Όταν το τρομερό έρχεται από εκεί που δεν το περιμένεις! Με αφορμή την Έκθεση “Michael Jackson: On the Wall” στο Grand Palais, στο Παρίσι.
Είναι ένα ιστορικό παράδοξο ότι όσο οι κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις θεριεύουν, τόσο η μαζική τέχνη όσο και η διασκέδαση, οδεύουν προς το μεγαλειώδες! Λες και ο κόσμος στην προσπάθεια του να προστατευθεί από την λαίλαπα του πραγματικού, στρέφεται στο ασφαλές καταφύγιο ενός πλούτου και μιας ξέφρενης χαράς από το παρελθόν.
Οι μεγάλες μάζες βέβαια, αυτόν τον πλούτο, από απόσταση τον παρακολουθούσαν και παλιότερα αλλά με τα χρόνια έγινε οικείος, κομμάτι του κοινωνικού φαντασιακού. Κάτι σαν τις «παλιές καλές μέρες» που ζήσαμε μόνο μέσα από τα συναισθήματα που μας προκαλούσαν τα αγαπημένα μας pop θεάματα. Έτσι, από το «Μαριχουάνα stop!» της σύγχρονης αθηναϊκής νύχτας έως την εικαστική έκθεση για τον Michael Jackson που ξεκίνησε στο Λονδίνο και μετά το Παρίσι θα περιοδεύσει σε Γερμανία και Φινλανδία, το πρόσχαρο και το ελαφρύ είναι το πρώτο ζητούμενο.
Ρίχνοντας μια ματιά στη ιστοσελίδα της έκθεσης, θα δεις ότι ο τρόπος που οι καλλιτέχνες υμνούν τον βασιλιά της pop είναι αυτός που κάποιος θα περίμενε για έναν από τους σημαντικότερους entertainers της σύγχρονης ιστορίας. Είναι σίγουρο πως ο Michael Jackson κατάφερε με την καλλιτεχνική του δράση να πάει την τέχνη μερικά βήματα παραπέρα.
Ποια είναι όμως η εικόνα που έχουμε για εκείνον; Νομίζω η περιγραφή της Brooke Shields, της παλιάς του φίλης, είναι η εικόνα που έχουμε όλοι πάνω κάτω στο νου μας. Ο Michael «Ήταν γλυκός και ευαίσθητος, γεμάτος χιούμορ, εξαιρετικός, ταλαντούχος και παιγνιώδης…». Προφανώς αυτή η υπέρλαμπρη εικόνα πηγαίου καλού που αναβλύζει μέσα από τις περιγραφές ήταν και δική του επιδίωξη.
Άλλοι συνάδελφοι του πάντως, προτίμησαν να χτίσουν ένα πολύ διαφορετικό μύθο...
Ozzy Osbourne ας πούμε, είναι γνωστός στην κοινότητα της σκληρής μουσικής ως «ο πρίγκιπας του σκότους». Είναι διαβόητος για τις σκηνικές του ακρότητες στο παρελθόν, τον στενό δεσμό του με τα ναρκωτικά και το ποτό καθώς και για κάθε λογίς παρεκτροπές. Εδικά τις δεκαετίες του 70 και του 80 που η ενημέρωση για την ζωή των διασήμων ήταν πολύ μικρότερη, η εικόνα που είχαμε για εκείνον ήταν αρκετά τρομακτική. Βέβαια, τα τελευταία χρόνια η προσωπικότητα του ως «πρίγκιπας του σκότους» έχει αποδομηθεί πλήρως. Από το περίφημο ριάλιτι με θέμα την οικογένεια του και τον ίδιο να περιφέρεται άσκοπά κάνοντας θέμα την ίδια του την ανυπαρξία, έως τη συγκίνηση του on camera για τη συμμετοχή του γιου του στο Dancing with the stars, είναι προφανές πως δεν τρομάζει πλέον κανέναν. Είναι ένας άνθρωπος, που όπως έχει παραδεχτεί και ο ίδιος, χωρίς την μουσική θα ήταν ένα τίποτα! Αν ξεπεράσουμε τη δημόσια εικόνα του θα δούμε πως όντως είναι ένας άνθρωπος των άκρων αλλά η δράση του, πρακτικά, έβλαψε μόνο τον εαυτό του και η μουσική είναι ο μόνος λόγος που ακόμα και σήμερα, είναι ζωντανός.
Από την άλλη, η μουσική, είναι αυτή που σκότωσε τον Michael Jackson. Αν κοιτάξουμε πέρα από τη χρυσόσκονη που τον περικλείει, θα βρούμε ένα παιδί βαριά κακοποιημένο από τον πατέρα του, που το μουσικό του ταλέντο ήταν και η κατάρα του. Έναν άνθρωπο χωρίς παιδική ηλικία, που έγινε σκληρά εργαζόμενος επαγγελματίας στη φυτεία του δημόσιου θεάματος ήδη από την ηλικία των έξι ετών!
Όπως ήταν λογικό, αυτός ο άνθρωπος δεν ξεπέρασε ποτέ το παιδικό στάδιο. Η συνεσταλμένη του προσωπικότητα μετατράπηκε σε κάτι εφιαλτικό. Προσπαθώντας να κερδίσει αυτό που είχε χάσει σαν παιδί, ενήλικος πια, οδηγήθηκε σε τραγικά μονοπάτια. Από αθώα, όπως υποστήριζε, «πιτζάμα πάρτι με παιδιά» έως τις κατηγορίες για ασέλγεια και παιδική πορνογραφία, φαίνεται πως έβλαψε όχι μόνο τον εαυτό του αλλά και άλλους· σε κάθε περίπτωση πάντως περισσότερο από τον Ozzy Osbourne. Ο Michael Jackson πέραν της αδιαμφισβήτητης τεράστιας προσφοράς του στον καλλιτεχνικό τομέα, είναι ο σκοτεινός φάρος της κοινωνίας του θεάματος. Το παράδειγμα για το πώς η υπερέκθεση μπορεί να ισοπεδώσει έναν άνθρωπο.
Αλλά ας μην χαλάμε περισσότερο τη διάθεση μας...
Η έκθεση “Michael Jackson: On the Wall” από ότι φαίνεται από τον επίσημο ιστότοπο της, είναι αφιερωμένη στο λαμπερό κομμάτι του αγαπημένου καλλιτέχνη. Έτσι ή αλλιώς οι εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, συνήθως, κάνουν το προφανές: ή καταγγέλλουν ή εξυμνούν. Το πέραν από τα αναμενόμενα είναι κάτι δύσκολο με αβέβαια πάντα αποτελέσματα.
Αν παρ’ όλα αυτά κάποιος ρωτούσε, ποιος τελικά είναι ο πρίγκιπας του σκότους, ποιός θα ήξερε με σιγουριά την απάντηση;