Θα είναι το 2019 η χρονιά που θα περάσει στην ιστορία ως «έτος μηδέν» για την ανακάλυψη κοιτασμάτων πετρελαίου ή φυσικού αερίου στην Ελλάδα;
Είναι πρόωρο να δοθεί μία κατηγορηματική απάντηση. Ωστόσο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το 2019 θα αποδειχθεί ορόσημο για τις έρευνες στον ελληνικό υποθαλάσσιο χώρο.
Μέσα στο πρώτο τρίμηνο αυτού του έτους το ελληνικό κοινοβούλιο προβλέπεται να κυρώσει την συμφωνία παραχώρησης δικαιωμάτων έρευνας και εξόρυξης στην κοινοπραξία TOTAL, Exxon Mobil, ΕΛΠΕ για δύο περιοχές στα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι αμέσως μετά θα αρχίσει η προετοιμασία για την υλοποίηση της συμφωνίας, Δηλαδή, θα δρομολογηθούν οι προπαρασκευαστικές διαδικασίες - μία εξαιρετικά σύνθετη επιχείρηση, που θεωρητικά θα καταλήξει σε ερευνητικές γεωτρήσεις σε μεγάλα βάθη στη θάλασσα νοτιοδυτικά - δυτικά της Κρήτης.
Ταυτόχρονα, στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) «τρέχουν» σε εντατικούς ρυθμούς την παρουσίαση μελετών, οι οποίες ολοκληρώθηκαν μέσα στο 2018, ώστε να διαχυθεί αυτή η πληροφόρηση μέσω επιστημονικών συνεδρίων, καθώς και σε διεθνή επιχειρηματικά ή πολιτικά fora, με στόχο να προσελκύσουν το ενδιαφέρον εταιριών σε νέες περιοχές.
«Πρόκειται για περιοχές για τις οποίες δεν ήρθε μέχρι στιγμής κάποιος να μας πει ‘με ενδιαφέρει‘. Αυτό το ‘με ενδιαφέρει’ είναι σημαντικό, γιατί θα μας βοηθήσει να στρέψουμε την αγορά σε περιοχές που θέλουμε. Αν υπάρξει ένας ενδιαφερόμενος, αυτόματα ανοίγει η ευρωπαϊκή διαδικασία των 90 ημερών. Αυτό το μοντέλο επιτρέπει σε κάθε επιπλέον ενδιαφερόμενο να τοποθετηθεί ως ανταγωνιστής. Δηλαδή να ζητήσει τα ίδια δικαιώματα - να κάνει εκείνος την έρευνα και όχι ο πρώτος ενδιαφερόμενος», εξηγούν.
Αυτή είναι μία διαδικασία που μας επιτρέπει να μη χωριστούν οι περιοχές ενδιαφέροντος σε «θαλάσσια οικόπεδα». Δεν θέλουμε τα «οικόπεδα» γιατί μας στερούν ευελιξία, με την έννοια ότι αν κάποιος δεν θέλει να αναλάβει ένα τέτοιο «οικόπεδο» ολόκληρο, τότε θα αναγκαστεί να αποσύρει το ενδιαφέρον του. Αντίθετα, με τη νέα διαδικασία που επιλέξαμε, θα μπορεί στο μέλλον κάποιος να επιλέξει ο ίδιος τις περιοχές που του φαίνονται ενδιαφέρουσες. Αμέσως μόλις μας εκφράσει αυτό το ενδιαφέρον, εμείς θα προχωρήσουμε σε διαγωνισμό και έτσι θα εξοικονομήσουμε χρόνο και χρήμα.
Νότια της Κρήτης και σε όλο το μήκος του Ιονίου νέες περιοχές για έρευνα
O χάρτης με τις νέες περιοχές ερευνών είναι ήδη έτοιμος. Με βάση το νέο σχεδιασμό της ΕΔΕΥ, υπάρχει η δυνατότητα να καθορίσει ο ίδιος ο ενδιαφερόμενος ποιές ακριβώς είναι οι περιοχές όπου θέλει να ερευνήσει - χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι ενδεικτικές γραμμές των ορίων μεταξύ των περιοχών (εξαιρουμένων εκείνων που εικονίζονται με κίτρινο χρώμα και έχουν ήδη παραχωρηθεί).
Οι νέες περιοχές - με κόκκινο χρώμα στον χάρτη - βρίσκονται στα νότια της Κρήτης και σε όλο το μήκος του Ιονίου πελάγους, μέχρι τη θάλασσα των Αντικυθήρων.
Πρακτικά, αξιοποιείται ο χώρος της ελληνικής ΑΟΖ από τα νότια μέχρι τα δυτικά της χώρας, δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα νοητό «διάδρομο», από όπου θα μπορούσε να διέλθει μελλοντικά ο αγωγός EastMed, εφόσον τελικά υλοποιηθεί το συγκεκριμένο σχέδιο από κοινού με την Κύπρο και το Ισραήλ, προκειμένου να μεταφερθεί στην Ευρώπη με ασφάλεια το φυσικό αέριο από την κυπριακή ΑΟΖ - ή και από τις ελληνικές περιοχές στα νότια της Κρήτης.
Το μεγάλο πλεονέκτημα του συγκεκριμένου αγωγού είναι πως έχει σχεδιαστεί για να μεταφέρει φυσικό αέριο - όχι από τον βορρά προς το νότο, δηλαδή από τη Ρωσία... - αλλά από το νότο της Ευρώπης προς τον βορρά, ενισχύοντας τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας.
Η αμερικανική πλευρά ευνοεί ιδιαίτερα μία τέτοια προοπτική και δεν είναι τυχαίο ότι μόλις στις 30 Δεκεμβρίου υποδέχθηκε η Ρεβυθούσα το πρώτο φορτίο φυσικού αερίου από σχιστολιθικά πετρώματα, που μετέφερε ελληνικό τάνκερ.
Δύο προϋποθέσεις: ασφάλεια και εμπιστοσύνη
Υπάρχουν τουλάχιστον δύο ζητούμενα, προκειμένου να εξετάσει σοβαρά την περίπτωση της Ελλάδας ένας ξένος επενδυτής.
- Ασφάλεια, ώστε να μην τεθεί σε αμφισβήτηση η έρευνα στην οποία θα επενδύσει και τα αποτελέσματά της.
- Εμπιστοσύνη στις ελληνικές αρχές, καθώς η χώρα μας δεν διαθέτει μακρά εμπειρία στον συγκεκριμένο τομέα και κατακτά βήμα-βήμα την αξιοπιστία έναντι των διεθνών παικτών.
«Και τα δύο καλύπτονται, γιατί έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες με τις μεγάλες εταιρίες δυτικά - νοτιοδυτικά της Κρήτης και στο Ιόνιο. Εμπιστοσύνη υπάρχει γιατί μία εταιρία που ενδιαφέρεται θα δει αμέσως πως υπάρχουν πλέον εδώ μεγάλα ονόματα, όπως η Repsol, η ΤΟΤΑL και η Εxxon», εκτιμά ο Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥ Γιάννης Μπασιάς.