Σεξουαλική κακοποίηση, βασανισμούς, ακόμα και βιασμούς υφίστανται δεκάδες άνδρες μετανάστες -εκτός από τις γυναίκες- που φεύγουν από την Αφρική και κατευθύνονται στην Ευρώπη αναζητώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, σύμφωνα με μελέτη που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η ΜΚΟ «Women’s Refugee Commission». Οι συντάκτες της έρευνας, οι οποίοι μεταξύ άλλων απευθύνουν έκκληση στους αρμόδιους να πράξουν τα δέοντα και να προστατέψουν τις ανθρώπινες ζωές, αναφέρουν πως τα εν λόγω περιστατικά καταγράφονται κυρίως στη Λιβύη, απ′ όπου πολλοί μετανάστες ξεκινούν προκειμένου να διασχίσουν τη Μεσόγειο.
Για την εκπόνηση της μελέτης συνεντεύξεις παραχώρησαν μετανάστες, πρόσφυγες και εθελοντές που γνωρίζουν καλά την κατάσταση στα κέντρα κράτησης στην ακτοφυλακή της Λιβύης. «Οι άνθρωποι που καταφτάνουν στα κέντρα συχνά κακοποιούνται από τους ίδιους τους φύλακες, ενώ υφίστανται ακόμα και ευνουχισμό», επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην έκθεση. Διευκρινίζεται πως σε πολλές περιπτώσεις οι μετανάστες αναγκάζονται να κακοποιούν σεξουαλικά ακόμα και τους οικείους τους, ενώ τις εν λόγω καταγγελίες συνοδεύουν και σχετικά βίντεο.
Η επικεφαλής της μελέτης, Σάρα Σάινογουεθ δήλωσε σχετικά: «Η βίαιη μεταχείριση και τα βασανιστήρια που υφίστανται μετανάστες σε κέντρα κράτησης και φυλακές που λειτουργούν παράνομα είναι μια καθημερινότητα για κάποιους ανθρώπους. Τα ευρήματά μας είναι βαθιά ανησυχητικά. Η σεξουαλική βία κατά γυναικών και ανδρών προσφύγων και μεταναστών φαίνεται ευρέως διαδεδομένη κατά τη διαδρομή που ακολουθούν, ειδικά στη Λιβύη, όπου διαπράττεται βάναυση σεξουαλική βία και βασανιστήρια σε επίσημα κέντρα κράτησης και φυλακές, κατά τη διάρκεια τυχαίων ελέγχων και στο πλαίσιο της καταναγκαστικής εργασίας και υποδούλωσης».
Την ίδια στιγμή, αξιωματούχος του ΟΗΕ εκτιμά πως το 90% των ανδρών προσφύγων και μεταναστών που κατέληξαν σε κέντρα κράτησης στην Ιταλία έχουν βιώσει σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Υπογραμμίζει παράλληλα πως παρόλο που δεν υπάρχουν καταγεγραμμένοι αριθμοί, είναι γνωστό πως ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, ακόμα και ανήλικων, έχει πέσει θύμα αντίστοιχης βίας κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του.
Η έκταση των βασανιστηρίων που διαπράττεται εναντίον των προσφύγων φαίνεται πως εν μέρει εξαρτάται από τους οικονομικούς πόρους που αυτοί έχουν στη διάθεσή τους, από τις διασυνδέσεις τους, αλλά και από το έτος κατά το οποίο ταξίδεψαν. Δεν είναι λίγες μάλιστα οι περιπτώσεις κατά τις οποίες οι δράστες μετέδωσαν τις αποτρόπαιες πράξεις μέσω skype ώστε να ζητήσουν λύτρα από τους συγγενείς των θυμάτων.
