Ένας γιατρός με περγαμηνές και καινοτόμο σκέψη στο νοσοκομείο Johns Hopkins των ΗΠΑ απ’ όπου και πήρε το διδακτορικό του, επ. καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας συν-διευθυντής στο τμήμα εξωσωματικής γονιμοποίησης, του πανεπιστημίου και διευθυντής του τμήματος ενδομητρίωσης και λαπαροσκοπικής χειρουργικής- τιμημένος από την-American Association of Gynecologic Laparoscopy ( AAGL) «για τις εξαίρετες ικανότητες του στην λαπαροσκοπική χειρουργική», αποφασίζει το 2005, να εντάξει το δικό του επιστημονικό όραμα στο ελληνικό ακαδημαϊκό πεδίο αφήνοντας στις ΗΠΑ μια καριέρα 13 χρόνων και προκειμένου να προσφέρει στη πράξη στο δημόσιο τομέα υγείας της χώρας του.
O Νίκος Βλάχος, καθηγητής σήμερα Μαιευτικής, Γυναικολογίας και Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθύνει την Πανεπιστημιακή Κλινική του Αρεταίειου υπηρετώντας με σεβασμό, αξίες, πρωτοποριακή ιατρική αντίληψη, ομαδικότητα κι επιστημονικό ήθος τη μεγάλη ιστορία των 100 χρόνων λειτουργίας της.
«Το επιστημονικό ήθος, θα πει, χαρακτηρίζεται από δυο έννοιες: ειλικρίνεια και αυτοκριτική. Ειλικρίνεια προς τους ασθενείς μας, ειλικρίνεια προς τους συνεργάτες μας. Και αυτοκριτική ώστε να μπορεί κάθε στιγμή να διαπιστώνουμε τα λάθη μας και να προσπαθώντας να τα διορθώσουμε».
Με δεδομένο ότι η ίδρυση του Αρεταίειου Νοσοκομείου το 1898 σηματοδοτεί τη μύηση στην Ιατρική Επιστήμη κατά την πανεπιστημιακή εκπαίδευση τους χιλιάδων φοιτητών της Ιατρικής στη χώρα, μετέπειτα γιατρών, που άσκησαν το λειτούργημά τους στην Ελλάδα είτε διέπρεψαν στο εξωτερικό, σήμερα, έναν αιώνα περίπου μετά, το Αρεταίειο νοσοκομείο εξακολουθεί να είναι στην πρώτη γραμμή, αναφορικά με τις ιατρικές αλλά και τις εκπαιδευτικές υπηρεσίες του. Ενώ, διοικείται αυτοτελώς από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο που ορίζεται από την Ιατρική Σχολή και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η Βιβλιοθήκη του Αρεταίειου διαθέτει πλέον των 2.800 τόμους συγγραμμάτων και πλέον των 3.800 τόμων περιοδικών κι αξιοπρόσεκτο στοιχείο στο χώρο της, αποτελούν τα τα καθίσματα- είναι τα ίδια, τα οποία παλαιότερα κοσμούσαν στην αίθουσα τελετών του Παν/μίου Αθηνών.
Ως γιατρός αλλά και με θεσμικό ρόλο πως αποδίδετε το ηθικό χρέος σας προς την ιστορία του νοσοκομειακού αυτού δημόσιου ιδρύματος;
Με την εξέλιξη νεότερων θεραπευτικών τεχνικών στον τομέα της μαιευτικής και Γυναικολογίας όσο και στην εκπαίδευση για το καλύτερο δυνατό επίπεδο των νέων γυναικολόγων. Ακριβώς, ότι η Κλινική μας, με πάνω από 100 έτη λειτουργίας, είναι η αρχαιότερη πανεπιστημιακή κλινική στην Ελλάδα, μας δημιουργεί τη μεγάλη υποχρέωση ώστε στη σύγχρονη λειτουργία της να έχει να επιδείξει σημαντικές πρωτοπορίες.
“Το επιστημονικό ήθος, χαρακτηρίζεται από δυο έννοιες: ειλικρίνεια και αυτοκριτική.”
Τι αποκομίσατε από την επιστημονική πορεία σας στις ΗΠΑ αλλά και προσωπικό επίπεδο;
Επιστημονικά αποκόμισα την έκθεση και την εκπαίδευση σε ένα σύστημα που συγκαταλέγεται στα καλύτερα του κόσμου και σε ένα πανεπιστήμιο που θεωρείται το καλύτερο όσον αφορά την ιατρική εκπαίδευση, το Johns Hopkins. Προσωπικά, έμαθα τι σημαίνει αξιοκρατία και ότι αυτό που εκτιμάται στην Αμερική είναι η σκληρή δουλειά με τιμιότητα και τίποτε παραπάνω.
