Πόσο εκτιμά κανείς την ανταλλαγή απόψεων, το δικαίωμα στην γνώμη, τις ατελείωτες συζητήσεις και διενέξεις που είναι χαρακτηριστικά γνωρίσματα μιας ελεύθερης, ανοικτής κοινωνίας.
Η Ιστορία μας διδάσκει ότι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στη λήψη αποφάσεων κάθε μονάρχη, δικτάτορα και αυτοκράτορα, είναι η παντελής απουσία αντίθετης άποψης.
Από την αρχαιότητα, έχει παρατηρηθεί ότι οι ανά τον κόσμο ηγέτες, που κυβερνούσαν απολυταρχικά, δεν αποδέχονταν αντιρρήσεις από τους συμβούλους τους. Πάσα άποψη πλην του ηγεμόνα, ήταν λάθος. Προφανώς, όποιος εκ του στενού κύκλου υποστήριζε αντίθετη άποψη, δεν είχε ιδιαίτερο μέλλον.
Οπότε, όταν ο ηγέτης τους κατέληγε σε κάποια απόφαση, π.χ για την κήρυξη πολέμου, υπό τον φόβο της απέλασης, της φυλάκισης και φυσικά, της εκτέλεσης, οι πέριξ αυτού, συμφωνούσαν ομοφώνως.
Αν τύχαινε η απόφαση να ήταν σωστή, ήτοι να υλοποιείτο με θετική έκβαση, όλα βαίνανε καλώς. Όταν φυσικά, η απόφαση κατέληγε σε αποτυχία, συνέβαινε ένα από τα δύο: είτε ο απόλυτος άρχων ξήλωνε όλους τους συμβούλους ή πείσμωνε και ανεξαρτήτως κόστους και απωλειών, επέμενε στην αρχική του απόφαση.
Αμέτρητα δυστυχώς, τα πρόσφατα ιστορικά παραδείγματα: Χίτλερ, Μουσολίνι, Στάλιν, Τσαουσέσκου.
Σήμερα, με την εισβολή και σφαγή του Ουκρανικού λαού, συνειδητοποιούμε πως η αντίστοιχη κατάσταση, ισχύει και στο Κρεμλίνο. Ουδείς θα τολμούσε να διαφωνήσει με τον Πούτιν. Ούτε οι στενοί του σύμβουλοι, ούτε οι ανώτεροι στρατιωτικοί, ούτε οι φίλα προσκείμενοι «ολιγάρχες».
Και, δυστυχώς, στον Πούτιν, δεν αρέσει να χάνει. Η κλιμάκωση των εχθροπραξιών είναι αναπόφευκτη.