Η εικονιζόμενη έπαυλη δεν βρίσκεται στο Μπέβερλι Χιλς και δεν ανήκει σε κάποιο σταρ του Χόλιγουντ. Βρίσκεται στο Κίεβο. Όμως δεν ανήκει σε κάποιον από τους ζάμπλουτους ολιγάρχες της Ρωσίας της Ουκρανίας.
Είναι το μεγαλύτερο ξύλινο σπίτι του κόσμου (3.400 τετραγωνικά μέτρα).
Βρίσκεται σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από το Μαϊντάν (την κεντρική πλατεία της ουκρανικής πρωτεύουσας) δίπλα στην Μονή Μεζιγίρια, που ίδρυσαν Έλληνες μοναχοί από το Βυζάντιο το 988.
Βρέθηκα εκεί κάνοντας ρεπορτάζ, τρεις ημέρες πριν από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Μέσα σε αυτό το καταπράσινο πάρκο, μία έκταση 3.500 στρεμμάτων, ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς επέλεξε να κατοικήσει μόνιμα από το 2002 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2014. Ο Γιανουκόβιτς πλήρωνε για αυτή την κατοικία ενοίκιο 39,57 δολάρια το μήνα, μου επιβεβαίωσε ο Ντενίς Ταραχκοτέλικ, διευθυντής του πάρκου σήμερα. Αμέσως μετά με ξενάγησε σε ένα χώρο που ξεχειλίζει από υπερβολή, χλιδή και μάλλον άχρηστο πλούτο. Το μεγαλύτερο μπιλιάρδο που έχω δει στη ζωή μου. Αισθητική επιπέδου Μαρία Αντουανέτα. Ακραίο κιτς με φύλλα χρυσού ή χρυσομπογιάς να καλύπτουν τα πάντα...
Ζούμε το αποκορύφωμα του δράματος μίας χώρας και ενός λαού.
Στην Ουκρανία γράφεται μία μαύρη σελίδα, κάθε ώρα που περνάει. Δεν φαντάζομαι ότι υπάρχει κάποιος που θα το χαρακτήριζε διαφορετικά. Πως αλλιώς να το πεις; «Σελίδα δόξας»;
Μπορώ να ακούσω με προσοχή κάθε άποψη.
Υπάρχουν οι πολλοί που αυθόρμητα (ίσως και συναισθηματικά) θεωρούν αυτονόητο να υποστηρίξει μία ευρωπαϊκή χώρα την Ουκρανία, καθώς δέχεται επίθεση και εισβολή.
Υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα κακώς «ανοίγεται» στέλνοντας ακόμα και οπλισμό στην Ουκρανία, θεωρώντας ότι δεν αποτελεί μονόδρομο η ενεργός υποστήριξη με αποστολές βοήθειας και με εφαρμογή των κυρώσεων κατά της Ρωσίας (και της Λευκορωσίας, όπως διαφαίνεται).
Υπάρχουν, τέλος, ορισμένοι που φτάνουν στο σημείο να υποδείξουν την στάση της Τουρκίας, που πασχίζει να μείνει ουδέτερη μέχρι στιγμής, ως το ιδανικό μοντέλο άσκησης εξωτερικής πολιτικής στον σύγχρονο κόσμο.
Προσωπικά, διατηρώ τις έντονες επιφυλάξεις μου, σχετικά με το εάν πρέπει να θεωρούμε την «πονηρή ουδετερότητα» ως λύση επί παντός προβλήματος στην διπλωματία. Αν ήταν τόσο απλά τα πράγματα, όλο και κάποιος θα το είχε προσέξει πριν από τον Ερντογάν. Έτσι νομίζω.
Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη έλαβε μία ομόφωνη απόφαση - κάτι εξαιρετικά σπάνιο για τα δεδομένα της - και φαίνεται να τρέχει σε διαφορετική ταχύτητα, με αφορμή την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Έλαβε αυτή την απόφαση σίγουρα σε συνεννόηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και μετρώντας συμμάχους έναντι αντιπάλων. Μπορούμε να πιστέψουμε ότι αποφάσισε η Ευρώπη στα βιαστικά και επιπόλαια; Ενδεχομένως, ορισμένοι να το πιστεύουν και να θεωρούν αφελή την συγκεκριμένη απόφαση.
