Το Τουρκικό Ανώτατο Δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του στην υπόθεση του Αμερικανού πάστορα Μπράνσον, η οποία τον οδήγησε στην απελευθέρωση και την ελευθερία να μείνει ή να επιστρέψει στην χώρα του. Πράγματι, μέσα σε λίγες ώρες μετά την έκδοση της απόφασης, ο πάστορας βρέθηκε σε αμερικανικό αεροσκάφος και έγινε πανηγυρικά δεκτός από τον ίδιο τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Αυτή η απροσδόκητη, για πολλούς παρατηρητές, απόφαση ήρθε μετά από εβδομάδες κρίσης μεταξύ των δύο χωρών, η οποία οδήγησε σε ένα είδος διακοπής των πολιτικών σχέσεων μεταξύ τους και την κλιμάκωση της οικονομικής κρίσης στην Τουρκία ως αποτέλεσμα των οικονομικών κυρώσεων και των αρνητικών δηλώσεων εκατέρωθεν. Σε προηγούμενο άρθρο μου μίλησα για τις λεπτομέρειες αυτής της κρίσης, τονίζοντας ότι δεν θα έχει δραματική εξέλιξη αλλά θα καταλήξει στην εξεύρεση αμοιβαίας λύσης μεταξύ των δύο πλευρών. Το ερώτημα είναι εάν έχει επιτευχθεί κάποια συμφωνία ή η τουρκική πλευρά υπέκυψε στην αμερικανική δύναμη;
Κατ ‘αρχάς, πρέπει να τονιστεί ότι οι συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών σταμάτησαν στις τρεις πρώτες εβδομάδες. Παρ‘όλα αυτά, η συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στο τέλος του Σεπτεμβρίου άνοιξε ένα παράθυρο σε αυτήν την κρίση. Δυτική διπλωματική πηγή επιβεβαίωσε ότι έγιναν συναντήσεις μεταξύ αξιωματούχων από τα Υπουργεία Εξωτερικών των δύο χωρών κατά την διάρκεια της παρουσίας του Προέδρου της Τουρκίας Ερντογάν στη Νέα Υόρκη. Αυτές οι συνομιλίες κράτησαν για ημέρες πριν από την απόφαση του δικαστηρίου, όπου επετεύχθη συμφωνία για την απελευθέρωση του Μπράνσον και την αλλαγή της εκδοχής των μαρτύρων της υπόθεσης. Εάν όντως, λοιπόν, υπήρξε συμφωνία, τότε η απελευθέρωση του Μπράνσον θα πρέπει κατ’αρχήν να επιδράσει στην οικονομία της Τουρκίας το επόμενο διάστημα αλλά και στην τουρκική επιρροή στην περιοχή γενικότερα.
Πρέπει να τονιστεί, επίσης, ότι ο πάστορας Μπράνσον, σύμφωνα με τους τουρκικούς ισχυρισμούς, κατηγορείται με σαφείς αποδείξεις ότι υποστήριξε την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία το καλοκαίρι του 2016 και ο ρόλος του ήταν η διασύνδεση των δυνάμεων των πραξικοπηματιών και η μεταφορά πληροφοριών σε διεθνείς παίκτες που έβαλαν το χέρι τους σε αυτό. Επίσης, οι έρευνες έδειξαν τον ρόλο του στη μεταφορά μεγάλων χρηματικών ποσών προς σημαντικές προσωπικότητες του τουρκικού στρατεύματος για να ενταχθούν στο πραξικόπημα. Σε αυτήν την βάση συνελήφθη μερικές ημέρες μετά. Επομένως, ο άνθρωπος αυτός σύμφωνα με τους παραπάνω ισχυρισμούς είναι υπεύθυνος για τους θανάτους εκατοντάδων Τούρκων πολιτών κατά τη διάρκεια της εξέλιξης του πραξικοπήματος. Η θεατρική απελευθέρωσή του είναι απλά μέρος της συναίνεσης ΗΠΑ-Τουρκίας. Η παρελθούσα περίοδος ήταν μια περίοδος προσπάθειας υπερίσχυσης του ενός ή του άλλου.
