Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, ζήτησε από την βασίλισσα Ελισάβετ να αναστείλει τις εργασίες της Βουλής και αυτή με τη σειρά της έκανε δεκτό το αίτημά του, με τα νέα να προκαλούν νέο ισχυρό κύμα σοκ στην πολιτικό στερέωμα της χώρας.
Ο ίδιος είπε πως είναι «απολύτως αναληθές» ότι η κυβέρνηση του προσπαθεί να συνθλίψει την προσπάθεια των βουλευτών να μπλοκάρουν ένα Brexit χωρίς συμφωνία στις 31 Οκτωβρίου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Ισχυρίζεται πως η αναστολή της λειτουργίας του κοινοβουλίου θα του επιτρέψει να δημιουργήσει μια νέα εγχώρια ατζέντα την οποία θα ανακοινώσει από το βήμα της Βουλής στις 14 Οκτωβρίου. Τι συμβαίνει, λοιπόν, και πώς θα λειτουργήσει αυτή η διαδικασία;
Γιατί ο Τζόνσον ζήτησε από την Ελισάβετ την αναστολή της λειτουργίας του κοινοβουλίου
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει κοινοβουλευτική δημοκρατία με έναν μονάρχη που δεν έχει εκλεγεί από το λαό - τη βασίλισσα Ελισάβετ - και ο οποίος λειτουργεί ως αρχηγός του κράτους, αντί ενός εκλεγμένου προέδρου.
Η βασίλισσα, ωστόσο, δεν διαθέτει καμία πραγματική εξουσία και το καθήκον της είναι να ακολουθεί τις συμβουλές του Πρωθυπουργού της χώρας, με τον οποίον συναντάται συχνά.
Προκειμένου να αναστείλει τις εργασίες της Βουλής, ο Τζόνσον οφείλει να επισκεφθεί τη βασίλισσα και να τη συμβουλεύσει να το πράξει.
Γιατί θέλει να αναστείλει τις εργασίες της Βουλής
Ο Μπόρις Τζόνσον έχει δηλώσει πως από τη στιγμή που διαδέχθηκε την Τερέζα Μέι στην εξουσία, θέλει να θέσει μια νέα εγχώρια ατζέντα. Η κυβέρνηση, δηλαδή το κόμμα με την πλειοψηφία στη Βουλή, έχει τον έλεγχο των εργασιών στη Βουλή των Κοινοτήτων (House of Commons). Αυτό σημαίνει πως ελέγχει τι θα συζητείται και ποιος νόμος περνάει από τη Βουλή.
Ο Τζόνσον σχεδιάζει να αναστείλει τις εργασίες της Βουλής από την εβδομάδα που ξεκινάει στις 9 Σεπτεμβρίου μέχρι και τις 14 Οκτωβρίου. Στις 14 Οκτωβρίου, η βασίλισσα θα πραγματοποιήσει τον καθιερωμένο ετήσιο λόγο της - ένας λόγος που είναι γραμμένος από την κυβέρνηση και ανακοινώνει στο Κοινοβούλιο την κυβερνητική ατζέντα, επί της οποίας οι βουλευτές μπορούν να ψηφίσουν.
Ο Τζόνσον έχει πει πως θα είναι μια «τολμηρή και φιλόδοξη ατζέντα».
Γιατί, όμως, οι βουλευτές είναι εξοργισμένοι;
Επειδή δεν πιστεύουν αυτά που λέει ο Τζόνσον και πιστεύουν πως ο λόγος που το κάνει αυτό είναι για γα αποφύγει τον εξονυχιστικό έλεγχο του σχεδίου του για το Brexit από τη Βουλή των Κοινοτήτων.
Η Μεγάλη Βρετανία ετοιμάζεται να εγκαταλείψει την ΕΕ στις 31 Οκτωβρίου και όπως έχουν τώρα τα πράγματα δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών. Σύμφωνα με την ανάλυση της ίδιας της κυβέρνησης, ένα άτακτο Brexit (χωρίς συμφωνία) θα προκαλούσε διαδηλώσεις, ανεπάρκεια σε τρόφιμα και φάρμακα, «σκληρότερα» σύνορα με τη Βόρειο Ιρλανδία και γενικευμένο χάος στα βρετανικά λιμάνια.
Ο Τζόνσον έχει απορρίψει το ενδεχόμενο να αναζητήσει μια παράταση της προθεσμίας για το Αρθρο 50, και δεν έχει αποκλείσει μια έξοδο χωρίς συμφωνία, εάν οι προσπάθειές του κατά τις διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες πέσουν στο κενό.
Ο ίδιος επιμένει πως επιθυμεί τη σύναψη συμφωνίας και ότι οι ηγέτες της Ευρώπης πρέπει να αποσύρουν το Βορειοϊρλανδικό backstop από το τραπέζι των συζητήσεων για να τα βρουν (σ.σ κάτι στο οποίο η Ιρλανδία λέει κατηγορηματικά «όχι») όμως οι Βρετανοί βουλευτές δεν τον εμπιστεύονται και θεωρούν πως ο Τζόνσον θα μπορούσε να βγάλει τη χώρα από την ΕΕ χωρίς συμφωνία. Για αυτό θέλουν να περάσουν νομοθεσία, η οποία θα υποχρεώνει τον Τζόνσον να αναζητήσει παράταση του Αρθρου 50.