Προτείνω να ρίξουμε κι εμείς μια ματά και να συγκρατήσουμε το όνομα Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Είναι ένας από τους ήρωες αυτού του δράματος και φιλοδοξεί να επιστρέψει σε επόμενα επεισόδια ως πρωταγωνιστής.
Αντιγράφω κωδικοποιημένες φράσεις από το λήμμα Viktor Yanukovych (Βίκτορ Γιανουκόβιτς), στην ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Britannica.
Ο Γιανουκόβιτς γεννήθηκε σε μια φτωχή οικογένεια στη βιομηχανική λεκάνη του Ντόνετσκ και είχε μικρά ”πάρε-δώσε” με το νόμο στα τέλη της εφηβείας του, που όταν έγινε 20 ετών, τον οδήγησαν σε δύο ποινές φυλάκισης.
Ξεκινώντας το 1969, εργάστηκε στη βαριά βιομηχανία μέσα και γύρω από τη γενέτειρά του, την Yenakiyeve, εξελισσόμενος από μηχανικός σε στέλεχος με 20ετή καριέρα. Σπούδασε στη συνέχεια στο Πολυτεχνείο του Ντονέτσκ και εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα.
Μετά την ανακήρυξη ανεξαρτησίας της Ουκρανίας από τη Σοβιετική Ένωση, ο Γιανουκόβιτς ενεπλάκη στην τοπική αυτοδιοίκηση. Η δεκαετία του 1990 ήταν μια περίοδος αβεβαιότητας στην περιοχή του Ντόνετσκ: το οργανωμένο έγκλημα ήταν ανεξέλεγκτο. Υπουργοί της τοπικής κυβέρνησης και εξέχοντες επιχειρηματίες ήταν συχνά στόχοι απόπειρων δολοφονίας.
Σε αυτό το κλίμα ο Γιανουκόβιτς, ο οποίος επέδειξε μια ”επιβλητική συμπεριφορά” βασισμένη εν μέρει στο φυσικό του ανάστημα (είχε ύψος σχεδόν 2 μέτρα), και το 1997 έγινε κυβερνήτης της επαρχίας Ντόνετσκ .
Το 2002 ο Ουκρανός Πρόεδρος Ο Λεονίντ Κούτσμα διόρισε τον Γιανουκόβιτς πρωθυπουργό. Ο Γιανουκόβιτς, ο οποίος δεν μιλούσε ουκρανικά πριν από τον διορισμό του, συμμεριζόταν την επιθυμία του Κούτσμα να διατηρήσει στενούς δεσμούς με τη Ρωσία. Καθώς πλησίαζαν οι προεδρικές εκλογές του 2004, ο Γιανουκόβιτς παρουσιάστηκε ως ο ξεκάθαρος διάδοχος του Κούτσμα.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν προσέφερε υποστήριξη στην υποψηφιότητά του. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, ο κύριος αντίπαλος του Γιανουκόβιτς, ο φιλοδυτικός Βίκτορ Γιούσενκο, αρρώστησε μετά από μια προφανή απόπειρα δολοφονίας και η προεκλογική κούρσα τράβηξε τη διεθνή προσοχή.
Τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των εκλογών δεν έδειξαν καθαρό νικητή. Στον δεύτερο γύρο, ο Γιανουκόβιτς ανακηρύχθηκε νικητής, παρά το γεγονός ότι το exit poll έδειξε ότι ο Γιούσενκο είχε εξασφαλίσει ένα επιβλητικό προβάδισμα.
Οι υποστηρικτές του Γιούσενκο βγήκαν στους δρόμους κατά δεκάδες χιλιάδες σε μια σειρά διαδηλώσεων που ονομάστηκαν Πορτοκαλί Επανάσταση και τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου ανατράπηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ουκρανίας. Στην επανάληψη του δεύτερου γύρου, που διεξήχθη στις 26 Δεκεμβρίου 2004, ο Γιανουκόβιτς ηττήθηκε καθαρά.
