Μια «συγκατοίκηση» πυροδότησε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την βραδιά της περασμένης Τετάρτης στο Ιδρυμα Θεοχαράκη. Η «συγκατοίκηση» του πεζογράφου και του ποιητή στο πρόσωπο ενός ανθρώπου, του Βαγγέλη Χρόνη, εξετάστηκε κι αναλύθηκε από όσους συμμετείχαν σε μια εκδήλωση αφιερωμένη στο πρόσωπό του. Η ευθύνη μοιράστηκε ισόποσα. Ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης κι ο Γιώργος Χρονάς μίλησαν για το ποιητικό έργο του Χρόνη, με αφορμή το βιβλίο του «Ποίηση 1999 - 2020» (εκδόσεις Καστανιώτη), ο Γιώργος Μανιώτης κι ο Νίκος Δαββέτας για το πεζογραφικό του έργο «Αειθαλής χρόνος» (εκδόσεις Καστανιώτη). Οι καθοριστικές «ανάσες» της βραδιάς δόθηκαν με την ευγενική φωνή της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, η οποία διάβασε ποιήματα του Χρόνη κατά τη διάρκειά της. Η μπαγκέτα της ενορχήστρωσης, του όλου πράγματος, δε, ανήκε στον Θανάση Νιάρχο, στενό συνεργάτη του τιμώμενου προσώπου.
Κι επειδή ακριβώς η συνύπαρξη του πεζογράφου και του ποιητή είναι αρμονική - τόσο στο έργο, όσο και στην προσωπικότητά του - η παρουσίαση είχε έναν ρυθμό, μια δομή και μια συνέχεια που βρήκε όσους γέμισαν ασφυκτικά το αμφιθέατρο του Ιδρύματος Θεοχαράκη να παρακολουθούν σαν ένας άνθρωπος τη εξέλιξη της βραδιάς.
Ακούστηκαν πολλά την περασμένη Τετάρτη αλλά οι τόνοι κρατήθηκαν χαμηλοί δεδομένου του ότι τα, σχετικά πρόσφατα, γεγονότα στα Τέμπη έριχναν τη βαριά σκιά τους. «Το μεγάλο προσόν ενός ποιητή είναι να ξέρει ότι στην ποίησή του, το πένθος τον ακολουθεί», είπε, μεταξύ άλλων, ο Γιώργος Χρονάς, ενώ ο Γιώργος Μανιώτης αφιέρωσε τα έργα του Χρόνη «Νέοι στον Αδη» κι «Ενα χωνάκι θλίψη» στους αδικοχαμένους των Τεμπών.
Γεώργιος Μπαμπινιώτης: «Αναμετριέται συνεχώς με την γλώσσα έχοντας ψηλά το κεφάλι»
Η παρουσίαση ξεκίνησε με την ομιλία του Γ. Μπαμπινιώτη, ο οποίος, μεταξύ άλλων, μίλησε για την ποικιλία των θεμάτων που εμπνέουν τον Βαγγέλη Χρόνη: από τα πιο απλά ως τα πιο σύνθετα, κι από τα πιο μεγάλα μέχρι τα πιο μικρά, κι από τα πιο σημαντικά μέχρι τα, φαινομενικά, τα πιο ασήμαντα. «Φυσικά, περνώντας από το τι στο πώς, αναμετριέται συνεχώς με την γλώσσα. Μια εγγενώς άνιση αναμέτρηση για όλους μας από την οποία ο ποιητής Βαγγέλης Χρόνης βγαίνει με ψηλά το κεφάλι. Εχει δώσει τον αγώνα του συνεχώς από την μια συλλογή στην άλλη, βαθαίνοντας την τέχνη και την τεχνική του. Με δέος πάντα μπροστά στον γίγαντα που λέγεται ελληνική γλώσσα. Αλλά και διαρκή προσπάθεια και ρητά ομολογουμένη πάλη. Κι επειδή η ποίηση δεν γράφεται με ιδέες αλλά με λέξεις, όπως έχει πει χαρακτηριστικά ο Μαλαμέ, κι επειδή σκεπτόμαστε με λέξεις, ο Βαγγέλης Χρόνης έχει διαρκώς το μυαλό του στην γλώσσα. Υπάρχει μ′ αυτή. Αυτό είναι φυσικό να αναφύεται συνεχώς και μέσα από τα ποιήματά του», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Μπαμπινιώτης.
