Ο Μέγας Αλέξανδρος των Πρεσπών αποκαλύφθηκε

Με αφορμή τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος στην Αθήνα
Open Image Modal
EUROKINISSI

Η χαρά του κόσμου για την τοποθέτηση ενός αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Αθήνα, είναι εν πολλοίς δικαιολογημένη. Δικαιολογημένη γιατί πέρασαν 27 χρόνια για να έχουμε το δικαίωμα να έχουμε ένα έργο τέχνης το οποίο θα μας θυμίζει ότι έχουμε την πολυτέλεια να έχουμε το μεγαλύτερο όνομα προσωπικότητας στον κόσμο. Πρόκειται για κάτι ασύλληπτο. Τον Αλέξανδρο τον ονόμασαν «Μέγα» οι αντίπαλοί του, οι υπήκοοί του, όχι οι ομοεθνείς του, ούτε ο ίδιος αποκάλεσε τον εαυτό του έτσι. Με σύγχρονους όρους που χαϊδεύουν τα αυτιά του αποτυχημένου εκσυγχρονισμού που επιχείρησε να αλώσει οτιδήποτε φέρνει ενοχές για την κατάθλιψη της χώρας, το brand name του Μεγάλου Αλεξάνδρου και όλων των συνειρμών που συνδέονται με εκείνον, προκαλεί δέος παντού. Καμία άλλη προσωπικότητα στην ανθρωπότητα, δεν έφερε πλαϊ την ιστορία, τον μύθο και τον θρύλο. Πουθενά δεν ήρθαν αυτές οι τρείς έννοιες τόσο κοντά, όσο σε εκείνον που άφησε πίσω του τον Ελληνισμό. Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει υποχώρηση της εθνικής ξιπασιάς. Τα κακά νέα είναι ότι ακόμη σπαρταράει ημιθανής.

Όταν το καλοκαίρι του 2014 ολόκληρος ο πλανήτης ήταν στο πόδι για να μάθει για το μεγαλοπρεπές ταφικό μνημείο της Αμφίπολης, στην Ελλάδα, φωνές ενός κενόδοξου εκσυγχρονισμού, κρατούσαν την …ψυχραιμία των Ελλήνων για να μην διαβούν τον ‘’ολισθηρό’’ δρόμο της περηφάνειας. Πολιτικές φιγούρες που έκριναν από τα πέδιλα που διαγράφονταν σε αγάλματα, μέχρι αποτυχημένοι δημοσιοσχετίστες που ξεκίνησαν καριέρα ως mythbusters ψάχνοντας καταφύγιο στην πολιτική, έγιναν οι ιεροκήρυκες της περιφρόνησης της ίδιας μας της ταυτότητας, σε μια εποχή που η ταπείνωση έψαχνε διέξοδο. Αντί να χαρούν που η διέξοδος βρέθηκε με ένα έργο τέχνης, με έναν τρόπο που συμπορεύεται με τον πολιτισμό, αντί να δουν πως ο πραγματικός Ελληνισμός είναι πραγματικά κληροδότημα του κόσμου, φοβήθηκαν πως ό,τι βγει από το χώμα της Αμφίπολης, θα είναι τόσο ισχυρό που θα πάρει μαζί του όλα όσα ακαταλαβίστικα πράγματα λένε. Το προκλητικό από άποψη λογικής, είναι ότι αυτοί υποστηρίζουν την πολιτιστική διπλωματία, την συγχώνευσή της με μια οργανωμένη πολιτική πολιτισμού και σε κάθε «πρόγραμμά τους» έχουν την «ανάδειξη αρχαιοτήτων ως πηγή άντλησης πόρων».

Προ ολίγων ημερών, μια τελετή η οποία θα έπρεπε να είναι –πάλι με σύγχρονους όρους- «τουριστικό event», έλαβε χώρα κυριολεκτικά στο πόδι και στη «ζούλα». Τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έγιναν 27 έτη μετά. Το μήνυμα των υποστηρικτών της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι πως χάρη σε αυτήν, ο Μέγας Αλέξανδρος απελευθερώθηκε και έγινε ξανά…Έλληνας. Δεν είναι όμως έτσι. Η τελετή ήταν το λιγότερο. Η ουσία είναι στο ίδιο το άγαλμα και στο πώς παρουσιάστηκε.

