Σύμφωνα με μία νέα ανάλυση στο DNA που εξήχθη από τη μούμια με το ψευδώνυμο «Ötzi», μπορεί να μην ήταν ένας τριχωτός, ανοιχτόχρωμος, με καυκάσια χαρακτηριστικά κυνηγός-τροφοσυλλέκτης, όπως έδειχναν παλαιότερες αναπαραστάσεις, αλλά ένας φαλακρός αγρότης με σχετικά σκούρο δέρμα.
Η μούμια ηλικίας 5.300 ετών, είναι η πιο καλά διατηρημένη φυσική μούμια που έχει εντοπιστεί ποτέ και πρόκειται για έναν άνδρα που έζησε μεταξύ 3400 π.Χ και 3100 π.Χ.
Η μούμια βρέθηκε τον Σεπτέμβριο του 1991 στον παγετώνα Έτσταλ στις Άλπεις, κοντά στο βουνό Σιμιλάουν και Χάουσλαμπιοχ στα σύνορα μεταξύ Αυστρίας και Ιταλίας. Είναι η παλαιότερη γνωστή μούμια στην Ευρώπη, ενώ το σώμα και τα υπάρχοντά του εκτίθενται στο Μουσείο Αρχαιολογίας στο Μπολτζάνο, στο νότιο Τυρόλο της Ιταλίας.
Αν και πρόκειται πιθανότατα για το πιο προσεκτικά μελετημένο πτώμα στον κόσμο, ο Ötzi εξακολουθεί να συναρπάζει τους επιστήμονες από τότε που τα λείψανα του 46χρονου άνδρα ανακαλύφθηκαν στις Άλπεις, το 1991. Σύμφωνα, λοιπόν, με το Science Alert που επικαλείται νέα μελέτη με επικεφαλής ερευνητές του γερμανικού ινστιτούτου Μαξ Πλανκ , ο Ötzi δεν φέρει τα χαρακτηριστικά που μέχρι τώρα οι ειδικοί πίστευαν.
«Η ανάλυση του γονιδιώματος αποκάλυψε φαινοτυπικά χαρακτηριστικά, όπως υψηλή χρώση του δέρματος, σκούρο χρώμα ματιών και φαλάκρα, τα οποία έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις προηγούμενες αναπαραστάσεις που τον παρουσιάζουν ως έναν ανοιχτόχρωμο και αρκετά τριχωτό άνδρα», εξήγησε ο εξελικτικός ανθρωπολόγος Γιοχάνες Κράουζ από το ινστιτούτο Μαξ Πλανκ.
Οι επιστήμονες μπορεί να γνωρίζουν τι έφαγε τελευταία φορά ο Ötzi και πώς μπορεί να ακουγόταν η φωνή του, αλλά το πώς έμοιαζε είναι ένα άλλο ζήτημα. Η πρώτη μελέτη γονιδιώματος της μούμιας πραγματοποιήθηκε το 2012 και αποκάλυψε ότι συγγένευε με τους σημερινούς Σαρδήνιους. Έτσι οι επιστήμονες θεώρησαν ότι καταγόταν από πληθυσμούς ανατολικών κυνηγών-τροφοσυλλεκτών και καυκάσιων κυνηγών - τροφοσυλλεκτών που συγχωνεύτηκαν κατά την πέμπτη χιλιετία.
Όταν, όμως, οι ερευνητές συνέκριναν το γονιδίωμα του Ötzi με εκείνα άλλων αρχαίων λαών, διαπίστωσαν ότι είχε περισσότερα κοινά με τους πρώιμους αγρότες της Ανατολίας, της περιοχής που βρίσκεται σήμερα η Τουρκία, από σχεδόν οποιονδήποτε άλλο γνωστό πληθυσμό στην Ευρώπη εκείνη την εποχή.
Οι εν λόγω γεωργοί μετανάστευσαν αργότερα στην Ιταλία, αλλά παρέμειναν σχετικά απομονωμένοι στις Άλπεις. Οι πρόγονοι του Ötzi μπορεί να άρχισαν να αναμειγνύονται με κυνηγούς-συλλέκτες αλλού στην Ευρώπη μόλις μερικές δεκάδες γενιές πριν από τη γέννησή του, ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα από την άποψη της εξέλιξης ενός πληθυσμού.
Στο γονιδίωμα της μούμιας, οι ερευνητές βρήκαν ενδείξεις γεωργικής διατροφής και μελάγχρωσης του δέρματος, πιο σκούρα από αυτή που συναντάται στους σημερινούς ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Βρήκαν επίσης στοιχεία που σχετίζονται με την ανδρική φαλάκρα, ενώ πιστεύουν πως τα μαλλιά του ήταν πιθανώς μαύρα.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της νέας μελέτης ένα μεμονωμένο άτομο δεν αντιπροσωπεύει την ιστορία του πληθυσμού, της εποχής και της περιοχής στην οποία ζούσε, αλλά τα ευρήματα ταιριάζουν με άλλους αρχαίους ανθρώπους που έχουν βρεθεί στην Ιταλία.
«Θα χρειαστούν μελλοντικές μελέτες με πιο πυκνή δειγματοληψία από τις νότιες Άλπεις για να αναπαραγάγουμε τα ευρήματά μας και να δείξουμε αν ο άνθρωπος των πάγων ήταν διαφορετικός ή αν ήταν αντιπροσωπευτικός του πληθυσμού», κατέληξαν οι ερευνητές.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Cell Genomics.