Γιώργος Χρονάς: «Ο λόγος του ποιητή φτάνει εκεί που φτάνει ο καθένας μας»
«Οταν ακούμε ποίηση δεν μιλάμε, στεκόμαστε με προσοχή, κι ο λόγος του ποιητή κυλάει μέσα μας. Φτάνει εκεί που φτάνει ο καθένας μας. Εκεί που θέλει να φτάσει», είπε με τη σειρά του ο Γιώργος Χρονάς σημειώνοντας επίσης τις σχέσεις ζωής που σηματοδοτούν εκδόσεις οι οποίες συνδέονται με τον Βαγγέλη Χρόνη. «Το βιβλίο είναι πολυτονικό με βαριές οξείες, είναι αφιερωμένο, όπως πάντα, στη Φούλη, κι έχει ”κοσμήματα” του αγαπημένου φίλου της οικογένειας, λουλούδια της Αττικής γης, Αλέκου Φασιανού που τιμήθηκε στον υπέροχο αυτό χώρο του κυρίου Θεοχαράκη», ανέφερε χαρακτηριστικά για το βιβλίο «Ποίηση 1999 - 2020» του Βαγγέλη Χρόνη.
Γιώργος Μανιώτης: «Μια περιφερόμενη ψυχή του αρχαίου κόσμου»
«Και στα Μουσεία του κόσμου που επισκέπτεται όπως μας πληροφορεί στο βιβλίο του ”Αειθαλής χρόνος”, στα τμήματα με τις αρχαιότητες προστρέχει, για να συναναστραφεί μαζί τους, να γευθεί κάτι από τη ζωή τους, να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους ώστε κάποτε να του εκμυστηρευθούν το μυστικό της αιώνιας νεότητάς τους και τις αλήθειες που θεμελίωσαν εσαεί την μοναδικότητα του μεγαλείου τους. Με αυτή την δίψα να τον διακατέχει συναντάται με την άλλη περιφερόμενη ψυχή του αρχαίου κόσμου, Αλέκο Φασιανό. Σε μια συνέντευξή τους ανέφεραν κάτι που, κατά την γνώμη μου, αποτελεί τον ομφάλιο λώρο, την άκρη του νήματος για την κατανόηση του ένδοξού μας παρελθόντος: ο αρχαίος κόσμος που τόσο θαυμάζουμε είχε την αυτογνωσία και το πάθος να του γίνεται μάθος. Ετσι πορεύτηκε μέσα στο χρόνο. Κι αυτό ήταν το κυρίαρχο στοιχείο που δημιούργησε τη σπανιότητα και τη μοναδικότητα του μεγαλείου του», είπε με τη σειρά του ο Γιώργος Μανιώτης.
Νίκος Δαβέττας: «Ποιητική ματιά, εμμονή στη λεπτομέρεια και ”βήμα” στον αναγνώστη»
«Παρ′ ολίγον να αναφερθώ στον αειθαλή Χρόνη και δεν θα είχα άδικο...», είπε με τη σειρά του ο Νίκος Δαβέττας διαχωρίζοντας τις τρεις ενότητες του βιβλίου του «Αειθαλής χρόνος». Σύμφωνα με τα όσα είπε , η πρώτη ενότητα, είναι η σπουδή του τοπίου, η δεύτερη οι προσωπογραφίες καλλιτεχνών και συγγραφέων που ο Χρόνης θεωρεί συνομιλητές και δασκάλους του στην μεγάλη επικράτεια της τέχνης και η τρίτη κείμενα εις εαυτόν που διαμορφώθηκαν «όπως λέει ο Αλεξανδρινός», εν φαντασία και λόγω. Και στις τρεις αυτές ενότητες είναι έντονη η ποιητική ματιά, η εμμονή στη λεπτομέρεια κι η διάσταση που επιτρέπει στον αναγνώστη να προσθέσει το δικό του λιθαράκι, να γίνει συνδημιουργός.
Ηταν μάλλον αναμενόμενο όταν ήρθε η ώρα για τον ίδιο τον δημιουργό να πάρει τον λόγο, η συγκίνηση να μην του αφήσει περιθώριο να γίνει αναλυτικός. Ο Βαγγέλης Χρόνης δεν είχε παρά να εκφράσει τα δικά του «Ευχαριστώ» και να διαβάσει τρία δικά του ποιήματα αφήνοντας ένας αίσθημα ευγνωμοσύνης να διαχυθεί τόσο στην ομάδα των ομιλητών - «πάνελ» είναι μια λέξη που προτιμά να μην χρησιμοποιείται, όπως εύστοχα είπε ο Θανάσης Νιάρχος - όσο και στον κόσμο ενώπιόν του. Κι όπως, δε, μίλησε, απλά, αληθινά κι ουσιαστικά άφησε το δυνατό αποτύπωμα αυτής της βραδιάς που δεν ήταν άλλο από την ειλικρίνειά της.