Σε ομιλίες επί ομιλιών, οι παγκόσμιοι ηγέτες επικεντρώθηκαν στο μείζον θέμα που απασχολεί τη φετινή συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ: τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Μερικοί, όπως ο πρόεδρος της Νιγηρίας, Μουχαμάντου Μπουχάρι, παρακίνησαν τον κόσμο να μην ξεχάσει όλα τα άλλα.
«Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία καθιστά πιο δύσκολο», είπε ο Μπουχάρι, «την αντιμετώπιση των διαχρονικών ζητημάτων που εμφανίζονται κάθε χρόνο στις συζητήσεις αυτής της συνέλευσης».
Συνέχισε αναφέροντας μερικά από αυτά: την ανισότητα, τον πυρηνικό αφοπλισμό, την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση και τους περισσότερους από 1 εκατομμύριο πρόσφυγες Ροχίνγκια από τη Μιανμάρ που βρίσκονται σε αδιέξοδο εδώ και χρόνια στο Μπαγκλαντές.
Σχόλια όπως του Μπουχάρι απηχούν ανησυχία, που μερικές φορές αγγίζει την απογοήτευση, για την απορρόφηση της διεθνούς κοινότητας σχεδόν αποκλειστικά στο ζήτημα της Ουκρανίας.
Η πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στον ΟΗΕ, Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ, έδωσε μια προεπισκόπηση των σχεδίων της Ουάσιγκτον για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, της επισιτιστικής ανασφάλειας, της υγείας και άλλων ζητημάτων κατά τη διάρκεια της πρώτης ετήσιας συνάντησης της διπλωματικής κοινότητας.
«Κάποιες χώρες εξέφρασαν την ανησυχία ότι καθώς επικεντρωνόμαστε στην Ουκρανία, δεν δίνουμε προσοχή σε αυτό που συμβαίνει σε άλλες κρίσεις σε όλο τον κόσμο», είπε, δεσμευόμενη ότι δεν είναι έτσι. Ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν παραπονέθηκε σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας μέρες αργότερα ότι η εισβολή της Ρωσίας αποσπά την προσοχή του ΟΗΕ από το να εργαστεί σε άλλα σημαντικά θέματα.
Εδώ και πολλά χρόνια στη συνέλευση του ΟΗΕ, πάντα υπάρχει μια «καυτή πατάτα» ή ένα πρόβλημα που απασχολεί την επικαιρότητα, που καταναλώνει πολύ από το διπλωματικό «οξυγόνο». Οπως το έθεσε ο πρώην αξιωματούχος του ΟΗΕ, Ζαν Εγκελαντ,«ο κόσμος καταφέρνει να επικεντρωθεί σε μια κρίση τη φορά».
«Αλλά δεν μπορώ, σε αυτά τα πολλά χρόνια ως ανθρωπιστής ή διπλωμάτης, να θυμηθώ κάποια στιγμή που η εστίαση ήταν τόσο έντονη σε μια σύγκρουση μόνο ενώ ο κόσμος κατέρρεε αλλού», είπε ο νυν γενικός γραμματέας της διεθνούς ομάδας βοήθειας «Νορβηγικό Συμβούλιο Προσφύγων».
Σίγουρα, κανείς δεν εξεπλάγη από τον χρόνο που αφιερώθηκε σε μια σύγκρουση που ξυπνά μνήμες Ψυχρού Πολέμου, με τις πυρηνικές απειλές από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τους βομβαρδισμούς που έθεσαν σε κίνδυνο τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της Ευρώπης και τις εκτεταμένες οικονομικές επιπτώσεις.
Ο Πρόεδρος της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα -στο κατώφλι της Ουκρανίας- τόνισε στην ομιλία του ότι «δεν πρέπει να δείξουμε καμία ″κούραση″ σχετικά με τη σύγκρουση. Αλλά σημείωσε, επίσης, ότι ένα πρόσφατο ταξίδι στην Αφρική τον έκανε να αναλογιστεί πώς η Δύση αντιμετώπισε άλλες συγκρούσεις.
«Ημασταν εξίσου αποφασιστικοί στις τραγωδίες της Συρίας, της Λιβύης, της Υεμένης;» διερωτήθηκε. Μήπως η Δύση δεν επέστρεψε στο «business as usual» μετά τους πολέμους στο Κονγκό και στο Κέρας της Αφρικής;
«Καθώς καταδικάζουμε την εισβολή στην Ουκρανία», πρόσθεσε ο Ντούντα, «δίνουμε το ίδιο βάρος στους μισθοφόρους που επιδιώκουν να αποσταθεροποιήσουν το Σαχέλ και απειλούν πολλά άλλα κράτη στην Αφρική;»
Ο Ντούντα δεν είναι ο μόνος που αναρωτιέται. Σε αυτούς τους επτά μήνες πολέμου, υπήρξαν αιχμηρές παρατηρήσεις από αρκετές πλευρές σχετικά με το πόσο γρήγορα τα ισχυρά έθνη κινητοποίησαν χρήματα, στρατιωτική βοήθεια, ψήφους στη Γενική Συνέλευση για να στηρίξουν την Ουκρανία και να προσφέρουν καταφύγιο στους κατοίκους της, σε σύγκριση με την παγκόσμια ανταπόκριση σε κάποιες άλλες συγκρούσεις.