Κι όλα αυτά την ώρα που υπολογίζεται πως το 72% περίπου των αφίξεων στις θάλασσες της Ιταλίας είναι άνδρες και το 18% παιδιά, ασυνόδευτα παιδιά. Απαντώντας στις σχετικές ερωτήσεις για την εκπόνηση της μελέτης, οι περισσότεροι μετανάστες ανέφεραν στους ερευνητές πως «είναι κάτι που συμβαίνει σε όλους», «θεωρείται ως κάτι το φυσιολογικό στη Λιβύη» και «συνέβη σε πολλούς από τους φίλους μου». Μονάχα δύο πρόσφυγες μεταξύ των ερωτηθέντων δήλωσαν ρητά ότι δεν είχαν πέσει θύματα σεξουαλικής βίας λόγω της ικανότητάς τους να καταβάλλουν μεγάλα ποσά ως αντάλλαγμα για την ασφαλή μετάβαση στον προορισμό τους.
Εργαζόμενοι στον τομέα ψυχικής υγείας που έχουν συνομιλήσει και εξετάσει κακοποιημένους άνδρες έχουν πολλάκις αναφέρει βάναυσους τραυματισμούς στα γεννητικά όργανα μεταναστών. Σημειώνεται πως από τον Ιανουάριο του 2017 έως τον Σεπτέμβριο του 2018, η ακτοφυλακή της Λιβύης διέταξε τη βίαιη επιστροφή περισσότερων από 29.000 ανθρώπων, εκ των οποίων πολλοί πέθαναν ή κατέληξαν σε κέντρα κράτησης στα οποία επιβιώνουν κάτω από άθλιες συνθήκες.
Θύματα ή μάρτυρες ομαδικών βιασμών είναι και η συντριπτική πλειονότητα των γυναικών και λίγο μεγαλύτερων κοριτσιών που περνούν μέσα από τη Λιβύη ως πρόσφυγες ή μετανάστριες, σύμφωνα με άλλη έρευνα που είχε δώσει στο φως της δημοσιότητας τους προηγούμενους μήνες ο ΟΗΕ. Όπως χαρακτηριστικά είχαν τότε τονίσει οι αρμόδιοι, το ταξίδι για την Ευρώπη επιφυλάσσει «φρίκη υπεράνω κάθε φαντασίας» για τις γυναίκες που διασχίζουν τη χώρα αυτή της Αφρικής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, που καλύπτει την περίοδο από τον Ιανουάριο του 2017 έως και τον Αύγουστο του 2018 και βασίζεται σε χιλιάδες συνεντεύξεις γυναικών προσφύγων και μεταναστριών που διέσχισαν τη Λιβύη, χώρα στην οποία επικρατεί πολιτική αστάθεια και εκτεταμένη ανομία, οι ομαδικοί βιασμοί είναι κοινή μοίρα για τις περισσότερες από αυτές.
Όπως ανακοίνωσε η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες, υπάρχουν τουλάχιστον 1.300 μαρτυρίες από πρώτο χέρι οι οποίες περιγράφουν με λεπτομέρειες «μια φρικιαστική σειρά βιασμών και σεξουαλικής βίας με δράστες κρατικούς αξιωματούχους, ένοπλες ομάδες, διακινητές και λαθρεμπόρους εις βάρος προσφύγων και μεταναστριών».
Μεταξύ των εγκλημάτων που έχουν διαπραχθεί είναι εξωδικαστικές εκτελέσεις, βασανιστήρια, παράνομες κρατήσεις, ομαδικοί βιασμοί, σκλαβιά, καταναγκαστική εργασία, εκβιασμοί. Πρέπει να σημειωθεί ότι η έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες έρχεται στη δημοσιότητα την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να βρει τρόπους να περιορίσει τις ροές προσφύγων και μεταναστών στα εδάφη της και στο πλαίσιο αυτό επιχειρεί να έρθει σε συμφωνία με τις αφρικανικές χώρες να κρατούν τους πρόσφυγες στα εδάφη τους.
Επίσης, πολλοί από τους πρόσφυγες και μετανάστες που συλλαμβάνονται να προσπαθούν να διασχίσουν τη Μεσόγειο ώστε να φτάσουν στην Ευρώπη, αναγκάζονται να επιστρέψουν στη Λιβύη, όπου εγκαθίστανται σε κέντρα κράτησης.