Ο φυλακισμένος Λευκορώσος ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων Άλες Μπιαλιάτσκι, η ρωσική οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Memorial και η ουκρανική οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Center for Civil Liberties κέρδισαν το Νόμπελ Ειρήνης 2022.
″Η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ επιθυμεί να τιμήσει τρεις εξέχοντες πρωταθλητές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και της ειρηνικής συνύπαρξης στις γειτονικές χώρες Λευκορωσία, Ρωσία και Ουκρανία”, δήλωσε η πρόεδρος της επιτροπής Μπέριτ Ρέις Άντερσεν.
Κάλεσε δε το Μινσκ να απελευθερώσει τον λευκορώσο ακτιβιστή.
Το Νόμπελ Ειρήνης, αξίας 10 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών, ή περίπου 900.000 δολαρίων, θα απονεμηθεί στο Όσλο στις 10 Δεκεμβρίου, στην επέτειο του θανάτου του Σουηδού βιομήχανου Άλφρεντ Νόμπελ, ο οποίος ίδρυσε τα βραβεία με τη διαθήκη του το 1895.
″Οι βραβευθέντες με το Βραβείο Ειρήνης εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών στις χώρες καταγωγής τους. Προάγουν εδώ και πολλά χρόνια το δικαίωμα να ασκούν κριτική στην εξουσία και να προστατεύουν τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών”, ανέφερε η νορβηγική επιτροπή Νόμπελ, σύμφωνα με το Reuters.
″Έχουν κάνει εξαιρετική προσπάθεια για να τεκμηριώσουν τα εγκλήματα πολέμου, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την κατάχρηση εξουσίας. Μαζί καταδεικνύουν τη σημασία της κοινωνίας των πολιτών για την ειρήνη και τη δημοκρατία”.
Ποιος είναι ο Μπιαλίτσκι
Ο 60χρονος Λευκορώσος, είναι ο ιδρυτής (1996) του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Viasna (Άνοιξη) που γεννήθηκε ως απάντηση στη βάναυση καταστολή των διαδηλώσεων στους δρόμους από τον αυταρχικό ηγέτη της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο.
Συνελήφθη για πρώτη φορά το 2011, όπως αναφέρει το BBC, και έμεινε στη φυλακή έως το 2014 κατηγορούμενος για φοροδιαφυγής και ξανά το 2020 μετά τις μαζικές διαμαρτυρίες καταγγέλλοντας όπως χιλιάδες συμπατριώτες του, κόμματα και η Δύση τις ”εκλογές νοθείας” που κράτησαν τον Λουκασένκο στην εξουσία.
Η πρόεδρος της Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ Μπέριτ Ράις-Άντερσεν δήλωσε ότι ”δεν έχει υποχωρήσει ούτε μια ίντσα για τον αγώνα του για τα ανθρώπινα δικαιώματα” στη Λευκορωσία.
Η ρωσική οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Memorial
Το καθεστώς Πούτιν έβαλε λουκέτο στην οργάνωση που για περισσότερα από 30 χρόνια, ο οργάνωση Memorial εργάστηκε τιμώντας την μνήμη εκατομμυρίων αθώων ανθρώπων που εκτελέστηκαν, φυλακίστηκαν ή διώχθηκαν κατά την σοβιετική περίοδο, φέρνοντας στο φως τις ιστορίες τους.
Το έργο της δυσαρεστούσε ανέκαθεν τις ρωσικές αρχές και υπήρχαν σοβαρές τριβές ήδη από το 2006 ενώ το 2014 προστέθηκε στη λίστα του Κρεμλίνου λίστα με ”ξένους πράκτορες” - έναν κατάλογο οργανισμών και ατόμων που η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι λαμβάνουν χρηματοδότηση από το εξωτερικό.
Πρόσχημα για το κλείσιμο τελικά της οργάνωσης ήταν η αδυναμία της να επισημάνει ορισμένες από τις αναρτήσεις της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με δήλωση αποποίησης ευθύνης ”ξένου πράκτορα”, κάτι που νομικά υποχρεούται να κάνει.
Τον Δεκέμβριο του 2021, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας διέταξε τη Memorial και τα περιφερειακά γραφεία της να κλείσουν επειδή είχε παραβιάσει το νόμο του 2012 για ξένους πράκτορες. Ακούστηκαν κραυγές ”ντροπή!” από όσους ήταν στο δικαστήριο καθώς αναγνώστηκε η απόφαση.
Ουκρανικό Κέντρο Πολιτικών Ελευθεριών
Η CGS είναι μια από τις κορυφαίες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ουκρανίας. Ιδρύθηκε το 2007, όταν επικεφαλής οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων από εννέα μετασοβιετικές χώρες αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα διασυνοριακό κέντρο στο Κίεβο.
Από την ίδρυσή του, το CGS παρακολουθεί πολιτικές διώξεις στην κατεχόμενη Κριμαία, έχει τεκμηριώσει εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ντονμπάς και έχει οργανώσει διεθνείς εκστρατείες για την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων του Κρεμλίνου.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, το Κέντρο Πολιτικών Ελευθεριών έχει εμπλακεί σε προσπάθειες εντοπισμού και τεκμηρίωσης των ρωσικών εγκλημάτων πολέμου κατά του ουκρανικού άμαχου πληθυσμού.