Aκόμα κι όταν το πανεπιστημιακό άσυλο περιοριστεί στην ελεύθερη διακίνηση των ιδεών ―όπως προβλέπει το άρθρο 3 του νόμου 3549 του 2007 (ο οποίος αντικατέστησε σχετικό νόμο του 1982)― το Κατεστημένο των «ιδεών» θα παραμείνει. Βάζω εισαγωγικά στις «ιδέες» διότι πρόκειται περί ενός απλοϊκού, επαναληπτικού αφηγήματος· περί μιας μορφής ευτελούς μανιχαϊσμού. Οι ιδεολογικές ηγεμονίες δεν καταργούνται με νόμους ―σ’ αυτό συμφωνούμε όλοι. Μερικοί εγείρουν διαφωνίες στο ότι το επονομαζόμενο άσυλο ενίσχυσε μια ιδεολογική ηγεμονία, στο ότι τη διέστρεψε ακόμα περισσότερο και συνέβαλε σε ένα status quo φασιστοειδούς συμπεριφοράς μέσα και έξω από τα πανεπιστήμια. Η ανομία που επικρατεί και για την οποία διαμαρτυρόμαστε με χαρακτηριστική πραότητα ―και, μέχρι σήμερα, ηττοπάθεια― είναι μοναδικό φαινόμενο στον κόσμο· η φασιστοειδής συμπεριφορά που προκύπτει από την αριστερή ηγεμονία δεν είναι.
Ήδη από τη δεκαετία του 1960, τα πανεπιστήμια σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες υιοθέτησαν, περισσότερο από ποτέ στο παρελθόν, τη μια ή την άλλη ιδεολογική κατεύθυνση: η πλειονότητά τους, εξαιτίας του ηθικού πλεονεκτήματος, της γενικότερης αριστερής μυθολογίας και του αριστερού ρεβανσισμού, παραδόθηκαν στους αριστερούς φοιτητοπατέρες, στους συνδικαλιστές, στους τάχα επαναστάτες καθηγητές και στη μαρξιστική αντίληψη των επιστημών και των τεχνών. Συχνά, αυτή η αντίληψη ήταν και παραμένει εξόχως αυταρχική: μαοϊσμός, σταλινισμός, τριτοκοσμισμός και τα τοιαύτα. Άλλα πανεπιστήμια παρέμειναν συντηρητικά ή κατάφωρα θρησκευτικά, με ό,τι επισύρει ο συντηρητισμός και η θρησκεία: αρτηριοσκλήρωση, σκοταδισμό, οσμή μούχλας. Κοντολογίς, η αποθέωση του ασύλου ως ελευθερίας διακίνησης της κριτικής σκέψης υπήρξε διχαστική και συνετέλεσε σε ποικίλες μορφές γνωσιμαχίας, φανατισμού και μισαλλοδοξίας. Όσο για τον φοιτητικό συνδικαλισμό δεν είχε κανένα λόγο ύπαρξης πέραν της κατασκευής πολιτικών προσώπων του μέλλοντος· ηγετίσκων και τυραννίσκων.
Έτσι, η κριτική σκέψη όχι μόνο δεν αναπτύχθηκε παραλλήλως και σε συνδυασμό με την τεχνολογία και τη γενικότερη ανάπτυξη των κοινωνιών, αλλά κατέρρευσε στους χώρους όπου υποτίθεται ότι ευνοείται και προστατεύεται. Φυσικά, το πρόβλημα ξεκινά από τις χαμηλότερες βαθμίδες της παιδείας και από το ίδιο το Zeitgeist: στην εποχή μας, παρά τη θαυμαστή ποσότητα πληροφοριών και παρά την ωρίμανση της ανθρώπινης σκέψης, στον φοιτητικό χώρο ακούγονται, σχεδόν αποκλειστικά, κληρονομημένες ιδέες που περνιούνται για ανθρωπιστική γνώση. Πρόκειται για τον τρόπο σκέψης των παππούδων μας συνδυασμένο με το θράσος, την απρέπεια, το γαϊδουροφέρσιμο του σήμερα.
