Ο Φόβος, το μεγαλύτερο φεγγάρι του Άρη, παρουσιάζει ενδείξεις πως καταστρέφεται από τις ακραίες βαρυτικές δυνάμεις που ασκούνται πάνω του από τον Κόκκινο Πλανήτη, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Live Science, οι ερευνητές αποκάλυψαν πως οι ασυνήθιστες αυλακώσεις που καλύπτουν την επιφάνεια του Φόβου, οι οποίες είχε θεωρηθεί πως ήταν «ουλές» από αρχαία πτώση μετεωρίτη, είναι στην πραγματικότητα φαράγγια γεμάτα σκόνη που μεγαλώνουν καθώς πάνω στο φεγγάρι ασκούνται βαρυτικές δυνάμεις.
Ο Φόβος έχει πλάτος 27 χλμ στο πιο πλατύ του σημείο και περιστρέφεται γύρω από τον Άρη σε μια απόσταση 6.000 χλμ, ολοκληρώνοντας μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη τρεις φορές την ημέρα, σύμφωνα με τη NASA. Συγκριτικά, η Σελήνη έχει πλάτος 3,475 χλμ, είναι σε απόσταση 384.400 χλμ από τον πλανήτη μας και πραγματοποιεί μια περιστροφή ανά περίπου 27 ημέρες.
Ωστόσο αντίθετα με τη Σελήνη ο Φόβος δεν έχει σταθερή τροχιά γύρω από τον Άρη: Ο μικρός δορυφόρος είναι παγιδευμένος σε μια πορεία θανάτου, και πέφτει αργά προς την επιφάνεια του Άρη με ρυθμό 1,8 μέτρων ανά 100 χρόνια, σύμφωνα με τη NASA. Το πιο ασυνήθιστο χαρακτηριστικό του, όμως, είναι η περίεργη, αυλακωτή επιφάνειά του, με παράλληλες αυλακώσεις (επιφανειακές ραβδώσεις) να την καλύπτουν. Η πιο κοινά αποδεκτή θεωρία υποδεικνύει πως οι ραβδώσεις σχηματίστηκαν όταν ένας αστεροειδής έπεσε στον Φόβο κάποια στιγμή στο παρελθόν, αφήνοντας πίσω έναν κρατήρα πλάτους 9,7 χλμ, γνωστό ως Stickney.
Ωστόσο μια νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στις 4 Νοεμβρίου στο The Planetary Science Journal, λέει πως οι αυλακώσεις μπορεί να προκλήθηκαν λόγω της αργής καταστροφής του φεγγαριού από τη μεγάλη βαρύτητα του Άρη, καθώς ο Φόβος κινείται όλο και πιο κοντά στην επιφάνεια του πλανήτη.
Η κεντρική ιδέα είναι πως καθώς ένα σώμα (επί της προκειμένης ο Φόβος) πλησιάζει ένα κοντινότερο σώμα, όπως ο Άρης, το μικρότερο θα αρχίσει να τεντώνεται προς την κατεύθυνση του μεγαλύτερου σώματος (κάτι που είναι γνωστό ως παλιρροιακή δύναμη, tidal force).
Στην περίπτωση του Φόβου η παλιρροιακή δύναμη που ασκείται στο φεγγάρι προβλέπεται να αυξάνεται καθώς ο Φόβος πλησιάζει στην αρειανή επιφάνεια, μέχρι που εν τέλει η δύναμη γίνεται μεγαλύτερη από τη βαρύτητα που συγκρατεί τον δορυφόρο. Στη φάση εκείνη ο Φόβος θα καταστραφεί εντελώς και τα απομεινάριά του θα σχηματίσουν πιθανότατα έναν μικρό δακτύλιο γύρω από τον πλανήτη- όπως οι δακτύλιοι του Κρόνου, σύμφωνα με τη μελέτη.
Αν και προηγούμενες έρευνες υποδείκνυαν πως οι αυλακώσεις του Φόβου οφείλονταν σε παλιρροιακές δυνάμεις, η θεωρία δεν είχε πολλούς υποστηρικτές, λόγω της μαλακής υφής του φεγγαριού, που καθιστούσε δύσκολη τη δημιουργία τέτοιων αυλακώσεων.
Στο πλαίσιο της νέας μελέτης οι ερευνητές χρησιμοποίησαν προσομοιώσεις υπολογιστή για να δοκιμάσουν την ιδέα πως η μαλακή επιφάνεια του φεγγαριού μπορεί να βρίσκεται πάνω σε ένα πιο συνεκτικό υπόστρωμα. Σε ένα θαμμένο σκληρό κέλυφος θα μπορούσαν να είχαν σχηματιστεί βαθιά φαράγγια στα οποία η σκόνη της επιφάνειας θα έπεφτε, με αποτέλεσμα τον σχηματισμό των αυλακώσεων στην επιφάνεια, σύμφωνα με την προσομοίωση.
Με τους παρόντες ρυθμούς ο Φόβος θα ολοκληρώσει τη «σπείρα θανάτου» του και θα πέσει στον Άρη σε περίπου 40 εκατομμύρια χρόνια. Ωστόσο αν οι παλιρροιακές δυνάμεις καταστρέφουν ήδη το φεγγάρι, τότε ο δορυφόρος θα έχει ήδη καταστραφεί από πολύ νωρίτερα, εκτιμούν οι ερευνητές.