Η Ελληνική Επανάσταση γίνεται εφαλτήριο για καταξιωμένους σχεδιαστές και νέους καλλιτέχνες, οι οποίοι έχοντας μελετήσει την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά εμπνεύστηκαν πρωτότυπα έργα τέχνης. Οι δημιουργίες τους θα παρουσιαστούν στο Μουσείο Κοσμήματος Ηλίας Λαλούνης (ΜΚΗΛ), από τις 7 Ιουνίου έως τις 20 Οκτωβρίου, σε μια νέα ομαδική έκθεση σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας, που φέρει τον τίτλο «Ντύνοντας Ιστορίες της Επανάστασης: Η Ελλάδα αφετηρία της σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας».
Στην έκθεση συμμετέχουν τριανταένα καταξιωμένοι καλλιτέχνες, πέντε εκπαιδεύτριες και εικοσιοκτώ σπουδαστές ελληνικών δημοσίων σχολών αργυροχοΐας.
Από την Ακρόπολη στην εβδομάδα κοσμήματος της Νέας Υόρκης
Η περιοδική έκθεση έρχεται να κλείσει ένα κύκλο εκδηλώσεων, άρρηκτα συνδεδεμένων με την θεματική της ιστορικής έκθεσης, χωρίς όμως να τον ολοκληρώσει. Το Νοέμβριο 2023, έντεκα έργα Ελλήνων δημιουργών θα ταξιδέψουν στη Νέα Υόρκη για να παρουσιαστούν δίπλα σε δέκα καταξιωμένους Αμερικανούς καλλιτέχνες, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της εβδομάδας κοσμήματος New York City Jewelry Week 2023. Συμπληρώνοντας τον συμβολικό αριθμό «21», οι καλλιτέχνες θα παρουσιάσουν το έργο τους, δημιουργώντας ένα συναρπαστικό πεδίο διαλόγου που θα κατοπτεύσει τον κοινό τόπο των επαναστάσεων, κάθε είδους, εντοπίζοντας τις διαφορές, τις συνέπειες και τα οφέλη που προκύπτουν για το κοινωνικό σύνολο.
Τριάντα χρόνια προσφοράς
Συμπληρώνοντας τριάντα χρόνια λειτουργίας και έχοντας στο ιστορικό του περισσότερες από ενενήντα περιοδικές εκθέσεις πολιτιστικού χαρακτήρα, το ΜΚΗΛ συνεχίζει αδιάλειπτα το έργο του στοχεύοντας στην διαφύλαξη και ανάδειξη της τέχνης του κοσμήματος και των διακοσμητικών τεχνών. Ως ένα διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο, το μουσείο βρίσκεται στην υπηρεσία της κοινότητας, υποστηρίζοντας την εκπαίδευση και την έρευνα, προβάλλοντας τον σύγχρονο σχεδιασμό και προασπίζοντας την δημιουργικότητα και την καινοτομία στην καλλιτεχνική παραγωγή του τόπου μας.
Τι θα δούμε
Η επανάσταση πηγή έμπνευσης για το σήμερα
Οι δημιουργοί επεξεργάζονται ιδέες, αξίες, κειμήλια, ακόμα και πρόσωπα ή γεγονότα της επανάστασης και, αντλώντας από την ιστορική μνήμη, μετουσιώνουν το παρελθόν σε σύγχρονα έργα, αντικατοπτρίζοντας ζητήματα που απασχολούν τις κοινωνίες του σήμερα. Η Αφροδίτη Λίτη συμπυκνώνει στα γλυπτά της την αξία της επανάστασης, αποδίδοντας φόρο τιμής στις θυσίες όσων αγωνίστηκαν για την Αναγέννηση και την ελευθερία του ελληνικού λαού. Συνεπώς, τα ιστορικά κειμήλια που αναδείχθηκαν στην προηγούμενη έκθεση, δεν αποτελούν απλώς πηγή έμπνευσης για τις νέες δημιουργίες. Δίνουν το έναυσμα για μια προσωπική, εσωτερική αναζήτηση και καλλιτεχνική έκφραση με ισχυρούς συμβολισμούς. Μια φαντασιακή περιπλάνηση στην ιστορία και την παράδοση που οδηγεί στην ανακάλυψη νέων εικαστικών μορφών, αντλώντας από το σύνολο του πολιτισμού που εκφράστηκε σε μια καθοριστική περίοδο για την Ελλάδα και τον κόσμο.
Συνθήματα, ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα
Το σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος» ενσαρκώνεται υπερήφανα στο περιδέραιο της Γιώτας Βόγκλη. Κοσμήματα σώματος που έχουν εμπνευστεί από το τσαπράζι, την κατοστάρα ή τα κιουστέκια, συνδέουν τον υλικό πολιτισμό με την σημειολογία της επανάστασης.