Γιατί πιστεύετε ότι οι έλληνες διακρίνονται, σε ποικίλους τομείς αλλά κυρίως επιστημονικά στο εξωτερικό;
Για δύο λόγους. Πρώτο, διότι η ένταξή τους σε ένα οργανωμένο περιβάλλον τους επιτρέπει να αξιοποιήσουν τις ικανότητές τους στο μέγιστο βαθμό. Δεύτερο, ότι υπάρχει άμεση συνάρτηση παραγωγικότητας ποιότητας δουλειάς με τις απολαβές και την επιστημονική εξέλιξη.
“Φιλοδοξία μου είναι να γίνει το Αρεταίειο πρότυπο κέντρο εκπαίδευσης και κλινικής αριστείας συγκρίσιμο με τα καλύτερα εκπαιδευτικά κέντρα τόσο της Ευρώπης όσο και της Αμερικής.”
Γιατί το 2005 μετά από 13 χρόνια παραμονής στο εξωτερικό και ήδη καθηγητής Γυναικολογίας στο Johns Hopkins Hospital γυρίσατε στην Ελλάδα;
Ο λόγος που επέστρεψα ήταν διπλός- μου έλειπε πάρα πολύ η Ελλάδα και οικογένειά μου κι ακόμη, την χρονική περίοδο μετά την Ολυμπιάδα του 2004 φαινόταν ότι η χώρα ήταν έτοιμη να κάνει το μεγάλο βήμα προς τα μπροστά. Ακριβώς εκείνη την εποχή μου προσφέρθηκε και η θέση καθηγητού στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών την οποία αποφάσισα να αποδεχτώ. Όταν τον Σεπτέμβριο 2019 ανέλαβα την διεύθυνση της πανεπιστημιακής κλινικής του Αρεταίειου νοσοκομείου, με την ομάδα μου σχεδιάσαμε ένα πλάνο που να επιτρέψει στην κλινική μας να αποτελέσει πρότυπο όσον αφορά τον εκπαιδευτικό της ρόλο στην κλινική αριστεία και την έρευνα. Οφείλω να ομολογήσω ότι είμαι εξαιρετικά τυχερός για το έμψυχο δυναμικό της κλινικής μου και τα μέλη της- επιστήμονες καταξιωμένοι τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό αλλά και για όλο το νοσηλευτικό μαιευτικό και βοηθητικό προσωπικό.
Καινοτομία αποτελούν για δημόσιο νοσοκομειακό ίδρυμα, οι ιατρικοί τομείς της κλινικής που έχετε δημιουργήσει αλλά και το βήμα συνεργασίας σας με ανθρωπιστικούς φορείς, όπως η HOPEgenesis που πρωτοπορεί για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας στη χώρα, ορίζοντας έτσι, μια κοινή πλατφόρμα δράσης σε όλο το εύρος της κοινωνίας.
Η συνεργασία μας με την HOPE genesis σηματοδοτεί μια ακόμη πρακτική υποστήριξη της γονεϊκότητας και για την αντιμετώπιση του μέγιστου προβλήματος της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα. Η κλινική μας προσφέρει τις εξειδικευμένες γνώσεις για δύσκολα περιστατικά οπότε υπάρχει ο συνδυασμός ενός κέντρου επιστημονικής αριστείας με εξαιρετικό ιατρικό δυναμικό και μιας ΜΚΟ με σημαντικό και κυρίως αποτελεσματικό έργο, με κοινωνική ενημέρωση, δικτύωση καθώς και προβολή, όπως επιτυγχάνει η HOPE.
“Θα πρέπει να σταματήσουμε να επαναπαυόμαστε στην δόξα των προγόνων μας και να σκεφτούμε την εξέλιξη...”
Στο πρόσφατο συνέδριο του Economist & HOPEgenesis για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, «THE DEMOGRAPHIC CRISIS IN GREECE A powder keg obstructing prosperity» ο καθηγητής Νίκος Βλάχος, έθεσε ως ομιλητής την επιστημονική σπουδαιότητα για την αναπαραγωγή της Κατάψυξης Ωαρίων.
