Τα κρούσματα αυξάνουν, η ανησυχία μεγαλώνει, ο χρόνος πιέζει. Η νέα έκτακτη σύσκεψη το απόγευμα στο Μέγαρο Μαξίμου, αποτελεί σαφώς ένα δείγμα διαρκούς επαγρύπνησης και παρακολούθησης των εξελίξεων επειδή όμως δεν είναι η πρώτη «έκτακτη σύσκεψη» τις τελευταίες ημέρες, έρχεται να υπογραμμίσει και αυτό που αρκετοί επιδημιολόγοι επισημαίνουν με αγωνία τις σχετικά με την εξάπλωση των κρουσμάτων κορονοϊού στη χώρα: Είμαστε σε μια κρίσιμη φάση που απαιτεί συγκεκριμένη στρατηγική και αυστηρή εφαρμογή των μέτρων αλλά και πως ως κοινωνία μάλλον έχουμε «παραχαλαρώσει».
Τα «καμπανάκια» που χτυπούν οι ειδικοί, ηχούν πιο δυνατά εδώ και μέρες και ενώ η χώρα «ανοίγει» για τουρίστες και από τη Βρετανία, ο αριθμός των κρουσμάτων αυξάνεται και κάποια διάσπαρτα ξεπηδούν ανά την επικράτεια.
Χαρακτηριστική σήμερα η δήλωση του λοιμωξιολόγου Μάριου Λαζανά (μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων), ο οποίος μιλώντας στον ΣΚΑΪ, ανέφερε πως «αν συνεχίσουν να αυξάνονται τα κρούσματα, μπαίνουμε σε μια περίοδο, όπως ήταν τον Μάρτιο». Και αφού ένα δεύτερο lockdown έχει αποκλειστεί μόνος δρόμος είναι ή η επαναφοράς κάποιων μέτρων ή η επιβολή νέων και ο αυστηρότερος έλεγχος για την τήρησή τους.
Για παράδειγμα, δεν είναι λίγες οι χώρες που επιβάλλουν τη χρήση μάσκας και για τους πελάτες καταστημάτων και συνδέουν τη χρήση αυτής με την επιβολή προστίμου, θέμα στο οποίο μάλιστα αναφέρθηκε ο κ.Λαζανάς υποστηρίζοντας την υποχρεωτική χρήση μάσκας π.χ. σε καταστήματα, εκφράζοντας μάλιστα αγανάκτηση για την εικόνα πωλητών που δεν την φορούν. Επίσης φαίνεται να συζητείται η νέα μείωση στον αριθμό ατόμων σε κοινωνικές εκδηλώσεις και μυστήρια (πχ. γάμος, βάπτιση).
Πηγές ανησυχίας
Ποιες είναι όμως οι προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν και ποιες οι πηγές ανησυχίας.
1. Κρίσιμος δείκτης ο αριθμός νοσηλευόμενων. Από τις 9 Ιουλίου έως και χθες Τρίτη, ο αριθμός των διασωληνωμένων ασθενών έχει αυξηθεί από εννέα σε 13 ενώ έχει αυξηθεί συνολικά και ο αριθμός των νοσηλευόμενων σε ΜΕΘ κάτι που επισημαίνει επισημαίνει ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου. Και μπορεί να φαντάζει μικρή η αύξηση π.χ των διασωληνωμένων σθενών αλλά αποτελεί έναν πολύ σημαντικό δείκτη που παρακολουθούν διεθνώς οι ειδικοί για να εκτιμήσουν την εξέλιξη της εξάπλωση της επιδημίας.
Εξίσου σημαντική είναι και η εικόνα για τον συνολικό αριθμό των ασθενών σε νοσοκομεία αναφοράς που πλέον έχουν φτάσει τους 87 αντί 41 στα τέλη Ιουνίου.
Το δε γεγονός ότι δεν έχει καταγραφεί αύξηση στον αριθμό των νεκρών σε ημερήσια βάση δεν μπορεί ακόμη να εκτιμηθεί καθώς η αύξηση των κρουσμάτων είναι ακόμη πρόσφατη και η νοσηλεία ασθενών με κορονοϊό είναι κατά κανόνα μακρά πράγμα που σημαίνει πως συνήθως οι ανθρώπινες απώλειες ακολουθούν την αύξηση των νοσηλευόμενων και των εισαγωγών σε ΜΕΘ.
2. Η δοκιμασία στα χερσαία σύνορα. Οι πύλες εισόδου στη Βόρεια Ελλάδα έχουν κλείσει με εξαίρεση τον Προμαχώνα, οι έλεγχοι έχουν σαφώς εντατικοποιηθεί, όπως και στα σύνορα με την Αλβανία ενώ η Σερβία και το Μαυροβούνιο αφαιρέθηκαν από τη λίστας της ΕΕ με τις ασφαλείας χώρες. Οι αφίξεις όμως συνεχίζονται και οι πιέσεις για όσους πραγματοποιούν τους ελέγχους είναι μεγάλες, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό.