Ο εκπρόσωπος τω βουλευτών, Τζον Μπέρκοου, έχει χαρακτηρίσει την κίνηση του Βρετανού πρωθυπουργού «συνταγματικό αίσχος».
Θα μπορούσε να αρνηθεί η βασίλισσα;
Θα ήταν εξαιρετικά απίθανο η βασίλισσα να αρνηθεί καθώς τόσο η ίδια όσο και το Σώμα Εξουσίας παραδοσιακά ακολουθούν τις συμβουλές της εκάστοτε κυβέρνησης και δεν τις απορρίπτουν.
Αν απέκλινε, η απόφασή της θα πυροδοτούσε μια μείζονα συνταγματική κρίση.
Μπορούν να τον εμποδίσουν οι βουλευτές;
Οι βουλευτές έχουν μια σειρά από επιλογές για να σταματήσουν την αναστολή των εργασιών της βουλής, όταν θα επιστρέψουν από τις διακοπές τους την επόμενη εβδομάδα.
Με την επιστροφή τους να είναι προγραμματισμένη την ερχόμενη Τρίτη, οι βουλευτές θα μπορούσαν να βάλουν στο τραπέζι ζήτημα άμεσης ψήφου εμπιστοσύνης για το Μπόρις Τζόνσον.
Αν ο Τζόνσον χάσει, οι βουλευτές θα μπορούσαν να σχηματίσουν μια εναλλακτική κυβέρνηση και να βάλουν στη θέση του έναν νέο πρωθυπουργό. Ο Τζέρεμι Κόρμπιν έχει δηλώσει, ως επικεφαλής των Εργατικών - που είναι και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης - ότι θα προσπαθούσε να εξασφαλίσει την ψήφο εμπιστοσύνης του Κοινοβουλίου, όμως πολύ από τους Τόρις έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να τον στηρίξουν.
Ενωτικές φιγούρες όπως ο Χάριετ Χάρμαν των Εργατικών ή ο Κεν Κλαρκ των Τόρις, έχουν επίσης ακουστεί ως εναλλακτικές λύσεις. Εάν κάποιος από αυτούς κατάφερνε να κερδίσει την εμπιστοσύνη της Βουλής, η βασίλισσα θα ήταν εκ των πραγμάτων «υποχρεωμένη» να τον αποδεχθεί.
Οι βουλευτές μπορούν, εξάλλου, να αναζητήσουν δικαστικό έλεγχο στην απόφαση του Τζόνσον για αναστολή των εργασιών της Βουλής, χρησιμοποιώντας δικαστές και δικαστήρια για την ανατροπή της και θα μπορούσαν να βασιστούν σε μια δικαστική εντολή που θα μπλόκαρε τη διαδρομή του Τζόνσον προς την βασίλισσα.
Την επίσπευση της ακρόασης από το δικαστήριο νομικής προσφυγής εναντίον της πρωτοβουλίας του Τζόνσον θα επιδιώξει ομάδα δικηγόρων που εκπροσωπεί την βουλευτή του Εθνικού Κόμματος Σκοτίας, Τζοάνα Τσέρι, την επικεφαλής των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, Τζο Σουίνσον, και πάνω από 70 ακόμη βουλευτές, οι οποίοι κατέθεσαν κατεπείγον αίτημα στο Ανώτατο Δικαστήριο του Εδιμβούργου, ζητώντας την έκδοση προσωρινών ασφαλιστικών μέτρων κατά της αναστολής των εργασιών του κοινοβουλευτικού σώματος.
Η νομική ομάδα που εκπροσωπεί τους βουλευτές είχε κερδίσει την έγκριση της πλήρους εκδίκασης της νομικής τους προσφυγής για τις 6 Σεπτεμβρίου, προκειμένου το Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσο το μέτρο της αναστολής του κοινοβουλίου από τον Μπόρις Τζόνσον είναι αντισυνταγματικό ή παράνομο.
Ωστόσο, τώρα ζητά από το Δικαστήριο να εξετάσει την υπόθεση νωρίς την επόμενη εβδομάδα. Σύμφωνα με τον συντονιστή της νομικής ομάδας, Τζόλιον Μάγκχαμ, το δικαστήριο μπορεί να ανατρέψει την απόφαση, ακόμη και αν αυτή έχει εγκριθεί από τη βασίλισσα, ενώ οι δικηγόροι πρόκειται να στραφούν εναντίον του αιτήματος που έθεσε ο βρετανός πρωθυπουργός και τα μέλη του συμβουλίου της Βασίλισσας, και όχι στην ίδια την απόφαση έγκρισης από την Βασίλισσα.
Συγκέντρωση υπογραφών κατά του σχεδίου Τζόνσον
Στο μεταξύ, οι βουλευτές που εναντιώνονται στο σχέδιο του Τζόνσον παροτρύνουν τους ψηφοφόρους να υπογράψουν μια αναφορά που απαιτεί να μην ανασταλεί η κοινοβουλευτική διαδικασία έως ότου το Brexit καθυστερήσει ή ακυρωθεί.
