Ο πόλεμος στην Ουκρανία βάζει φρένο στις εξαγωγές και φέρνει παγκόσμια επισιτιστική κρίση

Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν σε ιστορικό ρεκόρ ενώ η μια μετά την άλλη οι χώρες παραγωγής «στοκάρουν» τα προϊόντα τους.
Open Image Modal
Eurokinissi

Η παγκόσμια επισιτιστική κρίση που πυροδότησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κλιμακώθηκε την Τετάρτη, καθώς η Ινδονησία αύξησε τους περιορισμούς στις εξαγωγές φοινικέλαιου, μεγαλώνοντας τον αυξανόμενο κατάλογο χωρών παραγωγής που επιδιώκουν να διατηρήσουν ζωτικής σημασίας προμήθειες τροφίμων εντός των συνόρων τους.

Η σύγκρουση στην Ουκρανία απειλεί την παγκόσμια παραγωγή σιτηρών, την προμήθεια βρώσιμων ελαίων και τις εξαγωγές λιπασμάτων, εκτοξεύοντας τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων. Ολα αυτά καταγράφονται παράλληλα με την κρίση στις ενεργειακές αγορές.

Το φοινικέλαιο είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο φυτικό έλαιο στον κόσμο και χρησιμοποιείται στην παρασκευή πολλών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των μπισκότων, της μαργαρίνης, των απορρυπαντικών πλυντηρίων ρούχων και της σοκολάτας. Οι τιμές του φοινικέλαιου αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 50% φέτος.

Ο υπουργός Εμπορίου της Ινδονησίας, Μουχάμαντ Λούφτι, είπε ότι οι περιορισμοί των εξαγωγών στοχεύουν να διασφαλίσουν ότι οι τιμές μαγειρικού λαδιού στο σπίτι θα παραμείνουν προσιτές για τους καταναλωτές.

Η άνοδος των τιμών έρχεται σε μια εποχή που η προσιτή τιμή των τροφίμων αποτελεί σημαντική πρόκληση καθώς οι οικονομίες επιδιώκουν να ανακάμψουν από την κρίση του κορωνοϊού και συμβάλλει επίσης στο να τροφοδοτήσει μια ευρύτερη άνοδο του πληθωρισμού σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η Ρωσία και η Ουκρανία είναι επίσης σημαντικοί προμηθευτές βρώσιμων ελαίων και συμβάλλουν σχεδόν στο 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού.

Η Ουκρανία ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι απαγόρευσε ένα ευρύ φάσμα αγροτικών εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένου του κριθαριού, της ζάχαρης και του κρέατος μέχρι το τέλος του έτους. 

Ο πόλεμος όχι μόνο έχει διακόψει τις αποστολές από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, αλλά θέτει επίσης σε κίνδυνο τις προοπτικές για τη συγκομιδή καθώς οι τιμές των λιπασμάτων αυξάνονται και οι προμήθειες συρρικνώνονται ως αποτέλεσμα της απότομης αύξησης του κόστους του φυσικού αερίου - βασικό συστατικό στη διαδικασία παραγωγής πολλών προϊόντων.

Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν σε ιστορικό υψηλό τον Φεβρουάριο, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 20,7%, σύμφωνα με την υπηρεσία τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του φοινικέλαιου της Μαλαισίας ανήλθαν σε ρεκόρ όλων των εποχών μετά την ανακοίνωση της Ινδονησίας, ενώ οι τιμές του σογιέλαιου εκτινάχθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 14 ετών. Οι τιμές του σογιέλαιου έχουν αυξηθεί κατά σχεδόν 40% φέτος.

Αγωνία για τις προμήθειες

Η Ρωσία και η Ουκρανία είναι και οι κύριοι παραγωγοί ηλιέλαιου, καθώς οι δύο χώρες αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 80% των παγκόσμιων εξαγωγών, αναγκάζοντας μεγάλους πελάτες, όπως η Ινδία, να προσπαθούν να εξασφαλίσουν προμήθειες εναλλακτικών λύσεων, όπως το φοινικέλαιο και το σογιέλαιο. 

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του σιταριού στο Σικάγο έχουν ανέβει γύρω στο 60% μέχρι στιγμής φέτος, απειλώντας να αυξήσουν το κόστος βασικών βασικών τροφίμων, όπως το ψωμί.

Η απώλεια των δύο μεγάλων εξαγωγέων (Ουκρανία και Ρωσία) επιδεινώθηκε από την είδηση ότι η κατάσταση της καλλιέργειας σιταριού στον κορυφαίο παραγωγό του κόσμου, την Κίνα, μπορεί να είναι η «χειρότερη στην ιστορία» σύμφωνα με τον υπουργό Γεωργίας της χώρας. 

Οι κακές συνθήκες σε καλλιέργειες των πεδιάδων των ΗΠΑ που πλήττονται από την ξηρασία φαίνεται ότι θα περιορίσουν περαιτέρω τις προμήθειες.

Η Σερβία ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι θα απαγορεύσει τις εξαγωγές σιταριού, καλαμποκιού, αλεύρου και μαγειρικού λαδιού από την Πέμπτη για να αντιμετωπίσει τις αυξήσεις των τιμών, ενώ η Ουγγαρία απαγόρευσε όλες τις εξαγωγές σιτηρών την περασμένη εβδομάδα.

Η Βουλγαρία ανακοίνωσε επίσης ότι θα αυξήσει τα αποθέματα σιτηρών της και ενδέχεται να περιορίσει τις εξαγωγές, έως ότου πραγματοποιήσει τις προγραμματισμένες αγορές της.

Οι προμήθειες σιτηρών στη Ρουμανία, έναν επίσης σημαντικό εξαγωγέα, έχουν ενισχυθεί καθώς οι διεθνείς αγοραστές αναζητούν εναλλακτικές λύσεις για τις προμήθειες από τη Ρωσία ή την Ουκρανία, αν και δεν υπάρχουν επί του παρόντος σχέδια περιορισμού των αποστολών.

Η παγκόσμια παραγωγή σιτηρών θα μπορούσε επίσης να μειωθεί καθώς η παραγωγή λιπασμάτων, που συμβάλλουν στην ενίσχυση των αποδόσεων των καλλιεργειών, περιορίζεται μετά την άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου.

Η Yara, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς λιπασμάτων στον κόσμο, δήλωσε την Τετάρτη ότι περιορίζει την παραγωγή αμμωνίας και ουρίας στην Ιταλία και τη Γαλλία. Η νορβηγική εταιρεία προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία απειλεί τις παγκόσμιες προμήθειες τροφίμων. Διαβάστε περισσότερα

Η Ρωσία, η οποία αποκαλεί τις ενέργειές της στην Ουκρανία «ειδική επιχείρηση» και όχι εισβολή, είναι βασικός προμηθευτής λιπασμάτων, αλλά το υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας της χώρας συνέστησε την περασμένη Παρασκευή στους παραγωγούς να σταματήσουν προσωρινά τις εξαγωγές.