Ο θεσμός της δικαιοσύνης και το κοινό περί δικαίου αίσθημα

Όπως αναφέρεται και στην Πλατωνική ιδανική πολιτεία, όταν η δικαιοσύνη επικρατεί, επικρατεί κοινωνική γαλήνη, ενώ όταν απουσιάζει επικρατεί η διχόνοια.
|
Open Image Modal
SimpleImages via Getty Images

Ο θεσμός της δικαιοσύνης της Γ´ Ελληνικής Δημοκρατίας βάλλεται πανταχόθεν. Ο κατ’ εξοχήν πυλώνας του δημοκρατικού πολιτεύματος, το καταφύγιο και η ελπίδα του κάθε αδύναμου και αδικημένου, αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Και αυτή η αμφισβήτηση προέρχεται ξεκάθαρα από ένα πληγωμένο περί δικαίου αίσθημα που εκφράζεται από μια ολοένα και μεγαλύτερη μερίδα Ελλήνων πολιτών.

Αναμφισβήτητα, οι αποφάσεις της δικαιοσύνης δεν μπορεί να λαμβάνονται σε καμία απολύτως περίπτωση με βάση το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Και τούτο διότι σε μία οργανωμένη πολιτεία, η δικαιοσύνη ακολουθεί πιστά τους κανόνες του Συντάγματος και το γράμμα του Νόμου. Τούτο όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι οι αποφάσεις της δικαιοσύνης εκδίδονται στο όνομα του ελληνικού λαού.

Και εδώ υπεισέρχεται το κοινό περί δικαίου αίσθημα, όταν δηλαδή οι αποφάσεις των δικαστικών λειτουργών έρχονται αντιμέτωπες με το αίσθημα δικαίου της συλλογικής συνείδησης της κοινωνίας των πολιτών. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η σύγκρουση της δικαιοσύνης με το κοινό περί δικαίου αίσθημα προκαλεί τριγμούς στα θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος και εγείρει τεράστια ερωτηματικά για την αντικειμενικότητα και την αμεροληψία των δικαστικών λειτουργών.

Η ελληνική δικαιοσύνη λοιπόν βρίσκεται για άλλη μία φορά αντιμέτωπη με το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Μετά την παραγραφή ενός από τα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα της μεταπολίτευσης, μετά την έκδοση δικαστικής απόφασης για αποφυλάκιση καταδικασμένου για βιασμό ανηλίκων, μετά το καταδικαστικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το κράτους δικαίου στην Ελλάδα, μετά την απόρριψη του αιτήματος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για τη διερεύνηση ζητήματος σχετιζόμενου με το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, έρχεται να προστεθεί και η πρόσφατη εισαγγελική πρόταση για απαλλαγή κατηγορουμένου για βιασμό και μαστροπεία ανηλίκου.

 

 

Τούτων δοθέντων, η ελληνική δικαιοσύνη αντιμετωπίζει ίσως την μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία της μεταπολίτευσης και συνάμα τη μεγαλύτερη αμφισβήτηση από ένα ιδιαίτερα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, γεγονός που ενδεχομένως να σηματοδοτεί σοβαρότατες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις στο άμεσο μέλλον.

Όμως, η εν λόγω κρίση που διέρχεται η ελληνική δικαιοσύνη αυτή τη χρονική περίοδο, δεν αναιρεί το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δικαστικών λειτουργών εκτελούν τα καθήκοντά τους με πλήρη ευσυνειδησία, ακεραιότητα, συνέπεια και αφοσίωση στο Σύνταγμα και τους Νόμους.

Είναι ωστόσο βέβαιον ότι η ελληνική δικαιοσύνη θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και μακριά από οποιαδήποτε μορφή πολιτικής ή άλλης παρέμβασης, θα επιτελέσει το έργο της στο ακέραιο και θα ολοκληρώσει με διαφάνεια, αντικειμενικότητα και αμεροληψία όλες τις εκκρεμείς υποθέσεις που ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία.

Και τούτο είναι απολύτως αναγκαίο διότι όπως αναφέρεται στην Πλατωνική ιδανική πολιτεία, όταν η δικαιοσύνη επικρατεί, επικρατεί κοινωνική γαλήνη, ενώ όταν απουσιάζει επικρατεί η διχόνοια.-

***

*Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας. Έχει διατελέσει προϊστάμενος των εθνικών υπηρεσιών Interpol και Europol και υπεύθυνος εξωτερικών και δημοσίων σχέσεων της Ευρωπαϊκής Αστυνομίας στη Χάγη.

https://m.facebook.com/evangelos.stergioulis