Όταν κάποιος προσπαθεί να υπερισχύσει του άλλου, η μία πλευρά αντιμετωπίζει τις οικονομικές και γεωπολιτικές απώλειες. Στην πραγματικότητα, ο μεγαλύτερος χαμένος ήταν η τουρκική πλευρά κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου. Η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε και η Ουάσιγκτον επέβαλε οικονομικές κυρώσεις παγώνοντας περιουσιακά στοιχεία Τούρκων αξιωματούχων και περιορίζοντας ορισμένες τουρκικές εισαγωγές, ενώ δεν επηρεάστηκε καθόλου από την τουρκική οικονομική απάντηση. Από γεωπολιτικής άποψης, η συμφωνία που έχει υπογράψει η Τουρκία σχετικά με το Μάνμπιτζ, η οποία περιλαμβάνει την απόσυρση των κουρδικών πολιτοφυλακών από την πόλη και τα περίχωρά της, έχει ουσιαστικά παγώσει επιτρέποντάς της να πραγματοποιήσει μόνο περιορισμένες επιχειρήσεις στην περιοχή και να δημιουργήσει μια μικρή στρατιωτική βάση στα περίχωρα της πόλης. Οι τουρκικές κινήσεις στο βόρειο Ιράκ εναντίον του ΡΚΚ έχουν σχεδόν εξ ολοκλήρου σταματήσει μη έχοντας το πράσινο φως των ΗΠΑ. Το μόνο αρνητικό που προκάλεσε αυτή η κρίση για την Ουάσιγκτον ήταν να σταματήσει ο συντονισμός με την Άγκυρα όσον αφορά τον συριακό βορά και ιδιαίτερα το τελευταίο προπύργιο της συριακής ένοπλης αντιπολίτευσης, το Ίντλμπ και τα περίχωρά του. Παρ ’όλα αυτά, η Ουάσιγκτον συνεχίζει να επιβάλλει την άποψή της δίνοντας έμφαση στην ανάγκη να μην υπάρξει στρατιωτική εισβολή σε αυτήν την περιοχή.
Βέβαια, αποδεικνύεται στην πράξη ότι η Τουρκία, παρά την οικονομική ενδυνάμωση και το προβάδισμα στην Μέση Ανατολή και διεθνώς, καθώς και τον σημαντικό ρόλο της στο Ιράκ, τη Συρία και το Ιράν, δεν είναι σε θέση να αντιπαρατεθεί με την αμερικανική ισχύ και επιρροή. Η Ουάσιγκτον μπορεί εύκολα να δυσχεράνει την τουρκική οικονομική κατάσταση χωρίς να χάσει τίποτα, όπως επίσης να αλλάξει την εξίσωση στο Ιράκ και τη Συρία δυσκολεύοντας έντονα την Άγκυρα. Πρακτικά η Άγκυρα προσπάθησε να παίξει με το θέμα του πάστορα για να πάρει από τις ΗΠΑ ό,τι μπορεί σχετικά με το μέλλον της κουρδικής παρουσίας στη βόρεια Συρία και το Μάνμπιτζ. Όμως, με τον καιρό ο Ερντογάν βρέθηκε να είναι το θύμα αυτής της κρίσης χωρίς να αποκομίσει κανένα κέρδος. Η συμφωνία, κατά την άποψή μου, σχετίζεται μόνο με την απελευθέρωση του πάστορα σε αντάλλαγμα κάποιων υποχωρήσεων από την Ουάσιγκτον στην κρίση του Μάνμπιτζ. Έτσι ο Τραμπ είναι διπλά κερδισμένος αφού, αφενός, κατάφερε να προβάλει τον εαυτό του ως ικανό να δαμάσει οποιαδήποτε ανερχόμενη δύναμη στην περιοχή και, αφετέρου, να κερδίζει σημαντική υποστήριξη από τους σκληρούς Ευαγγελιστές ψηφοφόρους επιστρέφοντας τον πάστορα Μπράνσον στο σπίτι του με ασφάλεια. Οι μεγαλύτεροι χαμένοι είναι ο τουρκικός λαός, το εμπόριό του και η οικονομία του.