«H κατάψυξη ωαρίων αποτελεί την πιο αποδοτική μέθοδο διατήρησης γονιμότητας σε νέες γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο διαφόρων τύπων και οι οποίες ακόμα δεν έχουν συμπληρώσει την οικογένεια τους. Αρχικά ξεκίνησε σαν πειραματική μέθοδος αλλά από το 2015 και μετά Αποτελεί την πλέον αποδεκτή μέθοδο και διατήρηση γονιμότητας. Ο τρόπος με τον οποίον γίνεται είναι παρόμοιος με την τεχνική που χρησιμοποιούμε για να διεγείρουμε τις ωοθήκες σε γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση. Ειδικά όμως σε γυναίκες με καρκίνο τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε είναι διαφορετικά όπως επίσης και τα πρωτόκολλα διέγερσης.
Η μέθοδος έχει χρησιμοποιηθεί μέχρι τώρα κυρίως σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού μια είναι η πιο συχνή κακοήθεια. Πολλές γυναίκες εκφράζουν ανησυχία αν η διέγερση των ωοθηκών μπορεί να επιβαρύνει την πρόγνωση της νόσου και να αυξήσει την πιθανότητα υποτροπής του καρκίνου. Οι μελέτες όμως που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι τώρα δείχνουν ότι η διέγερση των ωοθηκών με ειδικά φάρμακα δεν επηρεάζουν την πρόγνωση τους και ούτε επιβαρύνουν τα ποσοστά επιβίωσης.
Στην πανεπιστημιακή κλινική του Αρεταίειου νοσοκομείου έχουμε τη Γνώση και την εμπειρία να προσφέρουμε αυτή την ευκαιρία στις νέες γυναίκες που το επιθυμούν. Για το σκοπό αυτό από μερικά χρόνια μια ομάδα εξαιρετικών συναδέλφων ιδρύσαμε την ελληνική εταιρεία διατήρησης αναπαραγωγής της οποίας έχω την τιμή να είμαι πρόεδρος. Ο σκοπός αυτής της εταιρείας είναι να ενημερώσει τόσο τις νέες γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο όσο και όλους τους συναδέλφους που ασχολούνται με την διάγνωση και την θεραπεία αυτών των γυναικών ότι υπάρχει δυνατότητα αυτές οι γυναίκες όχι μόνο να επιβιώσουν και να είναι υγιείς αλλά και να δημιουργήσουν μια ευτυχισμένη οικογένεια στο μέλλον.
Τα τελευταία χρόνια η μέθοδος της κατάψυξης ωαρίων έχει χρησιμοποιηθεί και για κοινωνικούς λόγους. γυναίκες που ακόμα δεν έχουν βρει τον κατάλληλο σύντροφο,γυναίκες που θέλουν να ασχοληθούν με την καριέρα τους και να καθυστερήσουν την δημιουργία οικογένειας επιλέγουν την κατάψυξη των ωαρίων.»
Και ο φιλόδοξος στόχος σας για την Κλινική που διευθύνετε;
Να γίνει το Αρεταίειο πρότυπο κέντρο εκπαίδευσης και κλινικής αριστείας συγκρίσιμο με τα καλύτερα εκπαιδευτικά κέντρα τόσο της Ευρώπης όσο και της Αμερικής.
Η εμπειρία που έχω αποκομίσει από την θητεία μου σε ένα απ’ τα καλύτερα Νοσοκομεία του κόσμου το Johns Hopkins πιστεύω ότι θα μας επιτρέψει να εφαρμόζουμε τεχνικές πρωτοποριακές και στην εκπαίδευση για την καλλίτερη στην φροντίδα των ασθενών.
Η παρατήρηση σας για την σημερινή Ελλάδα στην οποία επιστρέψατε;
Η Ελλάδα του σήμερα, αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις σε κάθε τομέα. Θα πρέπει να σταματήσουμε να επαναπαυόμαστε στην δόξα των προγόνων μας και να σκεφτούμε την εξέλιξη, την ευημερία και την δόξα της σύγχρονης Ελλάδας. Η χώρα έχει ένα εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό το οποίο δυστυχώς δεν χρησιμοποιείται επαρκώς. Θα πρέπει όλοι μας να καταλάβουμε ότι « πρέπει να περάσουμε από το τι κάνει η χώρα μας για εμάς στο τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για τη χώρα μας» - Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι.
