που είχε καταργηθεί από τον Σουλτάνο Αμπτούλ Χαμίντ. ΄Τα μέλη, ανάμεσα στα οποία ήταν και Χριστιανοί, ακολουθούσαν μασονικές πρακτικές. Πολλά εξορίστηκαν από τον Σουλτάνο και τα περισσότερα απ’ αυτά θα εγκατασταθούν στο Παρίσι. Το οποίο από τότε φιλοξενούσε κάθε είδος εξόριστο επαναστάτη. Στα καφενεία του Καρτιέ Λατέν, γεμάτα από Μαρξιστές, Σοσιαλιστές, Αναρχικούς, ετοιμάζονταν εξεγέρσεις. Σε ένα βρίσκεις ακόμα το κάθισμα όπου καθόταν ο Λένιν γιατί φέρει τον όνομά του στην πλάτη.
Εκείνη την εποχή, δύο από τις πολυσυζητημένες ιδεολογίες ήταν ο Μαρξισμός και ο Κοινωνικός Δαρβινισμός. Αυτός ο τελευταίος κυκλοφορούσε αρκετά ανάμεσα σε ομάδες εξορίστων που θα μπορούσαμε να τους ονομάσουμε εθνικιστές, ακροδεξιούς, ρατσιστές. Ο Δαρβινισμός, που ήταν της μόδας, εξηγούσε την «Προέλευση των ειδών». Ο Κοινωνικός Δαρβινισμός δίδασκε ότι και στις ανθρώπινες κοινωνίες «χρειάζεται να επιζήσουν οι ικανότεροι». Και ότι «η κληρονομικότητα έχει έναν χαρακτήρα που υπερβαίνει σε ποιότητα αυτά που μαθαίνεις αργότερα». Συνεπώς επιβάλλεται «η επιλεκτική επιβίωση των ισχυρότερων». Μπορεί να βρει κανείς την προέλευση και του ναζισμού σε΄ αυτήν την θεωρία του «υπερανθρώπου». Αυτό που θα κρατήσουν αργότερα από αυτήν την ιδεολογία οι πιο Οθωμανοί από τους Νεότουρκους θα είναι η νομιμοποίηση της εξάλειψης μιας κατώτερης και ασθενέστερης φυλής στις ανθρώπινες κοινωνίες. ’Όπως συμβαίνει και στο βασίλειο των ζώων, που είναι η θεματική του Δαρβίνου. (1)
Το κίνημα των Νεότουρκων ξεκίνησε στην εξορία από διαφορετικές ομάδες «μοντερνιστών» στις οποίες θα βρούμε και Αρμένιους. Όμως πολύ σύντομα θα περιοριστεί σε ακραιφνείς Οθωμανούς σωβινιστές οπαδούς του Κοινωνικού Δαρβινισμού, ενός «μοντερνισμού» που θα ξεφορτωθεί το παρωχημένο και καθυστερημένο Σουλτανάτο και θα φέρει στην εξουσία τον στρατό. Την επιχείρηση θα αναλάβει η Επιτροπή Ένωση και Πρόοδος η οποία θα προβεί στον διωγμό του Σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ, το 1909. Την ίδια χρονιά που θα έχουμε και στην Ελλάδα Στρατιωτικό Σύνδεσμο που θα προβεί στο αντιβασιλικό Κίνημα στο Γουδί (το οποίο, μεταξύ άλλων θα φέρει στην Αθήνα τον Επαναστάτη της Κρήτης Ελευθέριο Βενιζέλο).
Οι Νεότουρκοι θα βρεθούν σε δύσκολη θέση, στρατιωτική και οικονομική όταν αρχίζουν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι που περιορίζουν σοβαρά, εδαφικά και πολιτικά, την ισχύ της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι Ευρωπαίοι θα την αποκαλέσουν «Ο Άρρωστος της Ευρώπης». Οι Νεότουρκοι θα ζητήσουν την βοήθεια της Γερμανίας, που είναι πιο κοντά στην δική τους ιδιοσυγκρασία και σα δικά τους πιστεύω. Ένας μεγάλος αριθμός Γερμανών αξιωματικών θα κατακλύσει την Τουρκία και θα αναλάβει την διοίκηση πολλών στρατιωτικών μονάδων. Που θα μετάσχουν στην εξόντωση των Αρμενίων.
Ο Στρατηγός Fritz Bronsart von Schellendorf γίνεται ο ουσιαστικός Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του Οθωμανικού Στρατού. Οι Νεότουρκοι αντιλαμβάνονται ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία τους δεν έχει την ίδια σύνθεση πληθυσμών με τις Ευρωπαϊκές χώρες των οποίων τον μοντερνισμό θέλουν να μιμηθούν. Είναι πολλές και πολυπληθείς οι μειονότητες. Πράγμα που εξηγείται από μια ιστορική αλήθεια που πολύ συχνά παραβλέπεται. Η Μικρά Ασία, 2.000 χρόνια νωρίτερα ήταν η πατρίδα των μειονοτήτων του 20ού αιώνα. Οι Αρμένιοι, οι Κούρδοι (Καρδούχοι στην αρχαιότητα) και οι Έλληνες. Που ζούσαν εκεί από την πιο βαθιά αρχαιότητα. Θα το διαπιστώσει κανείς διαβάζοντας την Κύρου Ανάβαση του Ξενοφώντα. Ενώ τα Μογγολικά φύλλα έφτασαν σταδιακά στην Μέση Ανατολή περίπου 15 αιώνες αργότερα. Και μάλιστα οι μειονότητες ήταν πλειονότητες σε πολλές τουρκικές επαρχίες.
