Ο αρχαίος πολιτισμός των Μάγια έχει από καιρό ιντριγκάρει τον σύγχρονο κόσμο λόγω των εντυπωσιακών πόλεων και των ναών του και μυστηριώδους κατάρρευσής του. Αλλά μεταξύ των λιγότερο γνωστών πτυχών της κοινωνίας των Μάγια ήταν η τάση των πολιτών να διακοσμούν τα δόντια τους με πολύτιμους λίθους.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Journal of Archaeological Science: Reports διαπίστωσε ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να ήταν πιο συνηθισμένη από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως και ότι οι Μάγια ήταν εκπληκτικά επιδέξιοι στην οδοντιατρική επέμβαση.
Χίλια χρόνια πριν ο Πιέρ Φοσάρντ ξεκινήσει την εργασία του για την αντικατάσταση των χαμένων δοντιών με οδοντοστοιχίες ελεφαντόδοντου στη Γαλλία, οι Μάγια φρόντιζαν τα δόντια τους μέσω του τακτικού καθαρισμού αλλά και τοποθετόντας σε αυτά πολύτιμους λίθους.
Έχει βρεθεί μια μεγάλη ποικιλία πολύτιμων λίθων όπως νεφρίτης, σιδηροπυρίτες, αιματίτης, τιρκουάζ, χαλαζίας, σερπεντίνης και κιννάβαρης.
Το να αποκτήσετε έναν πολύτιμο λίθο στη μέση του κοπτήρα σας είναι λίγο πιο περίπλοκο από ένα σφράγισμα. Για την τοποθέτησή τους πάνω στο δόντι έπρεπε να σκάψουν βαθία στην επιφάνεια του δοντιού.
Το να μάθουν οι επιστήμονες πώς κατάφερναν οι Μάγια να πραγματοποιήσουν αυτές τις λεπτές χειρουργικές επεμβάσεις ήταν ένα από τα βασικά κίνητρα για αυτή τη νέα μελέτη.
Πώς να αποτρέψετε την τερηδόνα χωρίς τη χρήση οδοντόκρεμας
Οι πέτρες δεν στεκόντουσαν στη θέση τους με απλή κόλλα. Η κόλλα που χρησιμοποιούσαν οι Μάγια ήταν ένα σύνθετο μείγμα που πιθανότατα είχε και φαρμακευτικά οφέλη. Η ρητίνη πεύκου, που βρέθηκε σε ορισμένα από τα δείγματα, πιστεύεται ότι έχει μια σειρά από αντιμικροβιακές ιδιότητες. Δύο από τους σκελετούς είχαν νότες σκλαρεολιδίου, ένα προϊόν που χρησιμοποιείται στα καλλυντικά και συχνά βρίσκεται στο φασκόμηλο και τον καπνό. Αυτή η ουσία έχει αντιμυκητιακά και αντιβακτηριακά χαρακτηριστικά και θα μπορούσε να προσφέρει αυτά τα οφέλη και στην κόλλα. Ανιχνεύθηκαν επίσης έλαια από φυτά που σχετίζονται με τη μέντα, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα όταν χρησιμοποιούνται με αυτόν τον τρόπο.
Ενώ οι διαφορετικοί σκελετοί είχαν διαφορετικές ενώσεις κόλλας, η συνολική επίδραση των συστατικών στην κόλλα φαίνεται να είναι παρόμοια: Η κόλλα έχει αντέξει 1.000 χρόνια και συνεχίζει να κρατά τις πέτρες στη θέση τους.
Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι:
«Οι αναλύσεις που έγιναν σε οδοντικά σφραγίσματα καταδεικνύουν το πλούσιο μείγμα οργανικών συστατικών στην παραγωγή αρχαίων οδοντικών κολλών. Οι Μάγια ανέπτυξαν περίπλοκες συνταγές για τις οδοντικές κόλλες τους για να παράγουν κόλλες που όχι μόνο διατηρήθηκαν για πάνω από μια χιλιετία αλλά πιθανότατα παρείχαν υγιεινές και θεραπευτικές ιδιότητες».
Η μελέτη σημείωσε επίσης ότι κανένα από τα λείψανα δεν φαίνεται να είναι των βασιλιάδων, και τα περισσότερα από αυτά φαίνεται να ανήκουν σε μέλη μεσαίων κοινωνικοοικονομικών τάξεων. Αυτό υποδηλώνει ότι η διαδικασία ήταν κοινή και δεν περιοριζόταν στην ελίτ.
Οι τρεις τοποθεσίες στη μελέτη ήταν όλες αυτού που θεωρούμε τώρα τον πολιτισμό των Μάγια, αλλά ήταν διασκορπισμένες σε όλη τη σημερινή Γουατεμάλα, Μπελίζ και Ονδούρα, υποδηλώνοντας ότι η γνώση του τρόπου χρήσης αυτών των φυτικών υλικών εξαπλώθηκε σε όλη την περιοχή.
Αν και τα ευρήματα είναι απίθανο να επαναφέρουν στη μόδα τα οδοντικά ένθετα πολύτιμων λίθων, υπογραμμίζουν πόσο συνηθισμένη ήταν κάποτε αυτή η περίπλοκη διαδικασία, γιατί λειτούργησε και με έναν άλλο τρόπο που εκφράστηκε η εξυπνάδα των Μάγια.
Πηγή: Bigthink