ΙNFO:
Ο Δρ. Νικόλαος Βλάχος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιου Αθηνών τον Ιούνιο του 1989,με βαθμό Άριστα. Μετά την εκπλήρωση της στρατιωτικής θητείας και της υπηρεσίας υπαίθρου γίνεται δεκτός από το State University of New York. ΗΠΑ. Στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Νέας Υόρκης ΗΠΑ ειδικεύθηκε στην Μαιευτική και Γυναικολογία (1992-1997) από όπου και απέκτησε τον τίτλο της ειδικότητας από το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων. (Board certified by the American college of Obstetrics and Gynecology).Το 1997 γίνεται δεκτός σαν Fellow στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins των ΗΠΑ όπου μετεκπαιδεύτηκε επί τριετία (1997-2000) στην Αναπαραγωγική Ενδοκρινολογία (Reproductive Endocrinology). Η εξειδίκευσή του (Fellowship) στον τομέα αυτό περιλαμβάνει εντατική εκπαίδευση σε όλες τις τεχνικές της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, συμπεριλαμβανόμενων των τεχνικών IVF, GIFT, ICSI. καθώς και σε όλες τις τεχνικές προηγμένης Λαπαροσκοπικής και Υστεροσκοπικής Χειρουργικής.
Το 1999 ανακηρύχθηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και προάγεται στον Ακαδημαϊκό βαθμό του Instructor (Λέκτορας). Το 2000 μετά από γραπτές και προφορικές εξετάσεις αποκτά τον τίτλο της υποειδικότητας Αναπαραγωγικής Ενδοκρινολογίας (Board Certified Reproductive Endocrinologist).
Τον Ιούλιο του 2000 προάγεται στον βαθμό του Assistant Professor ( Επίκουρου καθηγητή) στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins στο τμήμα Μαιευτικής και Γυναικολογίας.
Από το 2000 έως και το 2004 εργάζεται ως Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας στο Νοσοκομείο Johns Hopkins ΗΠΑ
To 2001 αναλαμβάνει αρμοδιότητες συν-διευθυντή (Co-director) στο τμήμα εξωσωματικής γονιμοποίησης, του πανεπιστημίου Johns Hopkins και ως διευθυντής του τμήματος Ενδομητρίωσης και Λαπαροσκοπικής χειρουργικής.
Το Σεπτέμβριο του 2004 αναλαμβάνει τη θέση του Επίκουρου Καθηγητή στη Β΄ Μαιευτική και Γυναικολογική κλινική του Πανεπιστήμιου Αθηνών, ως υπεύθυνος του τμήματος Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και το 2010 προάγεται στο βαθμό του Αναπληρωτή Καθηγητή οπότε και αναλαμβάνει τη διεύθυνση του τμήματος Ενδοσκοπικής Χειρουργικής του Πανεπιστημιακού Αρεταίειου Nοσοκομείου.
Τον Μάιο του 2015 προάγεται στο βαθμό του Καθηγητή Πρώτης Βαθμίδας Μαιευτικής, Γυναικολογίας και Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ίδρυσε με τους συνεργάτες του, την ελληνική εταιρεία διατήρησης αναπαραγωγής ( Ελληνική Εταιρεία Διατήρησης Αναπαραγωγής www.hsfp.gr) για την αντιμετώπιση δύσκολων περιστατικών και την υποστήριξη κυήσεων υψηλού κινδύνου
Ο καθηγητής έχει τιμηθεί από την Αμερικανική Ένωση Γυναικολογικής Λαπαροσκόπισης - American Association of Gynecologic Laparoscopy ( AAGL) για την εξαιρετικές του ικανότητες στην λαπαροσκόπική χειρουργική. Το 2004 του απονεμήθει ο τίτλος “Top Doc In America for Endometriosis and IVF”. Έχει προταθεί για τους τιμητικούς τίτλους WHO IS WHO in AMERICA όπως και για το τίτλο WHO is WHO in Medicine and Health Care.
Έχει συγγράψει πάνω από 100 επιστημονικές δημοσιεύσεις στα ποιο έγκριτα επιστημονικά περιοδικά της ειδικότητας του. Καθώς επίσης και ένα εγχειρίδιο Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής με εκπαιδευτικά video από τις συχνότερες λαπαροσκοπικές επεμβάσεις. Εχει συμμετέχει με κεφάλαια σε 8 επιστημονικά βιβλία ενώ ως κριτής σε πολλαπλά επιστημονικά περιοδικά του κλάδου κι έχει οργανώσει πολυάριθμα εκπαιδευτικά σεμινάρια για την ενδοσκοπική χειρουργική κι εξωσωματική γονιμοποίηση. Οι κύριες περιοχές στις οποίες επικεντρώνει τις δραστηριότητες του είναι: Υπογονιμότητα και Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, IVF , Ενδομητρίωση και Ενδοσκοπική χειρουργική.H κλινική του Αρεταίειου, την οποία διευθύνει, αποτελεί Κέντρο Αριστείας, προσφέροντας στην εκπαίδευση φοιτητών και νέων γυναικολόγων σε σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές ( με υστεροσκοπικά σεμινάρια ) και σε κλινικό κι ερευνητικό έργο.