Καθώς μια κρίση καυσίμων και ένα κοινοβουλευτικό αδιέξοδο μάστιζαν την διακυβέρνηση του Γιούσενκο, ο Γιανουκόβιτς άρχισε να ξαναχτίζει βάση εξουσίας. Το 2006 το Κόμμα των Περιφερειών του Γιανουκόβιτς σημείωσε νίκη στις κοινοβουλευτικές εκλογές και ο Γιούσενκο αναγκάστηκε να ορίσει τον Γιανουκόβιτς πρωθυπουργό.
Ωστόσο, ο Γιανουκόβιτς έχασε αυτή τη θέση το 2007 από τη Γιούλια Τιμοσένκο, σημαντική προσωπικότητα της Πορτοκαλί Επανάστασης και, όπως ο Γιανουκόβιτς, αμφισβητία του Γιούσενκο στις προεδρικές εκλογές του 2010.
Τον Ιανουάριο του 2010 Γιανουκόβιτς, Τιμοσένκο και Γιούσενκο αναμετρήθηκαν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Ο Γιούσενκο, συγκεντρώνοντας μόνο το 5% των ψήφων, αποκλείστηκε και ο δεύτερος γύρος μεταξύ Γιανουκόβιτς - Τιμοσένκο διεξήχθη στις 7 Φεβρουαρίου 2010.
Ο Γιανουκόβιτς κέρδισε οριακή νίκη λαμβάνοντας 48,95% των ψήφων έναντι 45,47% για την Τιμοσένκο. Αν και διεθνείς παρατηρητές έκριναν ότι η εκλογή ήταν δίκαιη, η Τιμοσένκο αρνήθηκε την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων και το κοινοβουλευτικό της μπλοκ αρνήθηκε να παραστεί στην τελετή ορκωμοσίας του Γιανουκόβιτς στις 25 Φεβρουαρίου 2010.
Ως πρόεδρος, ο Γιανουκόβιτς έδειξε αμέσως τις φιλορωσικές του τάσεις. Τον Απρίλιο του 2010 έκλεισε συμφωνία με τον Ρώσο Πρόεδρο. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ υπέγραψε παράταση της μίσθωσης από τη Ρωσία του λιμανιού στη Σεβαστούπολη, βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, έως το 2042.
Σε αντάλλαγμα, η Ουκρανία έλαβε μείωση στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου. Η κοινοβουλευτική συζήτηση για τη συμφωνία εξελίχθηκε σε μάχη σώμα με σώμα, με ορισμένα μέλη της αντιπολίτευσης να πετούν αυγά και να ανάβουν καπνογόνα, αλλά το μέτρο πέρασε οριακά.
Μια απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου τον Οκτώβριο του 2010 διεύρυνε σημαντικά τις εξουσίες της προεδρίας. Το 2011 η Τιμοσένκο κατηγορήθηκε για κατάχρηση εξουσίας και καταδικάστηκε σε επτά χρόνια φυλάκιση. Το επόμενο έτος, ο υπουργός Εσωτερικών της Τιμοσένκο, Γιούρι Λουτσένκο, καταδικάστηκε σε τετραετή φυλάκιση για παρόμοιες κατηγορίες.
Τον Οκτώβριο του 2012 το Κόμμα των Περιφερειών κέρδισε το μεγαλύτερο μερίδιο των εδρών στις κοινοβουλευτικές εκλογές και οι περισσότεροι παρατηρητές χαρακτήρισαν την ψηφοφορία σχετικά ελεύθερη και δίκαιη. Φάνηκε ότι ο Γιανουκόβιτς προσπαθούσε να στραφεί προς τη Δύση τον Απρίλιο του 2013, όταν διέταξε την απελευθέρωση του Λουτσένκο πριν από την υπογραφή συμφωνίας σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Λίγες μέρες πριν από την υπογραφή αυτής της συνθήκης, τον Νοέμβριο του 2013, ο Γιανουκόβιτς αποχώρησε από τη συμφωνία, προκαλώντας διαμάχη μεταξύ των ηγετών της ΕΕ και πυροδοτώντας ένα κύμα λαϊκών διαμαρτυριών στο Κίεβο.
