Ο «Σταυρός» μας και ο κάθε «άλλος»

Το περιστατικό είχε ως στόχο τον πολιτικά αντίπαλο.
|
Open Image Modal

Στο νησί της Λέσβου 36 άτομα ανέβασαν εκ νέου έναν μεγάλο σταυρό, κοντά στο λιμάνι. Ακολούθως, οδηγήθηκαν στον Εισαγγελέα με τις κατηγορίες της αυθαίρετης κατάληψης δημοσίου κτήματος, περί αυθαιρέτων κατασκευών και της απείθειας, αφού η ευρύτερη περιοχή θεωρείται αρχαιολογικός χώρος.

Είχαν προηγηθεί πολλές άλλες αψιμαχίες για την τοποθέτηση ενός άλλου σταυρού, τον Αύγουστο του 2018, καθώς και άλλες μικρότερης φύσεως ενέργειες που είχαν να κάνουν με την παρουσία προσφύγων στην συγκεκριμένη ακτή. Αξίζει να αναφερθεί ότι στην εν λόγω ακροθαλασσιά υπήρχε μόνο ένας μικρός σταυρός εις μνήμη κάποιου νεαρού που έχασε τη ζωή του σε τροχαίο στην περιοχή, καθώς και ένα μικρό εικονοστάσι ακριβώς κάτω, στη μικρή παραλία λουόμενων. (Για περισσότερες πληροφορίες για το ιστορικό της ενέργειας, εδώ).

Η καταγγελία μίας γνωστής κίνησης πολιτών ότι ο σταυρός «στήθηκε από αφέλεια ή από σκοπιμότητα για να αποτρέπει τους μετανάστες να έρχονται για κολύμβηση εκεί», καθώς και η διασπορά πολλών fake news, έδωσαν το έναυσμα για μία τοπική πολιτική αντιπαράθεση που κυριάρχησε στην τοπική δημόσια σφαίρα για αρκετό καιρό.

Ο νέος αυτός σταυρός, στο ιστορικό σημείο «Απελή», δεν έχει μόνο θρησκευτικό συμβολισμό. Είναι μία πολιτική πράξη και αφορά στην προσφυγική κρίση που παρατηρείται έντονα στο νησί. Είναι η επιτομή του αδιεξόδου που έφεραν οι δύο κυρίαρχες τάσεις που οργανώνουν την πολιτική δράση. Αυτή του «ανθρωπισμού/ δικαιωματισμού» και αυτή της ακροδεξιάς. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στον δημόσιο διάλογο που ακολούθησε κυριάρχησαν οι ομάδες που εκφράζουν αυτό το δίπολο.

Η πολιτικοποίηση του σταυρού στο συγκεκριμένο συμβάν δεν νοηματοδοτείται αποκλειστικά από τις πρότερες ιδεολογικές συνισταμένες που χαρακτηρίζουν τον πολιτικό βίο στην Ελλάδα. Δεν νοηματοδοτείται, δηλαδή, μόνο σε συνάρτηση με τη διαίρεση Αριστεράς και Δεξιάς και με ό,τι αυτές πρέσβευαν σε σχέση με τη θρησκεία, ούτε αφορά απλώς τις ίδιες συνισταμένες που γέννησαν τον εμφύλιο, την πολιτική παρακμή της μεταπολίτευσης κτλπ. Στη συγκεκριμένη διαμάχη, ενυπάρχουν επίσης και τοπικές πολιτικές ίντριγκες, προσωπικά συμφέροντα και προσωπικές σχέσεις που διαπερνούν τις ιδεολογικοπολιτικές γραμμές. Είναι, επίσης, αυτονόητο, ότι η νέα αυτή έριδα δεν εκφράζει αμιγώς το αμόλυντο θρησκευτικό αίσθημα του λαού, που μετουσιώνεται σε ιδεολογία και πολιτική πράξη. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η τοπική οργάνωση του ΚΚΕ δεν έχει τοποθετηθεί καν για το περιστατικό.

Κι όμως, αν και αφορμή ήταν το προσφυγικό, αυτό δεν αφορούσε τους αιτούντες προσφυγικού ασύλου, όπως χαρακτηριστικά συζητιόταν στο παρελθόν. Οι πλείστοι δεν θα δώσουν καν σημασία σε έναν ακόμη σταυρό, σε ένα νησί με εκατοντάδες εκκλησίες. Όσο μεγάλος κι αν είναι. Το περιστατικό είχε ως στόχο τον πολιτικά αντίπαλο, την αλληλοτροφοδότηση λόγου ύπαρξης. Κατ’ επέκταση, στόχευε στην διαιώνιση αυτού του δίπολου που αποτρέπει μία νηφάλια τοποθέτηση για το μεγαλύτερο πρόβλημα του νησιού σήμερα.

Σε ένα νησί σε σχεδόν μόνιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης, τα όρια της ιδεολογίας με την πολιτική πρακτική είναι ακόμη πιο δυσδιάκριτα. Έτσι μπορούν να ερμηνευτούν οι ακροδεξιές πρακτικές που απαντώνται σε ένα ευρύτερο σύνολο ανθρώπων που μέχρι προσφάτως, δεν είχαν ανάλογη ιδεολογικοπολιτική τοποθέτηση. Από την άλλη, η αίολη ιδεολογία του «ανθρωπισμού» έχει διαπεράσει το σύνολο των κομμάτων, λειτουργώντας ως νομιμοποιητικό εργαλείο της «Αριστεράς» των μνημονίων. Αφού έχει καταρρεύσει το αφήγημα της κυβέρνησης περί «αντιμνημονιακού αγώνα» ως συνενωτικού στοιχείου διαφορετικών ομάδων, παίζεται το παιχνίδι που ακόμη φαίνεται να «πουλά». Αυτό του «δικαιωματισμού». Και όντως, φαίνεται να δουλεύει για την κυβέρνηση μια χαρά, καθώς πολλά άτομα που επικαλούνται την Αριστερά, εξακολουθούν να νιώθουν τον Σύριζα οικείο χώρο. Εξ ου και διάφορες τέτοιες συμπράξεις εν όψει των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Το συμβάν που έγινε, ήταν και είναι άνευ ουσιαστικής σημασίας. Εάν γινόταν 5 χρόνια πριν, δεν θα γινόταν καν θέμα στις τοπικές εφημερίδες. Φυσικά, τώρα παίρνει άλλη διάσταση γιατί τον σταυρό δεν τον τοποθέτησαν κάποιοι τακτικοί κολυμβητές που συχνάζουν στο μέρος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι μόνοι που βγαίνουν κερδισμένοι είναι ο Σύριζα, η Νέα Δημοκρατία και η Χρυσή Αυγή. Κι ας υποφέρει η τοπική κοινωνία και οι άνθρωποι που στοιβάζονται στα κέντρα κράτησης.