Χθες ακόμη ο Θεοδωράκης ανέπνεε.
(”Χθες ακόμη ο Ελύτης ανέπνεε” είχε δηλώσει ο Μίκης Θεοδωράκης την επομένη του θανάτου του Οδυσσέα Ελύτη)
Ήμουν μαθητής του Γυμνασίου όταν του έσφιξα το χέρι ή μάλλον αυτός μου το έσφιξε. Ένα χέρι στιβαρό που με ξάφνιασε, ακόμη θυμάμαι τη λαβή του. Ήταν στα μάτια μου επιβλητικός όπως είναι όλες αυτές οι προσωπικότητες που έχουν φτιαχτεί με άνωθεν υλικό.
Ο Μίκης Θεοδωράκης ποτέ δεν ξέφτισε στη μνήμη μου και στην υπόληψή μου. Όχι ότι θα είχε και καμία σημασία για κανέναν εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Απλά για χρόνια έκανα τη σύγκριση με πολλούς εκπροσώπους της ελληνικής διανόησης.
Η βουβαμάρα πολλών διανοουμένων μπροστά στα μεγάλα ζητήματα και προβλήματα του ελληνικού λαού, αυτή η άτολμη στάση τους, ήταν και είναι μνημειώδης. Ανοιγαν το στόμα τους και μιλούσαν για θέματα που αφορούσαν ζητήματα απολύτως συμβατά με όσα ορίζει η πολιτική ορθότητα. Σε όλα τα άλλα σιωπή.
Όχι όμως ο Μίκης Θεοδωράκης. Μέχρι λίγο πριν το τέλος της ζωής του, τολμούσε να μιλήσει για τον πατριωτισμό, να κρίνει αυστηρά την αριστερά στην οποία πίστεψε και πίστευε, να χαρακτηρισει την ορθόδοξη πίστη ως «κορυφαία μορφή και λειτουργία της εθνικής μας συνείδησης». Και φυσικά να σταθεί όρθιος απέναντι στην Χούντα, χωρίς δισταγμό και χωρίς τον παραμικρό φόβο.
Μιλούσε γι΄αυτά που οι άλλοι λοιδορούσαν στον απλό λαϊκό κόσμο, αυτόν που τον άφησαν απαίδευτο και κομπλεξικό.
Δεν αποποιήθηκε ποτέ του το λαϊκό στοιχείο. Την λαϊκή τέχνη ως ραχοκοκαλιά του πολιτισμού μας. Πάνω σε αυτή βασίστηκε και την εκσυγχρόνισε. Γι′ αυτό το έργο του είναι μεγαλειώδες και δεν πρόκειται να το σβήσει ο χρόνος. Είναι όπως τα εκκλησάκια και η αρχιτεκτονική στα κυκλαδονήσια, αυτά που έφτιαξαν οι απλοί χωριάτες και πουλάμε ως μοναδικό στοιχείο ετερότητας εμείς σήμερα, ονομάζοντάς τα τουριστικό brand.
Ο Μίκης Θεοδωράκης δεν υπέφερε από το σύνδρομο της κατωτερότητας που είχε γεννηθεί Έλληνας και ζούσε στη φτωχή γειτονιά της Ευρώπης.
Ήξερε τον πλούτο του τόπου μας και της παράδοσής μας, την ώρα που η διανόηση, από τον εμφύλιο και έπειτα, ντρεπόταν και εξακολουθεί να ντρέπεται για την καταγωγή της και μιμείται κάθε δυτική κακογουστιά, νομίζοντας πως δεν έχουμε τίποτα να δώσουμε.
Όμως, να που έχουμε.
Τον Μίκη Θεοδωράκη θα τον τιμούν και θα τον σέβονται, θα τον θυμούνται εσαεί σε όλες τις γωνιές της Γης.
Η ζωή του έκανε τους πάντες πιο πλούσιους, δημιούργησε πολιτισμό, το έργο του τον καθιστά αθάνατο. Ηταν μεγάλος καλλιτέχνης και δημιουργός, γιατί ήταν Έλληνας. Ήταν οικουμενικός και διεθνιστής πατριώτης. Το έργο του και ο λόγος του ήταν γεμάτα αλήθεια γι’αυτό και τρόμαζαν, αλλά και ένωναν. Ήταν η τελευταία φωνή της συνείδησης του νεόελληνα.
Ο Μίκης Θεοδωράκης, αγαπούσε τον Κολοκοτρώνη που όπως έλεγε μας έβγαλε από τον οθωμανικό ζυγό και μας έκανε ελεύθερους. Το έργο και η σκέψη του Μίκη Θεοδωράκη είναι η αδιάκοπη συνέχεια του ελληνικού πολιτισμού ανά τους αιώνες. Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι η μαγιά που έλεγε ο Μακρυγιάννης, γι΄αυτό και υπάρχει ελπίδα.
Σήμερα πολλοί διανοούμενοι των Αθηνών θρηνούν, γιατί έτσι πρέπει. Αλλά η σιωπή τους όλα αυτά τα χρόνια θα τους στοιχειώνει για πάντα. Το πέρασμά τους από τις κοσμικές γωνιές της Αθήνας, θα είναι σύντομο, θα σβήσουν και θα ξεχαστούν όπως μια κακοπαιγμένη νότα.