Ο Μ. Καραγάτσης στα μίση και τα πάθη του διαδικτύου

Το νέο επεισόδιο αντιπαράθεσης -ένα από τα πάρα πολλά των τελευταίων ετών- πυροδότησε άρθρο με αφορμή ένα μυθιστόρημα που γράφτηκε το μακρινό 1953.
|
Open Image Modal
Ο συγγραφέας Μ. Καραγάτσης

Ένα άρθρο της συγγραφέως Ρένας Λούνα με τίτλο «Η πατριαρχία δεν φύτρωσε μόνη της: Η ‘Μεγάλη Χίμαιρα’ και οι έμφυλες ταυτότητες», που δημοσιεύθηκε προ ημερών στη Lifo, ήταν αρκετό.

Στο δημοσίευμα, η πεζογράφος χαρακτηρίζει το μυθιστόρημα «πατριαρχικό textbook», «μια σεξιστική παραφωνία, κατασκευασμένη από τσιτάτα μίσους και χριστιανική τιμωρία, δοσμένα στον υπερθετικό βαθμό», σημειώνοντας ότι «το Σύνδρομο της Στοκχόλμης, έστω με τους λογοτέχνες, μπορεί να σταματήσει εδώ» και παραθέτοντας παράλληλα, αποσπάσματα του βιβλίου.

Το νέο επεισόδιο που ξέσπασε στο ελληνικό διαδίκτυο σήκωσε πολλή σκόνη -και ως είθισται τα τελευταία χρόνια- πυροδότησε κύματα επιθέσεων στα social media (όλα αυτά, συμπωματικά, λίγες ημέρες μετά τον θάνατο της κόρης του Καραγάτση, Μαρίνας).  

Με την αντιπαράθεση ασχολήθηκε και το ενδιαφέρον ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Νικόλα Ζώη στην «Καθημερινή», όπου οι συγγραφείς Χρήστος Χωμενίδης και Βίβιαν Στεργίου κλήθηκαν να απαντήσουν στο ερώτημα με ποια κριτήρια αισθητικά, ιδεολογικά ή άλλα, διαβάζουμε λογοτέχνες άλλων εποχών -καταθέτοντας εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις.

Ο Μ. Καραγάτσης, κατά κόσμο Δ. Ροδόπουλος, από τους επιφανείς συγγραφείς της Γενιάς του ’30, δημοσιεύει τη «Μεγάλη Χίμαιρα» το 1953. Πρόκειται για το μυθιστόρημα με το οποίο κλείνει η τριλογία που άνοιξε με τον «Γιούγκερμαν» και στη συνέχεια με τον «Λιάπκιν», ένα έργο το οποίο συστήθηκε σε μία νεότερη γενιά θεατών, όχι αναγνωστών, όταν ανέβηκε στο θέατρο «Πορεία», καλλιτεχνικός διευθυντής του οποίου είναι ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Δημήτρης Τάρλοου, εγγονός του συγγραφέα.

Θεωρούμε σαν δεδομένο ότι η αμφισβήτηση είναι κατά κανόνα η προϋπόθεση της εξέλιξης. Η αμφισβήτηση είναι η βάση πάνω στην οποία εδράζεται η περιέργεια και το κίνητρο για τη γνώση.

 

Κατά συνέπεια, η θέση που κυκλοφόρησε τις τελευταίες ημέρες αναφορικά με την πιθανή σεξιστική - κακοποιητική συμπεριφορά του Καραγάτση, όπως προκύπτει μέσα από τις σελίδες της Μεγάλης Χίμαιρας, δεν έχει καμία αξία. Αγνοούμε το βασικότερο, ότι μιλάμε για φανταστικούς χαρακτήρες που επινόησε η φαντασία ενός σπουδαίου συγγραφέα της Γενιάς του ’30. Πέραν τούτου, τελεία και παύλα.

Αύριο ίσως το θέμα θα είναι η φεουδαρχία και η κακοποιητική συμπεριφορά του Καρένιν ή η ελευθεριότητα της Άννας Καρένινα. Αλλά αυτό σημαίνει, πώς θα μειωθεί η αξία του Τολστόι ή πως η Άννα Καρένινα θα αναχθεί σε πρότυπο γυναικείας χειραφέτησης -πρώιμης, πριν από την εποχή της σουφραζέτας;

Κείμενα που έχουν διατρέξει τον χρόνο κι έχουν φωτίσει την εποχή τους είναι υπεράνω κριτικής.