Το ChatGPT, η εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης που επιτρέπει διάλογο και απαντήσεις (chatbot), έχει προκαλέσει μεγάλη αίσθηση από την κυκλοφορία του πριν από περίπου τρεις μήνες.
Σύντομα, αναμένεται να φέρει επανάσταση αλλά και ριζικές αλλαγές σε πολλούς τομείς. Μεταξύ των πρώτων... θυμάτων του ChatGPT θα είναι για πολλούς μια μορφή γραφής που παραδοσιακά όλες οι γενιές έχουν διδαχθεί κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους. «Oι εργασίες, ιδιαίτερα οι προπτυχιακές, αποτελούσαν το επίκεντρο της ανθρωπιστικής παιδαγωγικής για πολλές γενιές», αναφέρει ο Στίβεν Μάρτς στο αμερικάνικο περιοδικό The Atlantic. «Είναι ο τρόπος που διδάσκουμε στα παιδιά μας πώς να ερευνούν, να σκέφτονται και να γράφουν. Όλη αυτή η παράδοση πρόκειται να διαταραχθεί εκ βάθρων».
Εάν το ChatGPT καταφέρει να δημιουργήσει άμεσα μία πειστική ακαδημαϊκή εργασία για οποιοδήποτε θέμα, τότε τι μέλλον θα μπορούσε να υπάρξει για τις ίδιες τις ακαδημαϊκές εργασίες; Ο οικοδεσπότης του καναλιού YouTube EduKitchen θέτει λίγο-πολύ αυτήν ακριβώς την ερώτηση στον κορυφαίο στοχαστή, καθηγητή και φιλόσοφο Νόαμ Τσόμσκι — στην νέα συνέντευξη που ακολουθεί στο παρακάτω βίντεο. «Για χρόνια υπήρχαν προγράμματα που βοήθησαν τους καθηγητές να εντοπίζουν αντιγραμμένες εργασίες», λέει ο Τσόμσκι. «Τώρα θα είναι πιο δύσκολο, γιατί είναι πιο εύκολο να κάνεις λογοκλοπή. Αλλά αυτή είναι η μόνη συνεισφορά του ChatGPT στην εκπαίδευση που μπορώ να σκεφτώ». Παραδέχεται ότι τα συστήματα τύπου ChatGPT «μπορεί να έχουν κάποια αξία για κάτι», αλλά «δεν είναι προφανές σε τι».
Όπως έχει η κατάσταση προς το παρόν, ο Τσόμσκι βλέπει τη χρήση του ChatGPT βασικά ως «λογοκλοπή υψηλής τεχνολογίας» και «έναν τρόπο αποφυγής μάθησης». Παρομοίασε δε την άνοδό του με αυτήν του smartphone: πολλοί φοιτητές «κάθονται εκεί και συζητούν με κάποιον στο iPhone τους. Ένας τρόπος για να το αντιμετωπιστεί αυτό είναι οι καθηγητές να απαγορεύσουν τα iPhone. Ένας άλλος τρόπος είναι να κάνουν το μάθημα πιο ενδιαφέρον». Το ότι οι φοιτητές χρησιμοποιούν ενστικτωδώς την υψηλή τεχνολογία για να αποφύγουν τη μάθηση είναι «ένα σημάδι ότι το εκπαιδευτικό σύστημα αποτυγχάνει». Αν «δεν τραβάει τους φοιητητές, δεν τους ενδιαφέρει, δεν τους προκαλεί, δεν τους κάνει να θέλουν να μάθουν, θα βρουν άλλες διεξόδους».
Αφού πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του διδάσκοντας στο MIT, ο Τσόμσκι αποσύρθηκε το 2002 για να γίνει διανοούμενος πλήρους απασχόλησης. Ο Ρόμπερτ Ζαρέτσκι του Πανεπιστημίου του Χιούστον, ο οποίος εξακολουθεί να διδάσκει, πρόσφατα εξέφρασε τη δική του, πιο ζοφερή άποψη για το ChatGPT και την εκπαίδευση. «Οι πανεπιστημιακές εργασίες πέθαναν πριν από χρόνια», υποστηρίζει. «Είναι χαμένος κόπος όταν ένας φοιτητής μου στέλνει ένα ηλεκτρονικό αρχείο που, όταν το ανοίξω, είναι ουσιαστικά ένα συνονθύλευμα λέξεων που ο αποστολέας του, θεωρεί ότι αποτελεί μια τελειωμένη εργασία». Οι περισσότερες τεχνολογικές «επαναστάσεις» και «διαταραχές» αφήνουν θετικά και αρνητικά αποτελέσματα στο πέρασμά τους. Εάν όντως οι πανεπιστημιακές εργασίες είναι πράγματι καταδικασμένες, ίσως το ChatGPT να επιφέρει την αντικατάστασή τους με κάτι πιο ενδιαφέρον.