Επιπροσθέτως όπως τονίζει κ. Λαζανάς συνεχίζονται οι διαρκείς μετακινήσεις Ελλήνων προς Βουλγαρία και Βόρεια Μακεδονία για ψώνια, γεγονός που επίσης προκαλεί πρόβλημα ζητώντας μάλιστα να απαγορευθούν αυτές οι μετακινήσεις ή έστω να ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό τους.
Μια πρόσθετη πηγή ανησυχίας είναι, όπως είπε, και αρκετοί εργαζόμενοι από την Αλβανία που έχουν άδεια εργασίας και πηγαίνουν στην πατρίδα τους. Όπως είπε αρκετά κρούσματα που έχουν διαπιστωθεί τον τελευταίο καιρό αφορούν τέτοιες περιπτώσεις.
3. Μεγάλη πρόκληση η άφιξη των τουριστών από Βρετανία. Αν και κατά γενική ομολογία ο αριθμός των τουριστών που ταξιδεύουν στην Ελλάδα τις τελευταίες εβδομάδες είναι μάλλον μικρότερος από αυτόν που μπορεί να περίμεναν οι αρχές, η κίνηση δεν αποκλείεται να αυξηθεί το επόμενο διάστημα.
Σήμερα, Τετάρτη, ξεκινήσουν οι πτήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο. Το «άνοιγμα» αυτό αποτελεί μια νέα πρόκληση για τις αρχές ενώ λογικό είναι να υπάρχει ανησυχία και μετά τις εικόνες μερίδας Βρετανών τουριστών πχ στην Μαγιόρκα της Ισπανίας, όπου φαίνεται πως ότι περιφρονούν επιδεικτικά την τήρηση των όποιων μέτρων προστασίας. Μόνο σήμερα, επτά αεροπλάνα αναμένεται να προσγειωθούν στην Ζάκυνθο, τέσσερα στη Ρόδο και άλλα επτά πτήσεις έχουν προγραμματιστεί για το Ελευθέριος Βενιζέλος.
4. Δεν είναι μόνο τα κρούσματα στις πύλες εισόδου που αυξάνουν. Αν και αύξηση των κρουσμάτων σε ημερήσια βάση σαφώς συνδέεται με το «άνοιγμα» των συνόρων δεν μπορεί να παραγνωριστεί πως τελευταία υπάρχει αξιοπρόσκετη αύξηση και στα κρούσματα που δεν εντοπίζονται στις «πύλες εισόδου» και μάλιστα κάποιες μέρες της τελευταίας εβδομάδας, αυτά ήταν περισσότερα.
Βέβαια συχνά επισημαίνεται στα ΜΜΕ πως μεταξύ αυτών είναι και τουρίστες που ήδη βρίσκονταν στην Ελλάδα και υποβλήθηκαν σε τεστ. Δεν μπορούμε όμως να γνωρίζουμε πάντα πού και πότε έγινε η μετάδοση (εάν δηλαδή ήταν ήδη φορείς όταν ήρθαν στη χώρα ή κόλλησαν μετά).
Σε κάθε περίπτωση τις τελευταίες ημέρες έχει παρατηρηθεί αύξηση κρουσμάτων στην Δυτική Μακεδονία αλλά και εμφάνιση διάσπαρτων σε διάφορα σημεία της χώρας ακόμη σε παιδική κατασκήνωση στη Χαλκιδική. Μεταξύ αυτών των διάσπαρτων κρουσμάτων σήμερα έγινε γνωστό αυτό στην Πάρο (σύμφωνα με τον δήμαρχο είναι μια γυναίκα που ζει στο νησί αλλά και στην Αθήνα και είναι ασυμπτωματική) και τα τρία κρούσματα στην Λέσβο (όπου κλείνει το Κέντρο Υγείας Καλλονής).
Από το σύνολο των 3.883 κρουσμάτων, 1042 (26.8%) θεωρούνται σχετιζόμενα με ταξίδι από το εξωτερικό, 2019 (52.0%) είναι σχετιζόμενα με ήδη γνωστό κρούσμα και τα υπόλοιπα δεν σχετίζονται ούτε με ταξίδι ούτε με άλλο γνωστό κρούσμα ή είναι ακόμα υπό διερεύνηση.
5. Και με τα τεστ; Τον τελευταίο καιρό πραγματοποιούνται περί τα 4.000 με 4.500 τεστ ημερησίως σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ. Ωστόσο θα πρέπει να επισημανθεί πως η χώρα μας βρίσκεται ακόμη χαμηλά (83η θέση) σε ό,τι αφορά την διεξαγωγή τεστ ανά εκατομμύριο πολιτών.
Η δε μεγάλη αύξηση σε απόλυτους αριθμούς συνδέεται σε σημαντικό βαθμό αύξηση των τεστ που γίνονται σε εισερχόμενους στη χώρα τουρίστες. Αν και αυτό είναι σωστό και απαραίτητο, όπως έχει επισημανθεί και για άλλες χώρες, η υπερβολική εστίαση σε μια συγκεκριμένη ”δεξαμενή”, δηλαδή πληθυσμιακή ομάδα, στην οποία γίνονται πολλά τεστ μπορεί να περιορίζει την εικόνα που έχουμε για την εξάπλωση του ιού γενικότερα.