Η αναφορά αυτή έχει τεράστια απήχηση υπογραφές, συγκεντρώνοντας περισσότερες από 1.000 υπογραφές ανά λεπτό. Μέχρι τις 7 μ.μ. την Τετάρτη, η αναφορά αυτή είχε προσελκύσει περισσότερες από 505.000 υπογραφές.
Το ψήφισμα υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων: «Το κοινοβούλιο δεν πρέπει να διαλυθεί εκτός εάν ή έως ότου παραταθεί επαρκώς η περίοδος του άρθρου 50 ή ακυρωθεί η πρόθεση του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την ΕΕ».
Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και οι Εργατικοί, καθώς και το Κόμμα των Πράσινων μαζί με το Κόμμα Ισότητας των Γυναικών, είναι μεταξύ εκείνων που καλούν τους ανθρώπους να προσθέσουν τα ονόματά τους στο ψήφισμα.
Σύμφωνα με τους κοινοβουλευτικούς κανόνες, η κυβέρνηση απαντά σε όλα τα ψηφίσματα που λαμβάνουν περισσότερες από 10.000 υπογραφές.
Το Κοινοβούλιο εξετάζει, επίσης, όλες τις αναφορές που λαμβάνουν περισσότερες από 100.000 υπογραφές για συζήτηση μεταξύ των βουλευτών.
Την ίδια ώρα, δημοσκόπηση του ινστιτούτου YouGov, που διεξήχθη σε δείγμα 5.734 Βρετανών για λογαριασμό των Times και δημοσιεύτηκε λίγα λεπτά μετά από την ανακοίνωση ότι η βασίλισσα Ελισάβετ εγκρίνει το σχέδιο Τζόνσον για αναστολή της λειτουργίας της βουλής, δείχνει ότι μόλις το 27% των Βρετανών τάσσεται υπέρ της αναστολής της λειτουργίας του κοινοβουλίου για έναν μήνα.
Οι απαντήσεις των ερωτηθέντων στη σφυγμομέτρηση κινήθηκαν στις κομματικές γραμμές, με το 51% των υποστηρικτών του Brexit να στηρίζουν την απόφαση Τζόνσον. Μόλις το 9% των υποστηρικτών της παραμονής στην ΕΕ τάσσεται υπέρ της αναστολής των εργασιών του κοινοβουλίου.
Στο μεταξύ, μία σειρά από διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες πόλεις της Βρετανίας, μεταξύ άλλων στην πλατεία του κοινοβουλίου στο Λονδίνο, στο Μίλτον Κέινς, στο Λίβερπουλ, στο Μάντσεστερ, στο Μπέρμινχαμ, στο Κέιμπριτζ, στο Εδιμβούργο, στο Κάρντιφ, στο Μπρίστολ, στο Μπράιτον κ.α.
Τι ακολουθεί
Οι βουλευτές απουσιάζουν μέχρι τις 3 Σεπτεμβρίου αλλά ο Τζόνσον ενδεχομένως να δεχθεί έντονες πιέσεις ώστε να ζητήσει την επιστροφή τους νωρίτερα.
Μοιάζει απίθανο να θέλει να κάνει κάτι τέτοιο αλλά οι βουλευτές των Τόρις βρίσκονται σε αμηχανία με τις τακτικές του Τζόνσον. Οι πιθανότητες να προκηρύξει πρόωρες εκλογές είναι αρκετά υψηλότερες τώρα, δεδομένου ότι οι αντιδρώντες Τόρις εμφανίζονται έτοιμοι να υποστηρίξουν τις προσπάθειες να εμποδίσουν τον Τζόνσον από την εφαρμογή ενός Brexit χωρίς συμφωνία.
Το πώς θα κυλήσουν οι επόμενες κρίσιμες ημέρες είναι δύσκολο να προβλεφθεί.
Οι Βρετανοί βουλευτές που θέλουν να εμποδίσουν μια ενδεχόμενη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς μια συμφωνία (το λεγόμενο no-deal Brexit) θα πρέπει να αναλάβουν δράση την επόμενη εβδομάδα, εξήγησε από την πλευρά του ο πρώην υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ.
Ο Χάμοντ τόνισε ότι πολλοί βουλευτές που εναντιώνονται σε ένα Brexit χωρίς συμφωνία, ήθελαν να περιμένουν μέσα στον Σεπτέμβριο, πριν αναλάβουν δράση, να δουν κατά πόσον οι προσπάθειες του Τζόνσον να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία αποχώρησης με τις Βρυξέλες θα είναι επιτυχείς.
«Πολλοί συνάδερφοί μου θα προτιμούσαν να περιμένουν…και να κινηθούν στα τέλη Σεπτεμβρίου. Αυτό πλέον δεν είναι εφικτό», τόνισε ο τέως υπουργός σε δημοσιογράφους.
«Θα χρειαστεί να προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι όταν το κοινοβούλιο ξαναρχίσει τις εργασίες του την ερχόμενη εβδομάδα», πρόσθεσε.