Ο Πούτιν υποσχέθηκε δισεκατομμύρια σε οικονομική βοήθεια καθώς οι διαδηλώσεις στο Μαϊντάν του Κιέβου (Πλατεία Ανεξαρτησίας) συνεχίζονταν επί πολλές εβδομάδες, ακόμα και στις αρχές του 2014.
Οι διαδηλώσεις εξαπλώθηκαν στην ανατολική Ουκρανία, παραδοσιακά προπύργιο του Γιανουκόβιτς, ενώ η βία στο Μαϊντάν κλιμακώθηκε δραματικά. Περισσότεροι από 70 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία και τις δυνάμεις ασφαλείας τον Φεβρουάριο του 2014, καθώς η εναπομένουσα υποστήριξη για τον Γιανουκόβιτς και την κυβέρνησή του κατέρρεε.
Το κοινοβούλιο ψήφισε την παραπομπή του Γιανουκόβιτς στις 22 Φεβρουαρίου. Εκείνος απάντησε καταγγέλλοντας πραξικόπημα και εγκαταλείποντας κρυφά την πρωτεύουσα. Οι διαδηλωτές έφτασαν περπατώντας μέχρι την πολυτελή κατοικία του Γιανουκόβιτς (αυτη που βλέπετε στην φωτογραφία παραπάνω), σε ένα από τα απομακρυσμένα προάστια του Κιέβου και η προσωρινή κυβέρνηση της Ουκρανίας εξέδωσε ένταλμα για τη σύλληψή του με την κατηγορία της μαζικής δολοφονίας.
Στις 28 Φεβρουαρίου, ο Γιανουκόβιτς εμφανίστηκε ξανά, στο Ροστόφ της Ρωσίας, όπου εκφώνησε μια ομιλία με την οποία αποδοκίμαζε τα μέλη της εν ενεργεία ουκρανικής κυβέρνησης ως φασίστες και υποστήριξε ότι ήταν ακόμη ο πρόεδρος της Ουκρανίας.
Ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας Αρσένι Γιατσενιούκ κατηγόρησε τον Γιανουκόβιτς και τους συνεργάτες του ότι υπεξαίρεσαν περίπου 70 δισεκατομμύρια δολάρια σε κρατικά περιουσιακά στοιχεία και μεταβίβασαν τα κεφάλαια σε ξένες τράπεζες.
Οι αρχές στην Ελβετία, την Αυστρία και το Λιχτενστάιν κινήθηκαν για να δεσμεύσουν περιουσιακά στοιχεία και λογαριασμούς που συνδέονται με την οικογένεια του Γιανουκόβιτς και οι εισαγγελείς στη Γενεύη ξεκίνησαν έρευνα για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Ο ίδιος ο Γιανουκόβιτς αρνήθηκε την ύπαρξη ξένων λογαριασμών. Τον Ιανουάριο του 2015 η Ιντερπόλ έθεσε τον έκπτωτο ηγέτη στη λίστα καταζητούμενων σε σχέση με αυτές τις κατηγορίες.
Τον Μάιο του 2017, ο Γιανουκόβιτς δικάστηκε ερήμην για εσχάτη προδοσία και υποβοήθηση στη ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας. Η δίκη περιελάμβανε μαρτυρίες από πολλούς ανώτερους Ουκρανούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του τότε Προέδρου Πέτρο Ποροσένκο.
Τον Ιανουάριο του 2019 ο Γιανουκόβιτς κρίθηκε ένοχος για εσχάτη προδοσία και καταδικάστηκε σε 13 χρόνια φυλάκιση. Οι δικηγόροι του Γιανουκόβιτς άσκησαν έφεση κατά της απόφασης, αν και η συνεχιζόμενη εξορία του Γιανουκόβιτς στη Ρωσία σήμαινε ότι ήταν εξαιρετικά απίθανο οι ουκρανικές αρχές να είχαν την ευκαιρία να εκτελέσουν την ποινή.