Λίγες εβδομάδες πριν, ο πρωθυπουργός είπε στην πόλη των Σκοπίων πλάι στον Κύριο Ζάεφ πως «Εγώ και ο Ζόραν έχουμε μια άλλη ερμηνεία για την ιστορία». Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα το οποίο μπορεί να γίνει γλυπτό, σαν το άγαλμα και την παρουσίασή του. Ο «έφηβος, έφιππος, οραματιστής Μεγάλος Αλέξανδρος». Η κουβέντα είναι πολύ μεγάλη και δύσκολο να φωλιάσει σε ένα κείμενο. Σχολή της Φρανκφούρτης, Κονστρουκτιβισμός και άλλα αφηγήματα που μεγαλούργησαν στην εποχή των δανεικών –ανά τον κόσμο- προωθούν ακριβώς αυτό που συνιστά το πρόβλημα. Την κατάργηση της ιστορικής αλήθειας. Την μετατροπή της ιστορικής γνώσης σε ιδεολογία, σε ελεύθερη ερμηνεία. Σε πεδίο που θα φτιαχτούν «αιρέσεις» αλήθειας και άρα πολυδιάσπαση. Ασφαλώς πολλοί θα υποστηρίξουν πως αυτή είναι η ουσία της Δημοκρατίας. Δημοκρατία και Αλήθεια, πάνε μαζί. Η Δημοκρατία υποστηρίζει την ελευθερία του λόγου προκειμένου να αναδειχθεί το αληθές. Δεν υποστηρίζει την ερμηνεία για την ερμηνεία, δεν υποστηρίζει τον αστήριχτο και αβάσιμο αυτοπροσδιορισμό ή ετεροπροσδιορισμό.

Ο «έφηβος-έφιππος –οραματιστής Αλέξανδρος» αποτελεί μια φράση που τονίζεται για να καθησυχάσει όλους εκείνους που μολονότι είναι μειοψηφία, ζουν εδώ και δεκαετίες με τον αέρα της πλειοψηφίας. Μην τυχόν και μας πουν Γιαγκωβίνους. Μην τυχόν και πουν ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν ιμπεριαλιστής ή σφαγέας (όπως τον είχε αποκαλέσει ο ελλιπής ιστορικότητας Κύριος Νίμιτς). Για κακή τους τύχη, με την περιφρόνηση της ιστορικότητας αφήνονται κενά. Είναι η δομή των αφηγημάτων και συνθημάτων τους πρόχειρη και τους αφήνει έκθετους όλους. Ο Μέγας Αλέξανδρος σε ηλικία 16 ετών κατέστειλε εξέγερση απόντος του Φιλίππου ενώ 2 έτη μετά, ηγήθηκε του ιππικού στη Μάχη της Χαιρώνειας. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν πράγματι οραματιστής καθώς ήθελε να κατακτήσει τον τότε γνωστό κόσμο, όπως ήθελαν όλοι (και θέλουν) οι ηγέτες καθώς αυτή είναι η μοίρα των οργανωμένων κοινωνιών, είτε λέγονται κράτη, είτε λέγονταν αυτοκρατορίες.

Ο Μέγας Αλέξανδρος πράγματι ήθελε να ερευνήσει το αν ο Αριστοτέλης είχε δίκιο για τον εξελληνισμό του κόσμου. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήθελε πράγματι να δει πώς έζησε ο ήρωάς του, ο Αχιλλέας. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήθελε να κάνει αυτό που μετέφερε ο Ισοκράτης στον πατέρα του για την Πανελλήνια ιδέα. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν όμως και ρεαλιστής. Μπροστά στον κίνδυνο χρεοκοπίας του Βασιλείου του, αντιλήφθηκε ότι η επέκταση ήταν η μόνη σωτηρία του. Αυτά είναι τα ιστορικά ζητήματα και δεν επιδέχονται ελεύθερης απόδοσης, ερμηνείας και μετάφρασης. Η Ιστορία δεν είναι ξένη γλώσσα για να χρειάζεται διερμηνέα. Ας είμαστε λοιπόν λίγο υποψιασμένοι για τελετές ενοχών, τύψεων και αμηχανίας που σκοπό έχουν τον καθησυχασμό του κόσμου ο οποίος ξέρει καλά οτι δε χρειαζόταν καμία Πρέσπα από τις δύο για να στηρίζει τα εξής τρία αυτονόητα: Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν Έλληνας Μακεδόνας, ήταν και είναι πηγή συνετής περηφάνειας και αυτοπεποίθησης για όλους τους Έλληνες και είναι γνωστός για το ότι έφτασε αήττητος στην Ινδία και όχι για τα παιδοεφηβικά του έτη.