Εκτός από την πλημμελή και αναχρονιστική προσφερόμενη γνώση, τα πανεπιστήμια ―όχι μόνο τα ελληνικά― υπονομεύουν τις αξίες της ανεκτικότητας και της πολιτοφροσύνης: ενθαρρύνουν την εχθροπάθεια εναντίον όποιου δεν συμμορφώνεται με τις ιδέες του Κατεστημένου και οδηγούν στον οστρακισμό φοιτητών και καθηγητών. Φυσικά, πολλοί από τους τελευταίους φέρουν ευθύνη για την επιβολή της ενιαίας σκέψης και για την ανοχή της εγκληματικότητας στο πανεπιστημιακό περιβάλλον: το δημοσιοϋπαλληλίκι φθείρει άτομα και κοινωνίες. Η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης δεν ταιριάζει στους εκ γενετής δημοσίους υπαλλήλους, ούτε σε όσους ονειρεύονται να τρουπώσουν κάπου χωρίς κόπο. Εγώ ελπίζω να τη βολέψω. Έτσι, η κατάχρηση του ασύλου, η περί ασύλου απάτη, οδήγησε στη σημερινή αποδοχή και ενίσχυση της συμπεριφοράς όχλου που αρχίζει από την πλήρη απουσία σεβασμού στον δημόσιο χώρο (καταστροφές, βανδαλισμό, βρομιά) και καταλήγει στον εκφοβισμό προσώπων και στη βία εναντίον τους· σε μια εκδοχή της αριστερής τρομοκρατίας, η οποία, ειδικά στην Ελλάδα, θεωρείται νόμιμος ακτιβισμός.
Αντί λοιπόν να εφαρμόζεται η συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία του λόγου, οι προκαταλήψεις αποτρέπουν τους φοιτητές και τους καθηγητές από την ίδια την έρευνα των πεποιθήσεών τους: ιδιαίτερα στις ανθρωπιστικές σπουδές, όπου υπάρχει μεγάλο περιθώριο ιδεολογικοποίησης και προπαγάνδας, είναι ελάχιστο το αποδεκτό περιθώριο απομάκρυνσης από την αριστερή, συχνά αναρχο-ελευθεριακή, κοσμοαντίληψη. Το κίνημα της πολιτικής ορθότητας ―που από πρόταση κοινωνικής ευγένειας και τακτ, εξελίχθηκε σε δογματική διδαχή― έχει σαρώσει τα περισσότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα στις δυτικές χώρες ενθαρρύνοντας τον ελιτίστικο, πατερναλιστικό ακτιβισμό και ποινικοποιώντας οποιαδήποτε ιδέα αποκλίνει από το δόγμα. Βρισκόμαστε σε μια συνθήκη groupthink που αφομοιώνει και ισοπεδώνει τα άτομα, επιλέγοντας ποια από τα ζώα της φάρμας θα είναι πιο ίσα από τα υπόλοιπα.
Η εξέλιξη της αντίληψης του ακαδημαϊκού ασύλου, της ακαδημαϊκής ελευθερίας και ανταλλαγής ιδεών, καταδεικνύει την τσαπατσουλιά και τον λαϊκισμό των ηγεσιών μας ―πολιτικών και ακαδημαϊκών. Έχουν συμβεί πράγματα που σε μερικούς από μας φαίνονται αδιανόητα ― αλλά δεν είναι: πρυτάνεις ξεφαντώνουν σε πάρτι αντιεξουσιαστών· Κνίτες-τραμπούκοι συγκρούονται με τραμπούκους άλλων αποχρώσεων· παιδιά από την επαρχία στρατολογούνται με μεθόδους παιδομαζώματος (απειλές, υποσχέσεις, πιέσεις)· καθηγητές γλείφουν φοιτητοπατέρες· επισκέπτες-ομιλητές προπηλακίζονται· μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού παριστάνουν ότι δεν βλέπουν το ναρκεμπόριο, το παρεμπόριο, την καταστροφή της δημόσιας περιουσίας και, last but not least, την παραβίαση κάθε κανόνα στα μαθήματα και στις εξετάσεις (αντιγραφές, σκονάκια, διαρροές θεμάτων, έκνομες σχέσεις με καθηγητές, ευνοιοκρατία κτλ).
Το άσυλο έπρεπε να έχει καταργηθεί από τότε που αποκαταστάθηκε η δημοκρατία στην Ελλάδα για τον απλό και μαζί σύνθετο λόγο ότι δίνει απεριόριστη εξουσία στον φασίστα που οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μέσα τους. Δεν ξέρω τι από τα εξής τρία είναι το σωστότερο: Ποτέ δεν είναι αργά, κάλλιο αργά παρά ποτέ ή it’s later than you think.