1.Από πότε δραστηριοποιείστε στην Ελλάδα και πόσα άτομα απασχολείτε;
Ο Φάρος ιδρύθηκε επίσημα το 2014, αλλά η εθελοντική του δράση χρονολογείται από το 2012. Αυτή τη στιγμή απασχολεί 20 υπαλλήλους και αντλεί από μια μεγάλη ομάδα εθελοντών που στηρίζουν τις δράσεις του.
2.Ποιο το έργο που προσφέρετε και σε ποια συγκεκριμένα πεδία εξειδικεύεστε;
Ο Φάρος είναι μια χριστιανική ανθρωπιστική οργάνωση που εξειδικεύεται στη στήριξη ανήλικων προσφύγων και πιο συγκεκριμένα παιδιών που βρίσκονται στη χώρα μας χωρίς κάποιον κηδεμόνα. Δεδομένης της διάστασης του προσφυγικού το τελευταίο διάστημα, ξεκινήσαμε και ένα κέντρο για γυναίκες με παιδιά στη Βικτώρια, που όμως αποτελεί προσωρινή δομή λόγω των τωρινών συνθηκών, με τις κύριες δράσεις μας να στοχεύουν πάντα ασυνόδευτα ανήλικα. Κάνουμε εντατικό street-work για τον εντοπισμό της ευάλωτης αυτής ομάδας, παρέχουμε ολιστική και εξατομικευμένη κοινωνική στήριξη σε κάθε παιδί, διοργανώνουμε εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες για τα παιδιά και παράγουμε ερευνητικό έργο σχετικά με τις ανάγκες τους και τους βέλτιστους τρόπους κάλυψης αυτών. Οι κύριες αυτές δράσεις κινούνται γύρω από το Κέντρο Ημέρας του Φάρου, ενώ έχουμε και παρουσία εντός του Κέντρου στο Ελληνικό με δράσεις για τα παιδιά που φιλοξενούνται εκεί. Τέλος, πολύ σύντομα θα ανοίξει τις πόρτες του και το Σπίτι του Φάρου, ένας ξενώνας προσωρινής διαμονής για ασυνόδευτα ανήλικα.
3.Ποιες είναι οι πηγές χρηματοδότησής σας (κρατική, ιδιωτική, ΙΟs -World Bank, UNHCR κτλ) και πως κατανέμεται το συνολικό μπάτζετ σας- στις δράσεις της οργάνωσης αλλά και τα λειτουργικά έξοδά σας, τη μισθοδοσία κλπ;
Ο Φάρος επιδιώκει τη διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησής του για τη μεγαλύτερη βιωσιμότητα των δράσεών του. Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι για τη συνεργασία μας με τη UNICEF και το Save the Children International και όλους τους χορηγούς μας, όπως είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, το Tearfund, το Boat Foundation κ.ά. (αναλυτικός κατάλογος υπάρχει στην ιστοσελίδα μας). Σημαντική στήριξη λαμβάνουμε και από ιδιώτες, καθώς και από Εκκλησίες της Ελλάδος και της Δανίας, απ’ όπου κατάγεται η ιδρύτρια της οργάνωσης. Νέες συνεργασίες βρίσκονται υπό συζήτηση, ενώ μεριμνούμε πάντα για τη διατήρηση των λειτουργικών μας εξόδων σε όσο το δυνατόν πιο χαμηλά επίπεδα.
4.Με ποια διαδικασία και βάση ποιων κριτηρίων αποφασίζονται οι αποστολές σας; Περιοχές και ανθρωπιστικές κρίσεις όπου έχετε παρέμβει ή έχετε τώρα παρουσία; Πως και από ποιον γίνεται η αξιολόγηση του έργου σας;
Ο Φάρος εδρεύει και δραστηριοποιείται στην Αθήνα, απ’ όπου περνάνε ή και συγκεντρώνονται οι ασυνόδευτοι ανήλικοι σε κάποια φάση του ταξιδιού τους. Αποστολές σε άλλα μέρη της Ελλάδος έχουν έως τώρα μονάχα αναγνωριστικό χαρακτήρα για μια εκτίμηση του κύματος των ασυνόδευτων ανηλίκων που πρόκειται να ακολουθήσει. Ενώ είμαστε ανοιχτοί σε κάποια συνεργασία που θα επέτρεπε την επέκταση των δράσεών μας και σε άλλα μέρη της Ελλάδος, δεν είναι κάτι που επιδιώκουμε ενεργά, καθώς πιστεύουμε πως υπάρχουν ακάλυπτες ανάγκες στην πρωτεύουσα και λόγω του εντατικού street-work της οργάνωσης έχουμε καλή γνώση της περιοχής.
