Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (ΠΜΟ) του ΟΗΕ προειδοποιεί τον πλανήτη ότι το 2023 κατέρριψε ένα σωρό κλιματικά ρεκόρ, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα να αφήνουν πίσω τους «ίχνη καταστροφής και απελπισίας».
«Είναι μια εκκωφαντική κακοφωνία σπασμένων ρεκόρ», τόνισε ο επικεφαλής του ΠΜΟ, Πετέρι Ταάλας.
«Τα επίπεδα των αερίων του θερμοκηπίου συνεχίζουν να αυξάνονται, θερμοκρασίες ρεκόρ καταγράφονται στην επιφάνεια της θάλασσας όπως και στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Εχουμε χαμηλό ιστορικό ρεκόρ για τους θαλάσσιους πάγους της Ανταρκτικής».
Ο ΠΜΟ δημοσίευσε την προσωρινή έκθεση για την κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος το 2023, καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες συγκεντρώθηκαν την Πέμπτη στο Ντουμπάι για τη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα COP28, εν μέσω αυξανόμενων πιέσεων για τον περιορισμό της ρύπανσης από τα αέρια του θερμοκηπίου που θερμαίνουν τον πλανήτη.
Ο επικεφαλής των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι τα ευρήματα για τη θερμότητα του 2023 στον πλανήτη «θα πρέπει να προκαλέσουν ανατριχίλα στους παγκόσμιους ηγέτες».
Το διακύβευμα δεν ήταν ποτέ υψηλότερο, με τους επιστήμονες να προειδοποιούν ότι η ικανότητα περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας σε ένα διαχειρίσιμο επίπεδο ξεφεύγει πια από τα χέρια της ανθρωπότητας.
Οι συμφωνίες του Παρισιού για το κλίμα του 2015 είχαν ως στόχο να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη σε επίπεδα πολύ κάτω των δύο βαθμών Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα - και στον 1,5C αν είναι δυνατόν.
Αλλά στην έκθεσή του, ο ΠΜΟ δήλωσε ότι τα δεδομένα του 2023 έως το τέλος Οκτωβρίου έδειξαν ότι το τρέχον έτος ήταν ήδη περίπου 1,4C πάνω από το προβιομηχανικό βασικό επίπεδο.
«Όχι μόνο στατιστικά στοιχεία»
Ο οργανισμός αναμένεται να δημοσιεύσει την τελική του έκθεση για την κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος 2023 το πρώτο εξάμηνο του 2024.
Ωστόσο, δήλωσε ότι η διαφορά μεταξύ των πρώτων 10 μηνών του τρέχοντος έτους και των ετών 2016 και 2020 -που προηγουμένως βρέθηκαν στην κορυφή των καταλόγων ως τα θερμότερα έτη που έχουν καταγραφεί ποτέ- «είναι τέτοια που οι δύο τελευταίοι μήνες είναι πολύ απίθανο να επηρεάσουν την κατάταξη».
Η έκθεση έδειξε επίσης ότι τα τελευταία εννέα χρόνια ήταν τα θερμότερα έτη από την έναρξη των σύγχρονων καταγραφών.
«Αυτά είναι κάτι περισσότερο από απλές στατιστικές», δήλωσε ο Tαάλας, προειδοποιώντας ότι «κινδυνεύουμε να χάσουμε τον αγώνα για να σώσουμε τους παγετώνες και να συγκρατήσουμε την άνοδο της στάθμης της θάλασσας».
«Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στο κλίμα του 20ού αιώνα, αλλά πρέπει να δράσουμε τώρα για να περιορίσουμε τους κινδύνους ενός όλο και πιο αφιλόξενου κλίματος σε αυτόν και τους επόμενους αιώνες».
Ο WMO προειδοποίησε ότι το θερμότερο καιρικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, το οποίο εμφανίστηκε στα μέσα του έτους, ήταν ”πιθανό να τροφοδοτήσει περαιτέρω τη ζέστη το 2024″.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το φυσικά εμφανιζόμενο κλιματικό μοτίβο, που συνήθως συνδέεται με αυξημένη ζέστη παγκοσμίως, συνήθως ανεβάζει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες το έτος μετά την εμφάνισή του.
Η προκαταρκτική έκθεση διαπίστωσε επίσης ότι οι συγκεντρώσεις των τριών κυριότερων αερίων του θερμοκηπίου που παγιδεύουν τη θερμότητα - διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και οξείδιο του αζώτου - έφθασαν σε επίπεδα ρεκόρ το 2022, ενώ τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι τα επίπεδα συνέχισαν να αυξάνονται φέτος.
Τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα ήταν κατά 50% υψηλότερα από την προβιομηχανική εποχή, δήλωσε ο οργανισμός, πράγμα που σημαίνει ότι «οι θερμοκρασίες θα συνεχίσουν να αυξάνονται για πολλά χρόνια», ακόμη και αν οι εκπομπές μειωθούν δραστικά.
«Κλιματικό χάος»
Ο ρυθμός ανόδου της στάθμης της θάλασσας κατά την τελευταία δεκαετία ήταν υπερδιπλάσιος από τον ρυθμό της πρώτης δεκαετίας των δορυφορικών καταγραφών (1993-2002), αναφέρεται στην έκθεση του ΠΜΟ.
Και το μέγιστο επίπεδο των θαλάσσιων πάγων της Ανταρκτικής φέτος ήταν το χαμηλότερο που έχει καταγραφεί ποτέ.
Στην πραγματικότητα, ήταν ένα εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα λιγότερο από το προηγούμενο χαμηλό ρεκόρ στο τέλος του χειμώνα του νότιου ημισφαιρίου, δήλωσε ο ΠΜΟ - μια έκταση μεγαλύτερη από τη Γαλλία και τη Γερμανία μαζί.
Εν τω μεταξύ, οι παγετώνες στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη υπέστησαν και πάλι μια ακραία περίοδο τήξης, με τους παγετώνες της Ελβετίας να χάνουν το 10% του όγκου των πάγων τους μόνο τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με την έκθεση.
Δραματικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις συνοδεύουν τέτοιου είδους κλιματικά ρεκόρ, λένε οι ειδικοί, συμπεριλαμβανομένης της συρρίκνωσης της επισιτιστικής ασφάλειας και των μαζικών εκτοπίσεων.
«Φέτος είδαμε κοινότητες σε όλο τον κόσμο να πλήττονται διαρκώς από πυρκαγιές, πλημμύρες και καυτές θερμοκρασίες», δήλωσε ο επικεφαλής του ΟΗΕ Γκουτέρες σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα.
Κάλεσε τους ηγέτες που συγκεντρώθηκαν στο Ντουμπάι να δεσμευτούν σε δραστικά μέτρα για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένης της σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων και του τριπλασιασμού της ικανότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
«Έχουμε τον οδικό χάρτη για να περιορίσουμε την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5C και να αποφύγουμε ακόμα χειρότερο κλιματικό χάος», είπε.
«Αλλά χρειαζόμαστε ηγέτες που θα πυροδοτήσουν το πιστόλι της αφετηρίας στην COP28 σε έναν αγώνα δρόμου για να διατηρήσουμε ζωντανό το όριο του 1,5 βαθμού».
Πηγή: RFL