Οι διαφωνίες μεταξύ των Ευρωπαίων για χρέος και μεταμνημονιακή επιτήρηση ξυπνούν στην κυβέρνηση τον εφιάλτη των καθυστερήσεων

Οι διαφωνίες μεταξύ των Ευρωπαίων για χρέος και μεταμνημονιακή επιτήρηση ξυπνούν στην κυβέρνηση τον εφιάλτη των καθυστερήσεων
Open Image Modal
NurPhoto via Getty Images

Εβδομάδα κρίσιμων εξελίξεων είναι και αυτή που ξεκίνησε, με την κυβέρνηση να περιμένει τη συνεδρίαση του Eurogroup της Παρασκευής στη Σόφια προκειμένου να ενημερωθεί πλήρως για τα αποτελέσματα των διεργασιών στη σύνοδο του ΔΝΤ το περασμένο Σαββατοκύριακο. Στο πλαίσιο του Washington Group οι θεσμοί άνοιξαν τα χαρτιά τους σχετικά με τις θέσεις τους στην ελληνική υπόθεση και πλέον το οικονομικό επιτελείο περιμένει την άτυπη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης για να διαπιστώσει και τις προθέσεις τους. 

Για την κυβέρνηση ο μεγαλύτερος «εφιάλτης» είναι οι καθυστερήσεις οι οποίες μπορούν να προκληθούν εξαιτίας των διαφορετικών προσεγγίσεων που έχουν οι θεσμοί μεταξύ τους στα κομβικά ζητήματα στο θέμα της εξόδου. Ο μηχανισμός για τη ρύθμιση του χρέους, το είδος της μεταμνημονιακής επιτήρησης, οι δεσμεύσεις της ελληνικής πλευράς και το σχέδιο που θα αντικαταστήσει τα Μνημονιακά προγράμματα είναι τα πιο βασικά θέματα στα οποία εντοπίζονται διαφορές μεταξύ των θεσμών. 

Η λύσεις τους είναι τα στοιχεία που θα συνθέσουν το τοπίο έως την 20 Αυγούστου, αλλά και την επόμενη ημέρα μετά το τέλος του προγράμματος. Από αυτές θα εξαρτηθεί και η απόφαση του ΔΝΤ σχετικά με το εάν θα επιστρέψει ή όχι στο Ελληνικό πρόγραμμα λίγο πριν την εκπνοή του. Τεχνικά η συμμετοχή του ΔΝΤ υπάρχει, ωστόσο Ευρώπη και Ταμείο υποστηρίζουν ότι η απενεργοποίηση του προγράμματος του ΔΝΤ θα φέρει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις αγορές. 

Το Ταμείο όμως θα καθορίσει τη στάση του με βάση τις αποφάσεις των Ευρωπαίων για το χρέος και εκεί η γραμμή δεν είναι κοινή. Η παρασκηνιακή διαμάχη μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας για το ποιος θα έχει τα ηνία με βάση τη νέα αρχιτεκτονική της Ευρώπης περνάει και μέσα από τη ρύθμιση του Ελληνικού χρέους. Η Γερμανία εμμένει στη θέση της για μια ρύθμιση η οποία δεν θα υπερβαίνει τη λογική του «όσο πρέπει» και βέβαια αφού θα έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα και έχουν υλοποιηθεί όλες οι μνημονιακές δεσμεύσεις.

Αντίθετα η Γαλλία εμφανίζεται περισσότερο γενναιόδωρη, στο πλαίσιο μιας «αντι-υφεσιακής» πολιτικής που θέλει να ευαγγελίζεται ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν. Σε αυτό το πλαίσιο το γαλλικό μοντέλο προβλέπει έναν αυτοματοποιημένο μηχανισμό, με βάση τον οποίο η Αθήνα θα προχωρά σε αποπληρωμές του χρέους μόνον εάν το ΑΕΠ κινείται πάνω ένα επίπεδο, ενώ εάν ο ρυθμός ανάπτυξης είναι χαμηλότερος θα τίθενται αυτόματα σε εφαρμογή τα μέτρα ελάφρυνσης και αναστολής πληρωμών.

Οι Γερμανοί βλέπουν αυτή τη λύση μόνο ως ένα μέρος της συνολικής λύσης, ενώ δεν δέχονται ο μηχανισμός να είναι αυτόματος. Στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας που διεκδικούν, θέλουν τα μέτρα να ενεργοποιούνται μετά από πολιτικές αποφάσεις του Eurogroup. Το ΔΝΤ όμως θεωρεί ότι μια τέτοια διαδικασία θα έβαζε ερωτήματα στις αγορές για την κατάσταση της Ελληνικής Οικονομίας, από τη στιγμή που θα υπήρχε αμφιβολία για τις δυνατότητες της από τους ίδιους τους Ευρωπαίους.

Ο χρόνος

Βασικό συστατικό στην πορεία των εξελίξεων είναι ο χρόνος. Όλες οι πλευρές έστω και για διαφορετικούς λόγους βάζουν το χρόνο ως ένα από τους βασικούς παράγοντες στην πορεία των διαπραγματεύσεων. Το Ταμείο και κατά τη διάρκεια της εαρινής συνόδου το Σαββατοκύριακο επανέλαβε ότι πρόγραμμα χωρίς αξιολόγηση δεν υπάρχει, άρα ο δικός του χρόνος για ενεργοποίηση του προγράμματος τελειώνει στις 21 Ιουνίου. 

Η Κομισιόν θεωρεί ότι η πορεία προς τις Ευρωεκλογές δεν επιτρέπει νέες αποτυχίες στο ελληνικό πρόγραμμα και η ανάγκη να υπάρξει μήνυμα επιτυχίας επιβάλει όλα να έχουν τελειώσει εντός του προκαθορισμένου χρόνου. Στην Αθήνα ξέρουν ότι καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του προγράμματος θα φέρει πολιτικές αναταράξεις και για αυτό το χρονοδιάγραμμα είναι ιδιαίτερα ασφυκτικό.

Τα προαπαιτούμενα πρέπει να τρέξουν. Οι τεχνικές διεργασίες πρέπει να προχωρήσουν ομαλά. Οι διαπραγματεύσεις στην Αθήνα με τους επικεφαλής των τεχνικών κλιμακίων των Θεσμών πρέπει να διεξαχθούν ανέφελα. Στόχος είναι στο Eurogroup στις 24 Μαΐου να υπάρχει καταρχήν τεχνική συμφωνία, ώστε να υπάρχει αρκετός χρόνος έως το Eurogroup της 21ης Ιουνίου να ληφθεί η πολιτική απόφαση. 

Παράταση του προγράμματος δεν υπάρχει για την ελληνική πλευρά. Δεν υπάρχει ούτε για την Κομισιόν. Ούτε η Γαλλία θέλει να υπάρξει νέο θρίλερ στο δρόμο για τις Ευρωεκλογές. Το Ταμείο ξέρει ότι το κλειδί για το χρέος (άρα και για τη συμφωνία) είναι στα χέρια των Γερμανών και αυτοί δεν βιάζονται να δώσουν τώρα λύση. Επίσημα κανείς δεν μιλά για παράταση προγράμματος. Αποτελεί μόνο μια παράμετρος στα σενάρια που έχουν επεξεργαστεί οι τεχνοκράτες. Θα ενεργοποιηθεί μόνο εάν η «ατμομηχανή» δεν μπορεί να διανύσει τα τελευταία μέτρα και αυτό θα είναι αποτέλεσμα πολιτικής απόφασης.