Ηταν ένας άνθρωπος κομβικός για τη ζωή του. Εκτός του ότι του μετάγγισε την αγάπη για τη λογοτεχνία, η θεία του, Κατερίνα Αγγελάκη Ρούκ ήταν εκείνη που γνώρισε τον πατέρα του, Κώστα Σταμάτη στην μητέρα του, Μπέτυ Αρβανίτη «Της οφείλω την ύπαρξή μου», λέει στη HuffPost ο γνωστός πεζογράφος, Αλέξης Σταμάτης για την Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ, την απώλεια της οποίας έκανε γνωστή στο πανελλήνιο μέσα από ανάρτησή του στα social media.
«Για μένα η Κατερίνα είναι ένας άνθρωπος κομβικός για τη ζωή μου: γνώρισε τον πατέρα μου, πρώτο ξαδερφό της, από την μητέρα της, Ελένη Σταμάτη, στη μητέρα μου, είναι δηλαδή η αιτία της ύπαρξής μου - εκτός του ότι είναι θεία μου. Δεύτερον είναι ο άνθρωπος που στην οικογένεια ήταν ο άνθρωπος των γραμμάτων - ποιήτρια δηλαδή, πολύ υψηλού κύρους από τότε που εγώ άρχισα να καταλαβαίνω τι σημαίνει ποίηση», μας λέει. «Είναι ένας άνθρωπος που θαυμάζω απεριόριστα γιατί κατάφερε (και) μέσα από μια αναπηρία που είχε από μικρή - όχι απλά να το ξεπεράσει αλλά - να δείξει σε μια εποχή που τα πράγματα ήταν πολύ πιο άγρια για τους ανθρώπους που είχαν αναπηρία ότι το θέμα είναι η ζωή. Κάτι που το εξακολουθούσε να το δείχνει σε όλη της την πορεία...
- Μιλάτε σε ενεστώτα χρόνο...
Προς Θεού... Αφού μίλαγα μαζί της πριν από λίγες μέρες. Εγώ δεν έχω τέτοια σχέση με τους θανάτους, είναι σαν να είναι εδώ.
- Ποια ήταν η Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ;
Ενας άνθρωπος που πήρε τη ζωή από τα μαλλιά, ρούφηξε μέχρι και την τελευταία της σταγόνα. Και το αποτύπωσε με τρόπο μαγικό, με σάρκινο λόγο στα ποιήματά της. Για εμένα είναι η καλύτερη ελληνίδα ποιήτρια. ΄Ενας άνθρωπος ασυμβίβαστος που δεν τον ενδιέφερε ούτε η φήμη ούτε το χρήμα - το χρήμα ιδίως - ούτε η λεπτομέρεια. Δηλαδή μια ζωή, πρότυπο».
«Το σπίτι της Κατερίνας στην Αίγινα ήταν μια φάρμα ποιητική, γεμάτη χαρά και ποίηση. Ηταν άλλες εποχές εκείνες, εποχές ηρωϊκές. Αυτά θέλω να θυμάμαι».
- Ποια η σχέση σας μαζί της;
Είχαμε στενή σχέση. Η τελευταία φορά που μιλήσαμε ήταν πριν από ένα μήνα. Κι επειδή μέναμε πολύ κοντά πρν βρεθεί στην Κυψέλη, βλεπόμασταν συχνά. Και στην Αίγινα επίσης: το σπίτι της στο νησί, ένα σπίτι δίπατο πολύ εντυπωσιακό που περιβάλλεται από ένα μεγάλο κήπο με φυστικιές τις οποίες καλλιεργούσε, καθ′ ότι ήταν φυστικοπαραγωγός, ήταν κέντρο καλλιτεχνών κι ανθρώπων του πνευματικού κόσμου. Θυμάμαι πιο έντονα την εποχή που ήμουν 16 - 17 ετών, αμέσως μετά τη Χούντα. Εκεί δεν συναντούσες μόνο κορυφαίους ΄Ελληνες ποιητές και διανοητές, όπως ο Τίτος Πατρίκιος, αλλά και ξένους, καθ′ ότι η Κατερίνα είχε ιδιαίτερα μεγάλη αναγνώριση στο εξωτερικό. Σε όσα σχετικά forum και συνέδρια έχω πάει, το όνομα της Κατερίνας είναι πασίγνωστο κυρίως στον Αγγλόφωνο χώρο διότι το έργο της έχει μεταφραστεί στα Αγγλικά. Το σπίτι αυτό ήταν μια φάρμα ποιητική, γεμάτη χαρά και ποίηση. Ηταν άλλες εποχές εκείνες, εποχές ηρωϊκές. Αυτά θέλω να θυμάμαι...
