Οι ευγενείς κάθονται στα έδρανα του βρετανικού κοινοβουλίου επί 700 χρόνια - Αλλά ίσως όχι για πολύ ακόμα

Νομοσχέδιο κατάργησης του κληρονομικού δικαιώματος "κατάληψης" εδρών στην Βουλή των Λόρδων. Η μόνη άλλη χώρα με το ίδιο σύστημα είναι το...Λεσόοτο στην Αφρική.
Open Image Modal
Μέλη της Βουλής των Λόρδων και των Κοινοτήτων κατά την έναρξη των εργασιών του Κοινοβουλίου (7 Νοεμβρίου 2023)
via Associated Press

Όπως οι πρόγονοί του για αιώνες, ο κόμης του Ντέβον υπηρετεί στο Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου, βοηθώντας στη θέσπιση των νόμων της χώρας. Όχι όμως για πολύ ακόμα, όπως φαίνεται.

Οι Βρετανοί βουλευτές ψήφισαν την Τρίτη για να εγκρίνουν επί της αρχής ένα νομοσχέδιο που αφαιρεί από την αριστοκρατία το κληρονομικό δικαίωμα να κάθονται και να ψηφίζουν στη Βουλή των Λόρδων μετά από περισσότερα από 700 χρόνια.

Η κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος λέει ότι η απόφαση θα ολοκληρώσει μια μακροχρόνια μεταρρύθμιση της Άνω Βουλής και θα αφαιρέσει ένα ”ξεπερασμένο” λείψανο του παρελθόντος, που ουδείς πλέον μπορεί να υπερασπίζεται.

″Στον 21ο αιώνα, δεν πρέπει να υπάρχουν θέσεις στο κοινοβούλιο μας που  καθορίζει τους νόμους μας, οι οποίες προορίζονται για όσους είναι γόνοι συγκεκριμένων οικογενειών” σχολίασε ο υπουργός Συντάγματος Νικ Τόμας-Σίμοντς κατά την έναρξη της συζήτησης για το νομοσχέδιο στη Βουλή των Κοινοτήτων.

Τόνισε μάλιστα πως η Βρετανία είναι μία από τις δύο μόνο χώρες -η άλλη είναι το Λεσότο- με κληρονομικά ”χαρακτηριστικά” στο κοινοβούλιο της.

Ο λόρδος Ντέβον όμως, πιστεύει ότι είναι επικίνδυνο να ”πειράξει” κανείς το άγραφο σύνταγμα του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο ”έχει επιζήσει πολλών πληγμάτων που δέχθηκε τα τελευταία χίλια χρόνια”.

Open Image Modal
Λόρδοι ετοιμάζονται να εισέλθουν στο Κοινοβούλιο λίγο πριν την έναρξη των εργασιών μετά τις τελευταίες εκλογές στο ΗΒ (17 Ιουλίου 2024)
via Associated Press

 

″Το γεγονός ότι κάνω μια δουλειά που ανατέθηκε από την αυτοκράτειρα Ματίλντα στον πρόγονό μου το 1142, και αυτό που κάνω συνεχίζει να αποδίδει, να  λειτουργεί, είναι ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα συνέπειας και συνέχειας”, λέει ο 49χρονος κόμης και παλιός δικηγόρος του οποίου το όνομα είναι Τσαρλς Πέρεγκριν Κόρτνεϊ. 

Το βρετανικό κοινοβούλιο έχει δύο σώματα: τη Βουλή των Κοινοτήτων, τα μέλη της οποίας εκλέγονται απευθείας από ψηφοφόρους σε 650 εκλογικές περιφέρειες σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και αυτό των εκλεγμένοι Λόρδων.

Για αιώνες η Βουλή των Λόρδων απαρτίζεται από ευγενείς -οι γυναίκες δεν επιτρέπονταν μέχρι το 1963- των οποίων τα δικαιώματα μεταβιβάζονται στα παιδιά τους μαζί με τους τίτλους τους. Στη δεκαετία του 1950 προστέθηκαν στο σώμα ”ομότιμοι” όπως συνταξιούχοι πολιτικοί, επιφανείς προσωπικότητες κ.α. που διορίστηκαν από την κυβέρνηση. Το 1999 η κυβέρνηση των Εργατικών του τότε πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ έκανε ”έξωση” στους περισσότερα από τα 750 μέλη του σώματος, αν και για να αποφευχθεί μια εξέγερση των αριστοκρατών, επετράπη σε 92 να παραμείνουν προσωρινά.

Ένα τέταρτο του αιώνα μετά, έχουν απομείνει 88, όλοι άνδρες με μέση ηλικία τα 70 έτη. Όταν κάποιος πεθαίνει ή συνταξιοδοτείται, οι γαλαζοαίματοί κάνουν εκλογές για να τους αντικαταστήσουν.

