Ο Stephen Hawking, ένα από τα πιο φωτεινά μυαλά της εποχής μας, ο άνθρωπος που το γεγονός του ότι πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του καθηλωμένος σε ένα ειδικό αμαξίδιο, παράλυτος και, από μια στιγμή και μετά, όντας ούτε καν σε θέση να μιλήσει εξαιτίας μίας σπάνιας νευρικής ασθένειας δεν τον εμπόδισε να είναι εκείνος ο οποίος επί της ουσίας άνοιξε και θεμελίωσε τα επιστημονικά πεδία της κοσμολογίας και της αστροφυσικής, πέθανε στις 12 Μαρτίου σε ηλικίας εβδομήντα έξι ετών. Η χώρα του, η Βρετανία, του επιφύλαξε μιαν ύστατη ύψιστη τιμή καθώς μερικούς μήνες αργότερα η τέφρα του τάφηκε στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ κοντά σε εκείνες άλλων μεγάλων της επιστήμης όπως ο Ισαάκ Νεύτων και ο Κάρολος Δαρβίνος.
Ήδη από την στιγμή που, μετά την διάλυση των Aphrodite’s Child, εγκατέλειψε το αρμόνιο και το πιάνο που ως τότε ήταν τα όργανα του για χάρη των πρωτόλειων ακόμα synthesizers και των άλλων ηλεκτρονικών πηγών και μέσων παραγωγής ήχου για την δημιουργία της μουσικής του, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου – διεθνώς γνωστός ως Vangelis – έδειξε ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την οικολογία, την επιστήμη και ιδιαίτερα για ότι σχετιζόταν με το διάστημα. Δίσκοι του όπως τα «Albedo 0.39» και «Spiral» στην δεκαετία του ’70 αλλά και ο πλέον πρόσφατος, το «Rosetta» του ’16, εμπνέονταν και είχαν ως θέμα συνολικά την space age, το διάστημα και τις προσπάθειες της ανθρωπότητας να το γνωρίσει αλλά και να το εξερευνήσει. Αλλά και ο ίδιος ο φουτουριστικός ηλεκτρονικός ήχος της μουσικής του, με ενδεικτικότερο παράδειγμα την κορυφαία για εμένα στιγμή του, το soundtrack για την ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ «Blade Runner» το 1982, υπό μιαν έννοια εμπεριέχει μα και αναδεικνύει την απεραντοσύνη αλλά και την ομορφιά του σύμπαντος.
Δεν είναι παράξενο λοιπόν ότι ο θάνατος του Stephen Hawking τον συγκίνησε τόσο ώστε να συνθέσει ένα κομμάτι για εκείνον και να το ηχογραφήσει με την συμμετοχή ενός από τους καλύτερους Έλληνες jazz μουσικούς, του Δημήτρη Τσάκα, στο άλτο σαξόφωνο. Όταν το πληροφορήθηκε αυτό το Stephen Hawking Foundation, ο οργανισμός που ίδρυσε ο ίδιος ο κορυφαίoς επιστήμονας το΄15 για να προωθήσει την έρευνα τόσο στους τομείς οι οποίοι τον απασχόλησαν, όσο και για την ασθένεια που τον ταλαιπώρησε σε όλη την ζωή του, του πρότεινε αυτή η μουσική του να επενδύσει μιαν από τις τελευταίες ομιλίες του Hawking. Έτσι και έγινε με αποτέλεσμα το CD «The Stephen Hawking Tribute» στο οποίο το γνωστό, αρκετά κοντά στην ambient ύφος της μουσικής και ο «ζεστός» αναλογικός ήχος των synthesizers του Vangleis «αγκαλιάζουν» θα έλεγες την ηλεκτρονικά παραγόμενη φωνή του Hawking με όλη την μουσική ωριμότητα, την εμπειρία αλλά και την σοφία ζωής του εβδομηνταπεντάχρονου πλέον Ελληνα συνθέτη.
Την ημέρα του μνημοσύνου και ταφής της τέφρας του Hawking η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (European Space Agency) τίμησε με τον δικό της τρόπο τον κολοσσιαίο όχι μόνον επιστήμονα αλλά και διανοητή και φιλόσοφο. Το κομμάτι με την φωνή του και την μουσική του Vangelis εξεπέμφθη από το ραδιοτηλεσκόπιο του Κελμπρέρος, κοντά στην Μαδρίτη, προς την κατεύθυνση της πλησιέστερης στον πλανήτη μας μαύρης τρύπας του διαστήματος Θα φτάσει εκεί βέβαια σε τρεις χιλιάδες πεντακόσια (!!) χρόνια αλλά το γεγονός ότι o γεμάτος από την γνώση της επιστήμης αλλά και τόση ανθρωπιά, ουσιώδης μα και παρήγορος, λόγος του Stephen Hawking ήδη διασχίζει το σύμπαν δεν μπορεί να μη σε κάνει να χαμογελάσεις και να αισθανθείς λίγο πιο αισιόδοξος γα το μέλλον του ανθρωπίνου είδους το οποίο είναι ικανό για το χειρότερο αλλά ευτυχώς και για το καλύτερο.
Ακολουθούν τα λόγια του Stephen Hawking που επένδυσε μουσικά ο Βαγγέλης Παπαθανασίου.
I am very aware of the preciousness of time. Seize the moment. Act now. I have spent my life travelling across the universe inside my mind. Through theoretical physics I have sought to answer some of the great questions but there are other challenges, other big questions which must be answered, and these will also need a new generation who are interested, engaged and with an understanding of science.
How will we feed an ever-growing population, provide clean water, generate renewable energy, prevent and cure disease and slow down global climate change? I hope that science and technology will provide the answers to these questions, but it will take people, human beings with knowledge and understanding to implement the solution. One of the great revelations of the space age has been a perspective that has given humanity on ourselves.
When we see the earth from space we see ourselves as a whole; we see the unity and not the divisions. It is such a simple image, with a compelling message: one planet, one human race.We are here together, and we need to live together with tolerance and respect.
We must become global citizens.I have been enormously privileged through my work to be able to contribute to our understanding of the universe. But it would be an empty universe indeed, if it were not for the people I love and who love me. We are all time travellers journeying together into the future. But let us work together to make that future a place we want to visit. Be brave, be determined, overcome the odds.
It can be done. It can be done.