«Εχοντας πάντα υπ′ όψιν τα δυσάρεστα της ζωής, να είσαι προς τα μπρος. Κι επίσης, το τόξο προς την ευθεία, τη μη σπατάλη, Μου έλεγε: Εγώ είμαι εχθρός της λεπτομέρειας»
- Για εκείνη τι σήμαινε η Αίγινα;
Η Κατερίνα ήταν μια από τις χαρακτηριστικές φιγούρες της Αίγινας. Αίγινα σήμαινε Κατερίνα. Την ήξεραν όλοι, από το δήμαρχο ως τον μανάβη. Κατέβαινε με το ποδήλατό της, πήγαινε στα τσιπουράδικα, ψώνιζε, γέλαγε, ήταν ολάνθιστη. Μετά άλλαξαν τα πράγματα. Πέθανε ο άνδρας της, Ρόντνεϊ Ρουκ, κι αυτό της κόστισε πολύ. ΄Ηταν Εγγλέζος, πολύ καλός άνθρωπος και πολύ αφιερωμένος στην Κατερίνα με την οποία ήταν μαζί αμέτρητα χρόνια (30, 40, δεν θυμάμαι...) Εκτοτε έμεινε μόνη της. Αυτό, λοιπόν, αποτυπώθηκε στην ποίησή της αλλά μ′ έναν τρόπο θαυμαστό κι ουσιαστικό. Για όλη της τη ζωή πήγαινε στην Αίγινα, εκτός από τα τελευταία χρόνια που δεν μπορούσε να κινηθεί με ευχέρεια.
«Η Κατερίνα ήταν μια από τις χαρακτηριστικές φιγούρες της Αίγινας. Αίγινα σήμαινε Κατερίνα. Την ήξεραν όλοι, από το δήμαρχο ως τον μανάβη. Κατέβαινε με το ποδήλατό της, πήγαινε στα τσιπουράδικα, ψώνιζε, γέλαγε, ήταν ολάνθιστη»
- Ποια η σχέση της Κατερίνας Αγγελάκη - Ρουκ με τη δημοσιότητα;
Ολοι οι δημοσιογράφοι ήθελαν να της πάρουν συνέντευξη. ΄Εχει δώσει πάρα πολλές συνεντεύξεις, έχει εμφανιστεί πάρα πολλές φορές σε διάφορα μέσα, διάβαζε καταπληκτικά τα ποιήματά της (τα απογείωνε μπορώ να πω), δεν έλεγε όχι, αλλά ποτέ δεν κυνηγούσε τη δημοσιότητα.
- Της έδωσε η ζωή αυτό που της άξιζε;
Αυτή είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση. Νομίζω ο καθένας φτιάχνει τη μοίρα του. Κι εκείνη την έφτιαξε όπως ήθελε. Χωρις εκπτώσεις.
- Τι θα σας λείψει πιο πολύ από εκείνη;
Ολη αυτή η αλήθεια που εξέπεμπε. Μπορώ να πω ότι ήταν από τους πιο αληθινούς κι ελεύθερους ανθρώπους που εχω συναντήσει. Ελευθερία πραγματική, χωρίς δέσμευση.
- Ποια η μεγαλύτερη «κληρονομιά» που άφησε στον ανηψιό της;
Εχοντας πάντα υπ′ όψιν τα δυσάρεστα της ζωής, να είσαι προς τα μπρος. Κι επίσης, το τόξο προς την ευθεία, τη μη σπατάλη, Μου έλεγε: Εγώ είμαι εχθρός της λεπτομέρειας.
- Ποιο είναι αυτό το χαρακτηριστικό που, κατά τη γνώμη σας, την κατατάσσει στην κατηγορία που προαναφέρατε, της κορυφαίας ελληνίδας ποιήτριας;
Αυτή η συμπυκνωμένη λιτότητα κι η έλειψη οποιουδήποτε πεποιημένου λόγου. Σαν να έχει αφομοιώσει όλα της τα διαβάσματα και να έχει διαμορφώσει μια μοναδική φωνή. Αυτή είναι η φωνή της Κατερίνας.