Η υπουργός Εξωτερικών της Νότιας Αφρικής, Ναλέντι Πάντορ, τον περασμένο μήνα είπε στους δημοσιογράφους -κατά την επίσκεψη του Μπλίνκεν ότι- ενώ ο πόλεμος είναι τρομερός, «θα πρέπει να ανησυχούμε εξίσου για το τι συμβαίνει στον λαό της Παλαιστίνης όπως και για το τι συμβαίνει στον λαό της Ουκρανίας»
Στη Γενική Συνέλευση, πρόσθεσε ότι, από τη σκοπιά της Νοτίου Αφρικής, «οι μεγαλύτερες παγκόσμιες προκλήσεις μας είναι η φτώχεια, η ανισότητα, η ανεργία και το αίσθημα ότι είμαστε εντελώς αγνοημένοι και αποκλεισμένοι».
Ο πρωθυπουργός του Τουβαλού, Καουσέα Νατάνο, δήλωσε σε συνέντευξή του στο περιθώριο της συνέλευσης ότι ο πόλεμος δεν πρέπει να «αποτελεί δικαιολογία» για τις χώρες να αγνοούν τις οικονομικές τους δεσμεύσεις σε μια κορυφαία προτεραιότητα για το νησιωτικό έθνος του: την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Μέρος της ομιλίας του προέδρου της Βολιβίας, Λουίς Αρτσε, αντιπαράθεσε τα αναρίθμητα δισεκατομμύρια δολάρια που δαπανήθηκαν για τις μάχες στην Ουκρανία μέσα σε λίγους μήνες με τα μόλις 11 δισεκατομμύρια δολάρια που διατέθηκαν στο Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα που χρηματοδοτείται από τον ΟΗΕ για περισσότερο από μια δεκαετία.
Βεβαίως, οι περισσότεροι ηγέτες αφιέρωσαν χρόνο για ζητήματα πέρα από την Ουκρανία στα 15 λεπτά που τους παραχωρήθηκαν στο μικρόφωνο. Και κάποιοι αναφέρθηκαν στον πόλεμο ελάχιστα, ή καθόλου.
Ο πρόεδρος της Κολομβίας, Γκουστάβο Πέτρο, αφιέρωσε τον χρόνο του στην κατακραυγή του καπιταλισμού, του καταναλωτισμού και του πολέμου κατά των ναρκωτικών υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Ο Πρόεδρος του Κιργιστάν, Σαντίρ Ζαπάροφ, η χώρα του οποίου έχει στενούς δεσμούς με τη Ρωσία, εστίασε στη συνοριακή διαμάχη της πατρίδας του με το Τατζικιστάν. Ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντουλάχ ΙΙ ανέφερε εν συντομία τις επιπτώσεις του πολέμου στις προμήθειες τροφίμων και στη συνέχεια μίλησε για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, τους Σύρους πρόσφυγες και στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση.
Η Ουκρανία αποτελεί αναμφισβήτητα κυρίαρχο μέλημα για την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αλλά ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, επέμεινε ότι το μπλοκ δεν έχει πάρει τα μάτια του από τα άλλα προβλήματα.
«Δεν είναι θέμα επιλογής μεταξύ της Ουκρανίας και των άλλων. Μπορούμε να τα κάνουμε όλα ταυτόχρονα», είπε την παραμονή της συνέλευσης.
Τα στοιχεία του γραφείου ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ δείχνουν ότι κυβερνήσεις και ιδιωτικοί οργανισμοί έχουν διαθέσει περίπου 3,7 δισεκατομμύρια δολάρια για να βοηθήσουν την Ουκρανία και τους Ουκρανούς πρόσφυγες φέτος. Σχεδόν τα μισά χρήματα -περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια- συγκεντρώθηκαν για τη σπαρασσόμενη από τον πόλεμο Υεμένη, όπου ο ΟΗΕ λέει ότι πάνω από 17 εκατομμύρια άνθρωποι παλεύουν με την οξεία πείνα.
Και αυτές είναι μεγάλες εκστρατείες. Μόλις 428 εκατομμύρια δολάρια συγκεντρώθηκαν για τη Μιανμάρ και για τους Ροχίνγκια στο Μπαγκλαντές.
Η οργάνωση του Εγκελαντ βοηθά τους ξεριζωμένους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας. Αλλά αισθάνεται μια «επείγουσα ανάγκη να στραφεί η προσοχή και στις κρίσεις αλλού».
«Δεν βελτιώθηκε η κατάσταση στο Κονγκό ή στην Υεμένη ή στη Μιανμάρ ή στη Βενεζουέλα επειδή χειροτέρεψε πολύ στην Ευρώπη, μέσα και γύρω από την Ουκρανία», είπε. «Πρέπει να πολεμήσουμε για εκείνους που λιμοκτονούν στη σκιά αυτού του φρικτού πολέμου στην Ουκρανία», κατέληξε.