Αρχαιολόγοι βρήκαν ίχνη του μεγαλύτερου γνωστού σεισμού στην ανθρώπινη ιστορία- ενός τρομακτικού σεισμού 9,5 Ρίχτερ, που προκάλεσε ένα τσουνάμι μήκους 8.000 χλμ και έκανε τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν την περιοχή για διάστημα περίπου 1.000 ετών, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Live Science, ο σεισμός χτύπησε περίπου 3.800 χρόνια πριν στη σημερινή βόρεια Χιλή, όταν ένα ρήγμα σε τεκτονική πλάκα ανύψωσε την ακτογραμμή της περιοχής. Το τσουνάμι που ακολούθησε ήταν τόσο ισχυρό που προκάλεσε κύματα ύψους 20 μέτρων και ταξίδεψε μέχρι τη Νέα Ζηλανδία, όπου έστειλε βράχους μεγέθους αυτοκινήτου εκατοντάδες χιλιόμετρα στο εσωτερικό, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Μέχρι τώρα ο μεγαλύτερος σεισμός που είχε καταγραφεί ποτέ ήταν της Βαλδίβια το 1960, που έπληξε τη νότια Χιλή, μεγέθους μεταξύ 9,4 και 9,6 Ρίχτερ, σκοτώνοντας μέχρι και 6.000 ανθρώπους και στέλνοντας τσουνάμι στον Ειρηνικό Ωκεανό. Το ρήγμα που προκάλεσε εκείνο τον σεισμό ήταν τεράστιο, φτάνοντας σε μήκος μέχρι και 800 χλμ. Ωστόσο όπως γράφουν οι επιστήμονες σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 6 Απριλίου στο Science Advances, ο αρχαίος σεισμός ήταν ακόμα μεγαλύτερος, προερχόμενος από ένα ρήγμα περίπου 1.000 χλμ.
Οι σεισμοί λαμβάνουν χώρα όταν δύο τεκτονικές πλάκες τρίβονται μεταξύ τους και εκδηλώνονται ρήγματα: Όσο μεγαλύτερο το ρήγμα, τόσο μεγαλύτερος ο σεισμός. Από αυτή την άποψη, ο μεγαλύτερος γνωστός σεισμός στον κόσμο ήταν αυτός του 1960.
«Πιστευόταν πως δεν θα μπορούσε να υπάρχει συμβάν τέτοιου μεγέθους στα βόρεια της χώρας, απλά επειδή δεν μπορούσες να έχεις τόσο μεγάλο ρήγμα» εξήγησε ο καθηγητής Τζέιμς Γκοφ, επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, που ήταν ένας εκ των συντελεστών της έρευνας. «Μα έχουμε πλέον βρει στοιχεία ενός ρήγματος που είναι περίπου 1.000 χλμ μακρύ, στα ανοιχτά της ακτής της ερήμου Ατακάμα, και είναι γιγαντιαίο» συνέχισε.
Της έρευνας ηγήθηκε ο καθηγητής Ντιέγκο Σαλαζάρ, του Πανεπιστημίου της Χιλής.
«Η Έρημος Ατακάμα είναι ένα από τα ξηρότερα, πιο εχθρικά περιβάλλοντα στον κόσμο και η ανακάλυψη στοιχείων για τσουνάμι πάντα ήταν δύσκολη» εξήγησε ο καθηγητής Γκοφ. «Ωστόσο βρήκαμε ίχνη θαλάσσιων ιζημάτων και πολλά πλάσματα που που θα ζούσαν ήσυχα στη θάλασσα πριν πεταχτούν στην ξηρά. Και τα βρήκαμε όλα αυτά πολύ ψηλά και πολύ βαθιά στο εσωτερικό οπότε δεν μπορούσε να τα έχει στείλει εκεί καταιγίδα».
Πριν από 3.800 χρόνια η ακτή της Ερήμου Ατακάμα φιλοξενούσε κοινότητες κυνηγών- συλλεκτών/ τροφοσυλλεκτών. Ανασκαφές έφεραν στο φως λίθινα κτίσματα που είχαν καταστραφεί από τα κύματα, τα οποία βρίσκονταν κάτω από το υλικό που εναποτέθηκε από το τσουνάμι. Κάποιοι τοίχοι είχαν γείρει προς τη θάλασσα, πιθανότατα από τα ισχυρά ρεύματα λόγω του τσουνάμι.
«Στον ντόπιο πληθυσμό δεν έμεινε τίποτα» είπε ο καθηγητής Γκοφ. «Η αρχαιολογική μας δουλειά βρήκε πως ακολούθησε μια τεράστια κοινωνική ανατροπή καθώς κοινότητες κινήθηκαν προς τα ενδότερα, πέρα από τα τσουνάμι. Πέρασαν 1.000 χρόνια πριν επιστρέψουν άνθρωποι για να ζήσουν στις ακτές ξανά, που είναι εντυπωσιακά μεγάλο χρονικό διάστημα δεδομένου ότι βασίζονταν στη θάλασσα για τροφή. Είναι πιθανόν οι παραδόσεις από γενιά σε γενιά να ενίσχυσαν αυτή τη συμπεριφορά, αν και δεν θα μάθουμε ποτέ με βεβαιότητα. Είναι το παλαιότερο παράδειγμα που βρήκαμε στο Νότιο Ημισφαίριο όπου ένας σεισμός και ένα τσουνάμι είχαν τόσο καταστροφική επίπτωση στις ζωές των ανθρώπων, υπάρχουν τόσα πολλά που μπορούμε να μάθουμε από αυτό».