Διαθέτει τεράστια εμπειρία και εξίσου τεράστια δισκογραφία, έχει παραδώσει μοναδικές ερμηνείες σε σπάνια έργα, ενώ φημίζεται για τον αυθορμητισμό με τον οποίο διευθύνει κερδίζοντας κοινό και κριτικούς. Ο λόγος για τον Νeeme Järvi που στις 28 Ιουνίου, στο Ηρώδειο, διευθύνει την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στην πολυαναμενόμενη συναυλία - τιμή στα 200 χρόνια από την πρώτη παρουσίαση της Ενάτης Συμφωνίας του Μπετόβεν.
Στον θρυλικό μαέστρο Νeeme Järvi αρέσει να αφήνει κάποια πράγματα στην τύχη αντί να στέκεται σε κάθε λεπτομέρεια της παρτιτούρας αφού όπως έχει πει στους Financial Times: «Αν ο μαέστρος έχει τη σωστή τεχνική, μπορεί να σχηματίσει τον ήχο μέσα από τις κινήσεις, όχι λεκτικά, ώστε οι μουσικοί να νιώσουν την μελωδία, να απολαύσουν “τη σχέση” και να δουν ότι πρόκειται για κάτι όμορφο, δημιουργικό, μαγικό».
Το άστρο του Εσθονοαμερικανού μουσικού έλαμψε διεθνώς το 1971 όταν κέρδισε το Α΄ βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό Διευθυντών Ορχήστρας στην Accademia Nazionale di Santa Cecilia στη Ρώμη. Εννιά χρόνια αργότερα μεταναστεύει στις ΗΠΑ με την οικογένειά του, όπου το 1985 γίνεται Αμερικανός πολίτης.
Η δισκογραφία του περιλαμβάνει περισσότερες από 400 ηχογραφήσεις για έγκριτες εταιρείες όπως η BIS, η Chandos κι η Deutsche Grammophon. Είναι διάσημος για τις ερμηνείες των Ρομαντικών και της κλασικής μουσικής του 20ού αιώνα, ενώ έχει αναδείξει τις συνθέσεις των συμπατριωτών του Eduard Tubin και του Arvo Pärt.
Περίφημες είναι οι ερμηνείες του σε έργα Sibelius με την Gothenburg Symphony. Ενώ έχει ηχογραφήσει συνθέσεις που σπάνια προσεγγίζονται όπως την ορχηστρική μουσική του Grieg, έργα του Tchaikovsky για το θέατρο αλλά και συμφωνίες και ορχηστρικές σουίτες του Rimsky-Korsakov. Μεταξύ άλλων έχει καταθέσει στην αιωνιότητα τη δική του μουσική ματιά σε δημιουργίες Mahler, Bruckner, Wagner, και Atterberg.
Η μαεστρική αξία του Νeeme Järvi στο χρηματιστήριο της μουσικής, ανέβηκε στα ύψη τη δεκαετία του ’80. Σε μια εποχή που ακόμα έλαμπαν ογκόλιθοι όπως ο Herbert von Karajan, ο Claudio Abbado κι ο Zubin Mehta. Με τέτοια εκτοπίσματα αναμετρήθηκε πριν θεωρηθεί σίγουρη επένδυση από πλευράς Ορχηστρών.
Κάθε φορά που αναλάμβανε την καλλιτεχνική διεύθυνση σε μία ορχήστρα συνέβαιναν δύο πράγματα: η θητεία του ήταν μακρά όπως πχ. στην Gothenburg Symphony όπου παρέμεινε στη θέση αυτή για 22 χρόνια. Επίσης, συχνά παράλληλα, αναδείκνυε περιφερειακές ορχήστρες, όπως η Royal Scottish National Orchestra, σε Σύνολα Αξιώσεων.
Φημίζεται για τον αυθορμητισμό με τον οποίο διευθύνει. Το ότι ακολουθεί «την διάθεση της στιγμής» όπως λέει, συχνά αλλάζοντας ερμηνεία από μία συναυλία σε μία άλλη – κάτι που μπορεί να ξενίσει μουσικές μετριότητες οι οποίες νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια όταν οι οδηγίες είναι σαφείς και λεπτομερείς χωρίς περιθώρια προσωπικής έκφρασης, συναισθηματικής φόρτισης αλλά…και λάθους.
Η αγάπη του για τη μουσική διαπότισε όχι μόνο την ανατροφή και την εκπαίδευση αλλά και τις επαγγελματικές επιλογές των τριών παιδιών του που ακολούθησαν όλα τον δρόμο της μουσικής. Οι δύο γιοι του μάλιστα, ο Paavo Järvi και ο Kristjan Järvi είναι διεθνώς αναγνωρισμένοι σύγχρονοι μαέστροι, στους οποίους, οι μουσικοί κύκλοι αναφέρονται ως «Οι απόγονοι της δυναστείας των Järvi». Η κόρη του Maarika Järvi είναι φλαουτίστα.
Μετά το Νιού Τζέρσεϊ, με τη σύζυγό του Liilia εγκαταστάθηκαν στο Μανχάταν, ενώ τα τελευταία χρόνια τον βρίσκουμε όλο και συχνότερα πίσω στην Ευρώπη να διευθύνει στους μεγαλύτερους συναυλιακούς χώρους.
Αυτό που χαρακτηρίζει τον Νeeme Järvi ως μαέστρο είναι ο σεβασμός που εμπνέει στις ορχήστρες στις δύο πλευρές του Ατλαντικού όπου διευθύνει. Το ότι αβίαστα έχει εκπληρωθεί για εκείνον η ευχή κάθε αρχιμουσικού, δηλαδή να τον σέβονται τα μέλη μιας ορχήστρας σε βαθμό «να παίζουν για εκείνον υλοποιώντας/ακολουθώντας τον όραμά του».
Από το Νιού Τζέρσεϊ ως την Χάγη, κι από την Εσθονία ως την Ελβετία ο Νeeme Järvi σαρώνει τις εντυπώσεις ξεσηκώνοντας θύελλα ενθουσιασμού σε κάθε του εμφάνιση με χαρακτηριστική άνεση. Πολύ συχνά δε, η σύγκριση με κεντροευρωπαίους προκατόχους του, τον αναδεικνύει σε χαλαρό νικητή όχι λόγω της εμμονικής προσκόλλησης στις λεπτομέρειες αλλά γιατί πάντα, μα πάντα, στο πέρασμά του μαγεύει αφήνοντας αυτό το κάτι, το αδιευκρίνιστο της Εσθονικής ψυχής.
Info
Κρατική Ορχήστρα Αθηνών - Neeme Järvi
Ενάτη του Μπετόβεν
Παρασκευή 28 Ιουνίου, 21:00
Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Online αγορά εδώ