Open Image Modal
Μέλη της Βουλής των Λόρδων συρρέουν στην αίθουσα για να ακούσουν τον λόγο του Βασιλιά Καρόλου κατά την έναρξη των εργασιών της νέας Βουλής (17 Ιουλίου 2024)
via Associated Press

 

Ο κόμης του Ντέβον εντάχθηκε στη Βουλή των Λόρδων το 2018 αφού κέρδισε τις εκλογές στις οποίες υπήρχαν 19 υποψήφιοι και 31 ψηφοφόροι. Οσοι κάθονται στην περίτεχνη, επιχρυσωμένη αίθουσα των Λόρδων δεν παίρνουν μισθό, αλλά μπορούν να διεκδικήσουν 361 λίρες την ημέρα για τα έξοδά τους έξοδα και μπορούν να απολαύσουν τα ελεύθερα τα μπαρ, τις αίθουσες τσαγιού και τα εστιατόρια του Κοινοβουλίου. Είναι μια δουλειά δια βίου, εκτός εάν τα μέλη επιλέξουν να συνταξιοδοτηθούν ή - μετά απο μια πρόσφατη αλλαγή - αποβληθούν λόγω μη συμμετοχής.

Ο διορισμός ομοτίμων από διαδοχικές κυβερνήσεις σημαίνει ότι η Βουλή των Λόρδων είναι υπερπλήρης, με περίπου 800 μέλη - το δεύτερο μεγαλύτερο νομοθετικό σώμα στον κόσμο μετά το Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο της Κίνας.

Το αντιπολιτευόμενο Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας κατέθεσε πρόταση για την πλήρη κατάργηση της Βουλής των Λόρδων, αν και αυτό έχει λίγες πιθανότητες να περάσει. Οι Εργατικοί παραμένουν προσηλωμένοι όμως στην αντικατάσταση των Λόρδων με ”ένα εναλλακτικό δεύτερο σώμα που θα είναι πιο αντιπροσωπευτικό του Ηνωμένου Βασιλείου”.

Αν και οι περισσότεροι Λόρδοι υποστηρίζουν τους Συντηρητικούς, ορισμένοι στα αριστερά της βρετανικής πολιτικής έχουν καταλήξει να εκτιμούν την Άνω Βουλή κυρίως για τον ρόλο που έπαιξε πρόσφατα, βοηθώντας να γίνουν σημαντικές αλλαγές σε αμφιλεγόμενα νομοσχέδια της προηγούμενης συντηρητικής κυβέρνησης για το Brexit και την μετανάστευση.

Πάντως, η μεγάλη πλειοψηφία που διαθέτουν οι Εργατικοί στη Βουλή των Κοινοτήτων σήμαινε και ότι εγκρίθηκε με συντριπτική πλειοψηφία το σχετικό νομοσχέδιο σε πρώτη ανάγνωση και υποβάλλεται σε περεταίρω έλεγχο για να λάβει την τελική του μορφή.

Open Image Modal
Αίθουσα συνεδριάσεων της Βουλής των Λόρδων (17 Ιουλίου 2024)
via Associated Press

 

Οι Συντηρητικοί πάντως, που είναι στην αντιπολίτευση, αντιδρούν υποστηρίζοντας πως αυτό το σύστημα ισορροπίας και ελέγχου που υπάρχει με την ύπαρξη δυο σωμάτων ”λειτουργεί”. Όπως λέει ο συντηρητικός βουλευτής Όλιβερ Ντάουντεν, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ″Θα πρέπει να επιδιορθώνουμε μόνο ό,τι έχει σπάσει και να είμαστε προσεκτικοί σχετικά με τις βιαστικές αλλαγές”.

Για να γίνει νόμος, το νομοσχέδιο πρέπει επίσης να περάσει από τη Βουλή των Λόρδων, η οποία έχει την εξουσία να καθυστερήσει και να τροποποιήσει τη νομοθεσία που εγκρίθηκε από τη Βουλή των Κοινοτήτων, αλλά τελικά δεν μπορεί να την εμποδίσει. Είναι πιθανό να γίνει νόμος τον επόμενο χρόνο.

Ο κόμης του Ντέβον, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης του Κάστρου Πάουντερχαμ και μιας έκτασης 3.500 στρεμμάτων στην κομητεία του στην νοτιοδυτική Αγγλία, είναι αισιόδοξος ακόμη και εάν γίνει ο τελευταίος από την ιστορική οικογένεια του με θέση στο Κοινοβούλιο.

″Ήμασταν υπεύθυνοι για τη στέψη του Ερρίκου Ζ΄. Πολεμήσαμε δίπλα στον Μαύρο Πρίγκιπα στη Μάχη του Κρέσυ και χρηματοδοτήσαμε την εκστρατεία του Αγινκούρ το 1415. Και ήμασταν πρώτοι ξαδέρφοι του Ερρίκου Η′ μέχρι που μας έκοψε το κεφάλι”, είπε. ”Έτσι, έχουμε εμπλακεί κάπως στη λειτουργία της κυβέρνησης για πολύ, πολύ καιρό. Και εκτός από εκείνες τις στιγμές στο προσκήνιο, υπήρξε μια απίστευτη προσπάθεια να υποστηρίξουμε το Ντέβον και να βοηθήσουμε την κοινότητα... Η μακρά και σημαντική υπηρεσία που προσφέρουμε, θα συνεχιστεί”.