Ο Τζο Μπάιντεν είπε στους Aραβες ηγέτες το Σάββατο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παραμείνουν ενεργός εταίρος στη Μέση Ανατολή, αλλά απέτυχε να εξασφαλίσει δεσμεύσεις για έναν περιφερειακό άξονα ασφάλειας που θα περιλάμβανε το Ισραήλ ή για την άμεση αύξηση της παραγωγής πετρελαίου.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες επενδύουν στην οικοδόμηση ενός θετικού μέλλοντος της περιοχής, σε συνεργασία με όλους εσάς-και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πάνε πουθενά», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ο Μπάιντεν, ο οποίος ξεκίνησε το πρώτο του ταξίδι στη Μέση Ανατολή ως πρόεδρος με μια επίσκεψη στο Ισραήλ, παρουσίασε το όραμα και τη στρατηγική του για την εμπλοκή της Αμερικής στη Μέση Ανατολή σε μια αραβική σύνοδο κορυφής στη Τζέντα.
Το ανακοινωθέν της συνόδου ήταν ασαφές, ωστόσο, η Σαουδική Αραβία, ο σημαντικότερος σύμμαχος της Ουάσιγκτον στην περιοχή έριξε κρύο νερό στις ελπίδες των ΗΠΑ ότι η σύνοδος θα μπορούσε να βοηθήσει να τεθούν τα θεμέλια για μια περιφερειακή συμμαχία ασφάλειας -συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ- για την καταπολέμηση των απειλών από το Ιράν.
Κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο Μπάιντεν έθεσε το εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προκαλώντας την πληρωμένη απάντησή του.
«Πιστεύουμε ότι έχει μεγάλη αξία η συμπερίληψη όσο το δυνατόν περισσότερων δυνατοτήτων σε αυτή την περιοχή και σίγουρα το Ισραήλ έχει σημαντικές δυνατότητες αεροπορικής και πυραυλικής άμυνας, καθώς τις χρειάζεται. Αλλά κάνουμε αυτές τις συζητήσεις διμερώς με αυτά τα έθνη» είπε ανώτατος αξιωματούχος της κυβέρνησης σε δημοσιογράφους.
Ενα σχέδιο σύνδεσης συστημάτων αεράμυνας είναι δύσκολο για τα αραβικά κράτη που δεν έχουν δεσμούς με το Ισραήλ και διστάζουν να είναι μέρος μιας συμμαχίας ενάντια στο Ιράν, το οποίο έχει ένα ισχυρό περιφερειακό δίκτυο συμμάχων, όπως το Ιράκ, ο Λίβανος και η Υεμένη.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας είπε στους δημοσιογράφους μετά τη σύνοδο κορυφής ΗΠΑ-Αραβίας ότι η απόφαση του Ριάντ να ανοίξει τον εναέριο χώρο του σε όλους τους αερομεταφορείς δεν είχε καμία σχέση με τη σύναψη διπλωματικών δεσμών με το Ισραήλ και δεν ήταν πρόδρομος για περαιτέρω βήματα.
Ο Μπάιντεν έχει επικεντρωθεί στη σύνοδο κορυφής με έξι κράτη του Κόλπου και την Αίγυπτο, την Ιορδανία και το Ιράκ, ενώ υποβάθμισε τη συνάντηση με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα, που προκάλεσε επικρίσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες λόγω των ανησυχίων για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο Μπάιντεν είχε πει ότι θα έκανε την περιφερειακή δύναμη της Σαουδικής Αραβίας «παρία» στην παγκόσμια σκηνή μετά με τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018 από Σαουδάραβες πράκτορες, αλλά τελικά αποφάσισε ότι τα συμφέροντα των ΗΠΑ υπαγόρευσαν μια αναθεώρηση και όχι ρήξη στις σχέσεις με τον κορυφαίο εξαγωγέα πετρελαίου στον κόσμο.
Ο διάδοχος είπε στον Μπάιντεν ότι η Σαουδική Αραβία έχει κάνει βήματα για να αποτρέψει την επανάληψη λαθών, όπως η δολοφονία του Κασόγκι, και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν επίσης λάθη, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου στο Ιράκ.
Η συνάντηση τόνισε τις εντάσεις που έχουν επιβαρύνει τις σχέσεις μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Ριάντ, του στενότερου συμμάχου της στην Μέση Ανατολή, για θέματα όπως ο Κασόγκι, οι τιμές του πετρελαίου και ο πόλεμος στην Υεμένη.
Ο Μπάιντεν χρειάζεται τη βοήθεια της Σαουδικής Αραβίας, σε μια εποχή υψηλών τιμών αργού και άλλων προβλημάτων που σχετίζονται με τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας. Η Ουάσιγκτον θέλει επίσης να περιορίσει την επιρροή του Ιράν στην περιοχή και την παγκόσμια επιρροή της Κίνας.
Ο Μπάιντεν πήγε στη Σαουδική Αραβία ελπίζοντας να καταλήξει σε συμφωνία για την παραγωγή πετρελαίου ώστε να βοηθήσει στη μείωση των τιμών των καυσίμων, που οδηγούν τον πληθωρισμό σε ρεκόρ 40 ετών και απειλούν τα ποσοστά δημοτικότητάς του.
Ο Αμερικανός πρόεδρος φεύγει από την περιοχή με άδεια χέρια αλλά ελπίζει ότι ο όμιλος ΟΠΕΚ, που περιλαμβάνει τη Σαουδική Αραβία, τη Ρωσία και άλλους πετρελαιοπαραγωγούς, θα αποφασίσει να ενισχύσει την παραγωγή σε μια συνάντηση στις 3 Αυγούστου.
«Ανυπομονώ να δω τι θα γίνει τους επόμενους μήνες», είπε ο Μπάιντεν.
Επισιτιστική ασφάλεια
Ενας δεύτερος ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος είπε ότι ο Μπάιντεν θα ανακοινώσει ότι η Ουάσιγκτον θα δώσει 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε νέα βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βοήθεια για την επισιτιστική ασφάλεια στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική και ότι τα κράτη του Κόλπου θα διαθέσουν 3 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα δύο χρόνια σε πρότζεκτ που ευθυγραμμίζονται με τις εταιρικές σχέσεις των ΗΠΑ σε παγκόσμιες υποδομές και επενδύσεις.
Τα κράτη του Κόλπου, τα οποία αρνήθηκαν να συνταχθούν με τη Δύση εναντίον της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία, επιδιώκουν μια συγκεκριμένη δέσμευση από τις Ηνωμένες Πολιτείες για στρατηγικούς δεσμούς που έχουν χαλάσει λόγω της αποδέσμευσης των ΗΠΑ από την περιοχή.
Το Ριάντ και το Aμπου Ντάμπι έχουν απογοητευτεί από τους όρους των ΗΠΑ σχετικά με τις πωλήσεις όπλων και τον αποκλεισμό τους από τις έμμεσες συνομιλίες ΗΠΑ-Ιράν για την αναβίωση του πυρηνικού συμφώνου του 2015.
Το Ισραήλ είχε ενθαρρύνει το ταξίδι του Μπάιντεν στη Σαουδική Αραβία, ελπίζοντας ότι θα οδηγούσε σε θερμότερους δεσμούς μεταξύ αυτού και του Ριάντ ως μέρος μιας ευρύτερης αραβικής προσέγγισης.