Σε αντίθεση με τις συνεχόμενες αυξήσεις επιτοκίων στα δάνεια, οι τράπεζες δεν έχουν αυξήσει παράλληλα και τα επιτόκια καταθέσεων, γεγονός που οδηγεί πλέον τους ευρωπαίους σε μαζικές εκταμιεύσεις.
Βλέποντας ότι το κομπόδεμα τους δεν τους αποφέρει κέρδη, μένοντας σε αποταμιευτικούς λογαριασμούς, όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι αναζητούν άλλες επιλογές για να εναποθέσουν τα χρήματά τους.
«Οι παραδοσιακές τράπεζες πρέπει να αποφασίσουν εάν θα μεγιστοποιήσουν την απόδοσή τους διατηρώντας τα επιτόκια των καταθέσεων σε χαμηλά επίπεδα ή θα δώσουν προτεραιότητα στη ρευστότητα και τη σταθερότητά τους αυξάνοντας τα επιτόκια για να διατηρήσουν και τα κεφάλαια των πελατών τους», υπογραμμίζει ο Nicola Marinelli, επίκουρος καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Regent του Λονδίνου.
Σύμφωνα με το Reuters, οι περισσότεροι ευρωπαίοι φαίνεται ότι στρέφονται στα αμοιβαία κεφάλαια τα οποία αποδεικνύονται δημοφιλή καθώς οι πολίτες αναζητούν μεγαλύτερες αποδόσεις στα μετρητά τους.
Τα τελευταία χρόνια, οι αποδόσεις αυτών των κεφαλαίων ξεπέρασαν ελάχιστα τα επιτόκια τραπεζικών καταθέσεων, αλλά ο δείκτης Money Market Fund του Λονδίνου ανέφερε ετήσια απόδοση 7 ημερών στο 4,12% στις 25 Απριλίου, σε σύγκριση με ορισμένα τραπεζικά επιτόκια που εξακολουθούν να παραμένουν κάτω από 1%. Η αντιστοιχία σε ευρώ ήταν 2,81%.
34 δισ. ευρώ έκαναν φτερά από τις τράπεζες στην ΕΕ
Σύμφωνα με στοιχεία της Refinitiv Lipper, περισσότερα από 34 δισεκατομμύρια ευρώ εκταμιεύτηκαν από ευρωπαϊκές τράπεζες τον Μάρτιο για να επενδυθούν σε άλλους τομείς.
Η κατηγορία των αμοιβαίων κεφαλαίων είχε περισσότερα από 1,4 τρισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος του 2022, μια σχετική μικρή αγορά σε σύγκριση με τα 9,45 τρισεκατομμύρια ευρώ που διατηρούνται σε τρεχούμενους λογαριασμούς τραπεζών ή όψεως σε τράπεζες σε όλη την ευρωζώνη.
Η Fidelity International ανέφερε ωστόσο, ότι αυτή η αγορά καταγράφει αύξηση 8% από έτος σε έτος με το μεγαλύτερο ποσοστό να αποδίδεται στο πρώτο τρίμηνο τυ 2023.
Οι τραπεζίτες ωστόσο δεν φαίνεται να ανησυχούν για τις εκταμιεύσεις, με πολλούς να δηλώνουν στο Reuters ότι «η ψυχολογία των καταθετών είναι τέτοια που πιο πιθανό είναι να απορρίψουν τους συζύγους τους παρά τις τράπεζες».
Ωστόσο, ερωτηθείς για τη μείωση κατά 1,6% στις καταθέσεις το πρώτο τρίμηνο, ο διευθύνων σύμβουλος της UniCredit, Andrea Orcel, είπε ότι η τράπεζα είχε τόσο σταθερή θέση ρευστότητας -με δείκτη κάλυψης 163%- που θα μπορούσε να αντέξει οικονομικά να κυνηγήσει την κερδοφορία στη διαχείριση της καταθετικής της βάσης.
Όμως το σιγοτρο είναι ότι οι τράοεζες αργά ή γρήγορα θα αναγκαστούν να εξισορροπήσουν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στους καταθέτες καθώς η ζήτηση για δάνεια υποχωρεί σημαντικά.
Υπάρχει επάρκεια ρευστότητας;
Το μεγάλο στοίχημα με τις τράπεζες παραμένει η διασφάλιση της ρευστότητας. Στην περίπτωση δηλαδή, που χρειαστεί να καλύψουν ακόμη μεγαλύτερες εκροές καταθέσεων.
Αν και οι περισσότερες τράπεζες υπερηφανεύονται για τα επίπεδα ρευστότητας και κεφαλαίου πάνω από τις ρυθμιστικές απαιτήσεις, η κατάρρευση της Silicon Valley Bank στις ΗΠΑ και της Ελβετικής Credit Suisse είναι προειδοποιητικές ιστορίες για το τι μπορεί να συμβεί, όταν οι πελάτες γυρίζουν μαζικά την πλάτη στις τράπεζες.
Αναλήψεις
Στη Βρετανία, οι πελάτες της NatWest απέσυραν 11,1 δισεκατομμύρια λίρες το πρώτο τρίμηνο του 2023, οι καταθέσεις της HSBC εξαιρουμένων των εφάπαξ εισροών μειώθηκαν κατά 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ οι Barclays και Lloyds Banking Group κατέγραψαν πτώση 5 δισεκατομμυρίων και 2,2 δισεκατομμυρίων λιρών αντίστοιχα.
Στη Γερμανία, τα στοιχεία της Bundesbank έδειξαν ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών μειώθηκαν σχεδόν 8% σε σχέση με πέρυσι, με την Deutsche Bank, τη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, να αποδίδει εν μέρει τη δική της πτώση 4,7% το πρώτο τρίμηνο του 2023, στους φόβους μετάδοσης από την τραπεζική κρίση στις Ηνωμένες Πολιτείες και Ελβετία.
Ο Chief Financial Officer James von Moltke παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός είναι οι εναλλακτικές λύσεις με υψηλότερες αποδόσεις, όπως τα αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς.
Η γαλλική BNP Paribas ανέφερε επίσης μια μέτρια πτώση στις καταθέσεις του πρώτου τριμήνου, ενώ η ισπανική Santander ήταν η μόνη ευρωπαϊκή τράπεζα που παρουσίασε άνοδο καταθέσεων κατά 6%, την ίδια περίοδο.
Αν και αρκετοί πολιτικοί επέκριναν τις τράπεζες για την αναντιστοιχία μεταξύ του τι χρεώνουν στους δανειολήπτες και τι προσφέρουν στους αποταμιευτές, οι τραπεζίτες αρνούνται να αποδεχθούν ότι βρίσκονται μπροστά σε κίνδυνο καθώς ποντάρουν ακόμη στο χαρτί της «ασφάλειας» των καταθέσεων.
Το ερώτημα είναι για πόσο ακόμη!