Έτσι, οι Αρμένιοι - τουλάχιστον ένα εκατομμύριο – θα εξοντωθούν στην δεκαετία του 1910 και οι Έλληνες θα διωχτούν στην επόμενη δεκαετία από έναν διάσημο Νεότουρκο, τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Χώρια οι σφαγέντες, διακόσιες με τριακόσιες χιλιάδες. Γενοκτονία των Κούρδων δεν υπήρξε, ίσως γιατί οι περισσότεροι είναι μουσουλμάνοι και γιατί ο αριθμός τους είναι μεγάλος. 20 εκατομμύρια στην Τουρκία. (Άλλα 20 εκατομμύρια θα τα βρούμε διεσπαρμένα σε ορεινές περιοχές της Συρίας, του Ιράκ και του Ιράν). Είναι φυσικό να επιθυμούν να ζήσουν σ’ ένα δικό τους ανεξάρτητο κράτος αλλά καμιά από τις χώρες που ανέφερα δεν δέχτηκε ποτέ να τους δώσει ένα κομμάτι γης. Στην Τουρκία υπάρχει μόνιμα ένα κουρδικό κίνημα και ένας αντάρτικος πόλεμος με την Τουρκία. Ο μόνος άνθρωπος, στη Δύση, που ενδιαφέρθηκε σοβαρά για τα δικαιώματα των Κούρδων ήταν η Ντανιέλ Μιτεράν, σύζυγος του Προέδρου, και κοντά της έμαθα περισσότερα για τους Κούρδους επ’ευκαιρία της ταινίας που το Ίδρυμα Μιτεράν μου ανέθεσε να κάνω για τον εξίσου ταλαιπωρημένο λαό της Δυτικής Σαχάρας. Σύμφωνα με τις έρευνες του Ιδρύματος, η Γενοκτονία των Αρμενίων είχε οργανωθεί και εκτελεστεί από την «Επιτροπή Ένωση και Πρόοδος» των Νεοτούρκων που διοικούσε την Τουρκία, δίκην χούντας τριών αξιωματικών, όταν η Τουρκία πήρε μέρος στον Πρώτο Παγκοσμο Πόλεμο, στο πλευρό της Γερμανίας. Πάνω από ’ένα εκατομμύριο Αρμενίων, της Ανατολικής κυρίως Τουρκίας εξοντώθηκαν σε «πορείες θανάτου» κυρίως από ομάδες ληστών στους οποίους δίνονταν χάρη και χρήματα.
Η Τουρκία αμφισβητεί ακόμα την ευθύνη της στην Γενοκτονία των Αρμενίων. Τα Κοινοβούλια 30 χωρών έχουν ήδη αναγνωρίσει την Γενοκτονία αυτή. Όσο για την Γερμανία, ήταν εν γνώσει του σχεδίου εξόντωσης των Αρμενίων. Το Γερμανικό Γενικό Επιτελείο έστειλε στην Κωνσταντινούπολη μια μεγάλη ομάδα αξιωματικών με Διοικητή τον Στρατηγό Liman von Sanders. Που ονομάστηκε Γενικός Επιθεωρητής του Οθωμανικού Στρατού. Και που θα γίνει διάσημος από την τουρκική νίκη της μάχης για την Καλλίπολη. Και, στη συνέχεια, από την απώλεια της Παλαιστίνης. Οι Γερμανοί αξιωματικοί ήταν παντού στην Τουρκία μέχρι που διοικούσαν μονάδες του τουρκικού στρατού από νωρίς. Ο Συνταγματάρχης Bronsart von Schellendorf τοποθετήθηκε Τεχνικός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού, ο Συνταγματάρχης Kress von Kressenstein αρχηγός του Γενικού Επιτελείου. Από αρχεία που βρέθηκαν στη Γερμανία και στην Αυστρία μαθαίνουμε ότι ό Στρατηγός Schellendorf που ανέφερα υπέγραφε εντολές σε μονάδες του τουρκικού στρατού να «λάβουν αυστηρά μέτρα κατά των Αρμενίων που ε΄χαν τοποθετηθεί σε τάγματα εργασίας». Πολλούς από αυτούς τους Γερμανούς θα τους βρούμε αργότερα σε ναζιστικά Στρατόπεδα Συγκεντρώσεως.
Ο Κοινωνικός Δαρβινισμός δεν βοήθησε και πολύ ούτε τους Τούρκους ούτε τους Γερμανούς, γατί και οι δύο θα χάσουν τον πόλεμο.
1. Herbert Spener, Η θεωρία της εξέλιξης, 1892