5.Στην περίπτωση της Ελλάδας και της συνδρομής σας στο προσφυγικό ζήτημα, πως επιλέχθηκαν οι τοποθεσίες (ή το σημείο) όπου δραστηριοποιείστε; Πόσο προβλέπετε ότι θα χρειαστεί να έχετε παρουσία στο πεδίο;
Ο Φάρος είναι ελληνική οργάνωση που προϋπήρχε της τωρινής κρίσης και είχε πάντα ως βάση του την Αθήνα. Η ιδρύτρια του οργανισμού, Patricia Kirk, επισκέφτηκε προσωρινά τη χώρα για μια έρευνα το 2012. Βρήκε πως το 80% των ασυνόδευτων ανηλίκων που διαβιούσαν τότε στην Αθήνα δεν είχαν καμία απολύτως επαφή με οποιαδήποτε αρχή για τη στήριξή τους. Σοκαρισμένη από το εύρημα αυτό, δεν έφυγε ποτέ από τη χώρα και σύντομα δημιουργήθηκε ο Φάρος. Παρόλο που οι δράσεις μας και η παρουσία μας στο πεδίο έχουν τελευταία αυξηθεί, ακόμη και πολύ πριν το καλοκαίρι του 2015 υπήρχαν ασυνόδευτοι ανήλικοι στη χώρα που έχριζαν στήριξης και ήταν σε μεγάλο βαθμό ‘αόρατα’ παιδιά. Επομένως, με εξαίρεση κάποια προγράμματα που αποτελούν απάντηση στην έκτατη κατάσταση στο πεδίο και που αναθεωρούνται ανά τακτικά διαστήματα, πιστεύουμε πως οι βασικές μας δράσεις θα παραμείνουν σχετικές και χρήσιμες και μακροπρόθεσμα.
6.Πως αξιολογείτε την συνεργασία με τις ελληνικές αρχές- την κυβέρνηση ή τις περιφερειακές/ αυτοδιοικητικές δομές- αλλά και τις τοπικές κοινωνίες; Προβλήματα συνεργασίας ή αποδοχής σας, υπήρξαν;
Όπως και σε κάθε έκτακτη κατάσταση, έτσι και εδώ υπήρξαν τριβές με αρχές που έπρεπε να ανταπεξέλθουν σε πρωτοφανή νούμερα προσφυγικών ροών. Παρόλα αυτά, στην πορεία δημιουργήθηκαν κανάλια επικοινωνίας και οι τριβές αποτελούν πια εξαίρεση. Εξαιρετικής υποδοχής τύχαμε από τις τοπικές αρχές της Λέσβου σε μια αποστολή μας εκεί, συνεργαζόμαστε καθημερινά με τις αρχές στο Ελληνικό, έχουμε κάνει μεμονωμένες δράσεις για παιδιά στον Ελαιώνα, ενώ συμμετέχουμε σε διάφορα coordination meeting υπό την αιγίδα του Υπουργείου. Φυσικά, υπάρχει πάντα χώρος για καλυτέρευση του επιπέδου συντονισμού. Όσο για την τοπική κοινωνία, ολόκληρη η επιχειρηματική κοινότητα των Εξαρχείων και της Πατησίων έχει αγκαλιάσει το Κέντρο Ημέρας μας και είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό. Μερικά περιστατικά ρατσιστικής λεκτικής βίας έχουν σημειωθεί κατά τη διάρκεια εκδρομών με τα παιδιά, κάτι που μας θλίβει, αλλά είναι και αναμενόμενο σε κάθε πολυφωνική κοινωνία. Με γνώμονα πάντα το συμφέρον του παιδιού στοχεύουμε στη μείωση των αντιπαραθέσεων.