Κρατώντας την κατασκευαστική πολυπλοκότητα του τσαπραζιού, η καλλιτέχνης θίγει την διαχρονική καταδυνάστευση της γυναίκας, την θέση και τους αγώνες της στο σήμερα, σε κάθε γωνιά του κόσμου. Ένα τέτοιο κόσμημα ολοκληρώνεται μονάχα όταν φορεθεί. Έτσι, τρεις γυναίκες το φορούν και ιστορούν τον δικό τους, σύγχρονο αγώνα, διατηρώντας ορατό ένα σύγχρονο κοινωνικό ζήτημα, μέσα από μια διαπολιτισμική αφήγηση. Αντίστοιχα, η εξέγερση αίματος της Νικόλ Πολέντας ερευνά την πολυπλοκότητα και τις ιδεολογίες των κοινωνικών και πολιτικών επαναστάσεων, διαχρονικά, μέσα από την αφαιρετική και την ανατροπή των κειμένων και των συμβόλων, προσθέτοντας στην πολυδιάστατη εικόνα της επανάστασης την πνοή της σύγχρονης εφαρμοσμένης δημιουργίας.
Τεχνικές καινοτομίες και κατασκευαστική αρτιότητα
Η καινοτομία στο σύγχρονο εικαστικό έργο πρέπει να αποδειχθεί από την δήλωση του καλλιτέχνη. Η επιλογή των υλικών, η εφαρμογή των τεχνικών, η ερμηνεία και η θεματική που πραγματεύεται συντελούν στην μοναδικότητα των αντικειμένων. Η Άρτεμις Βαλσαμάκη έρχεται να γεφυρώσει τα παραπάνω μέσα από ένα γλυπτό κόσμημα μεγάλης κλίμακας και, ορμώμενη από τα φιλελληνικά επιτραπέζια ρολόγια, αφομοιώνει τον σύγχρονο σχεδιασμό. Η γνώση, θεωρία και πρακτική οδηγούν σε ένα ολοκληρωμένο έργο, μοναδικό και αυτοτελές που θα μπορεί να τοποθετηθεί σε ένα εκθεσιακό περιβάλλον. Οι καταξιωμένοι καλλιτέχνες εμπλουτίζουν και επινοούν με νέες τεχνικές τις συνθέσεις τους, προτείνοντας καινοτόμες φόρμες στο πεδίο των διακοσμητικών τεχνών και του κοσμήματος, όπως η υφασμάτινη ζώνη της Σοφίας Μπαχλαβά και του Βασίλη Σταμούλη που έρχεται να αντικαταστήσει το παλαιό με το μοντέρνο, ή τα ειρηνευτικά εικαστικά περιδέραια από φυσίγγια της Έλλης Ξείππα. Η Μαρία Αποστολοπούλου με την σειρά της, έρχεται να εξελίξει την τέχνη της σφραγιδογλυφίας προσθέτοντας, εντέχνως, την τρίτη διάσταση στην αρχαία τεχνική σε ένα μοναδικό της Γοτθικό στυλ. Για την καλλιτέχνιδα, οι σφραγιδόλιθοι από ορεία κρύσταλλο δημιουργήθηκαν με σκοπό να σφραγίσουν μια νέα εποχή, αφήνοντας το αποτύπωμά τους σε μια κοσμο-ποιητική επανάσταση που αποβλέπει στην διάσωση του «Κάλλους». Στα έργα των σπουδαστών βλέπουμε, επιπλέον, φόρμες από παλάσκες, πόρπες και κιουστέκια, να αποδίδονται με φρέσκια ματιά. Έτσι φαίνεται να αξιοποιούν την νεοληφθείσα γνώση στην βάση της παράδοσης της κλασικής αργυροχρυσοχοΐας και βρίσκουν αφορμή να πειραματιστούν, ξεδιπλώνοντας το δημιουργικό τους ταλέντο.
Απρόβλεπτα υλικά
Τα αντικείμενα της έκθεσης χαρτογραφούν τις εκφάνσεις του σύγχρονου σχεδιασμού: υπερμεγέθεις καρφίτσες, πολυμορφικά κοσμήματα σώματος, γιλέκα, χρωματιστά περιδέραια, επιτραπέζια αντικείμενα και μικρο-γλυπτά αποτελούν ορισμένα μόνο δείγματα των καλλιτεχνικών απότοκων. Για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνται υλικά, όπως πολύτιμα μέταλλα, υφάσματα, αποτυπώματα ενδυμάτων, πολύχρωμα σμάλτα, πηλός, αναδεικνύοντας, δυναμικά, σύμβολα και συμβολισμούς. Η Μαρία Κουτμάνη συνδυάζει διαφορετικά μέταλλα με το ξύλο, ενώ δημιουργεί το δικό της χειροποίητο χαρτί από μετάξι. Ανακυκλωμένα και οργανικά υλικά, όπως σπάνια είδη ξύλου, κέρατο, αποξηραμένα φρούτα, κλωστές κεντήματος και άλλα, εφαρμόζονται με προφανή ή μη αναμενόμενο τρόπο, διεγείροντας την φαντασία.
Η επίσημη έναρξη της έκθεσης θα τελεστεί με την παρουσία της κ. Τέτης Χατζηνικολάου, Προέδρου του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM) και του κ. Πέτρου Καλπακίδη, Προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Αργυροχρυσοχόων Κοσμηματοπωλών Ωρολογοπωλών (ΠΟΒΑΚΩ)
Την έκθεση συνοδεύει παραγωγή βίντεο με συνεντεύξεις καλλιτεχνών.