7.Είστε ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα των προσπαθειών σας στην Ελλάδα; Πόσο καίρια θεωρείτε την προσφορά σας αλλά διεθνών οργανώσεων και ΜΚΟ γενικότερα σε αυτή την ανθρωπιστική κρίση; Συνεργάζεστε με άλλες εθελοντικές ομάδες ή ΜΚΟ και ποιο είναι το επίπεδο συντονισμού των δράσεων σας;
Όσο υπάρχουν ασυνόδευτοι ανήλικοι για τους οποίους δεν έχει βρεθεί μια εξατομικευμένη και βιώσιμη λύση, είναι δύσκολο να μιλά κανείς για ικανοποίηση. Όπως μας έγραψε και μια ‘αυστηρή’ φίλη στο facebook, όταν ανακοινώσαμε πως θα ανοίξουμε ξενώνα με χωρητικότητα 20 ατόμων: «Μόνο 20 άτομα; Εδώ υπάρχουν εκατοντάδες ασυνόδευτοι....». Παρά τη ζοφερή πραγματικότητα, το έργο μας και ολόκληρης της κοινωνίας των πολιτών συνεχίζεται και δε θα έπρεπε να λησμονούμε πως το καλοκαίρι του 2015 αν δεν υπήρχαν αυτές οι ομάδες, από την πιο μικρή έως την πιο μεγάλη, η κατάσταση θα ήταν μη βιώσιμη σε πολλά σημεία εισόδου και εξόδου από τη χώρα. Για τον Φάρο, κάθε παιδί που βοηθάμε να έχει ένα καλύτερο μέλλον αποτελεί μια μεγάλη επιτυχία. Όσον αφορά τη συνεργασία με άλλες οργανώσεις, είναι μια από τις βασικές αρχές του οργανισμού μας. Είμαστε σε επαφή με τυπικές και άτυπες ομάδες που δραστηριοποιούνται στην Αθήνα για την παραπομπή εκ μέρους τους σε εμάς ασυνόδευτων ανηλίκων, αλλά και την παραπομπή εκ μέρους μας σε αυτούς περιπτώσεων με πιο εξειδικευμένες ανάγκες. Διάφορα ad hoc forum ενεργοποιούνται ανά περιοχή δράσεων για το συντονισμό των ομάδων. Στο πλαίσιο του δυνατού, παρακολουθούμε τα forum που μας αφορούν.
8.Θεωρείτε ότι αναγνωρίζεται και αποτιμάται ορθά το έργο σας στη δημόσια σφαίρα;
Ο Φάρος είναι μια μικρή οργάνωση που απολαμβάνει τη στήριξη μιας όλο και αυξανόμενης ομάδας ανθρώπων που αναγνωρίζουν το έργο της. Έχουμε συμμετάσχει και σε κάποια τηλεοπτικά αφιερώματα για τους ασυνόδευτους ανήλικους. Παρόλα αυτά η βασική μας έννοια είναι η δουλειά μας στο πεδίο, με την προβολή να είναι μεν καλοδεχούμενη, αλλά να έρχεται δεύτερη.
9.Πιστεύετε ότι υπάρχουν αρνητικά στερεότυπα ή παρανοήσεις (πχ από τα ΜΜΕ) όσον αφορά τη δράση σας; Για παράδειγμα έχουν διατυπωθεί κατηγορίες έναντι ορισμένων ΜΚΟ ότι παροτρύνουν τους πρόσφυγες να αγνοήσουν επίσημες ευρωπαϊκές αποφάσεις;
Ο Φάρος και το προσωπικό του διαπνέονται από επαγγελματισμό και υπευθυνότητα σε κάθε τους δράση. Ως εκ τούτου, δεν έχουμε έρθει αντιμέτωποι με τέτοιες κατηγορίες.