Το μουσείο Κοτσανά αποτελεί μια νέα άφιξη στον πολιτιστικό χάρτη της Αθήνας, καθώς μετρά μόνο επτά μήνες λειτουργίας. Βρίσκεται στην ελληνική πρωτεύουσα από τα τέλη Ιανουαρίου και τη Τετάρτη στις 12 Σεπτεμβρίου, ώρα 19:00 πραγματοποιεί τα επίσημα εγκαίνιά του.
Ωστόσο, το Μουσείο ως φορέας κουβαλά μια ιστορία 25 ετών.
Όλα ξεκινούν από το δημιουργό Κώστα Κοτσανά, φοιτητή τότε στο Πολυτεχνείο, όπου ξεκινά με τη βοήθεια ενός καθηγητή του να μελετά την αρχαία ελληνική τεχνολογία. Αυτό επιτυγχάνεται με την αρχαία ελληνική , αραβική και λατινική γραμματεία, με αγγεειοφορικές πληροφορίες και τα ελάχιστα αρχαιολογικά ευρήματα. Με αυτό το τρόπο προχωρά στη μελέτη και την έρευνα, ξεπερνώντας αυτό το στάδιο, φτάνοντας στο κομμάτι της κατασκευής.
Έτσι, αρχίζει να κατασκευάζει, δημιουργώντας τα δικά του εκθέματα. Το σημαντικό είναι ότι τα εκθέματα στο Μουσείο δεν είναι μακέτες, είναι λειτουργικά. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, είναι στις πραγματικές τους διαστάσεις, έχοντας τη δυνατότητα να βιώσουμε την πραγματική τους χρήση, όπως τα χρησιμοποιούσαν τότε.
Μπαίνοντας στο «Μουσείο Aρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας Κώστα Κοτσανά», βλέπουμε από τη μια πλευρά το ταξίδι της έκθεσης ανά τον κόσμο και από την άλλη πλευρά το πλάνο του μουσείου. Στην υποδοχή βρίσκεται κι ένα βιβλίο, όπου οι επισκέπτες μπορούν να γράψουν τις εντυπώσεις τους από την ξενάγηση. Στο ξεφύλλισμά του, παίρνει κανείς όλη την αύρα των θετικών σχολίων που έχουν αφήσει οι επισκέπτες εκεί μέσα, κυρίως των μικρών παιδιών. «Το Μουσείο είναι τέλειο, σας ευχαριστούμε» γράφει ένα παιδάκι του Δημοτικού.
Οι αρχαιολόγοι-ιστορικοί Άννα Καρβαΐνη και Ισαβέλλα Ντε Βίλλιερς ήταν εκεί για να μας ξεναγήσουν. Το μουσείο απαρτίζεται και από μουσειολόγους, μουσικούς, αλλά και παιδαγωγούς.
Aς δούμε όμως μερικά από τα συναρπαστικά εκθέματα του μουσείου αναλυτικά:
Η ύδραυλις του Κτησιβίου (το πρώτο πληκτροφόρο μουσικό όργανο της ιστορίας)
Τα εκθέματα όμως δεν τα απολαμβάνουν μόνο κάτοικοι της Αθήνας. Στην κυριολεξία, με ένα βαν έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια μια εκτενής περιοδεύουσα έκθεση, που δεν φρενάρει πουθενά.
Περνά από άκρη σε άκρη την Ελλάδα, από το Καστελλόριζο μέχρι τη Δράμα, σε βιβλιοθήκες, σε σχολεία, σε πνευματικά κέντρα, σε πολιτιστικούς οργανισμούς. Και προχωρά και εκτός συνόρων
Συνεχίζει με Ευρώπη και εμβληματικούς σταθμούς, όπως Χάγη, Μόναχο, στη Βιβλιοθήκη της Γαλλία, στο Πανεπιστήμιο του Κοννέκτικατ.
Έχει ταξιδέψει μέχρι στιγμής σε Ευρώπη, Αυστραλία, Αμερική, Ασία. Τελευταίος σταθμός, η Νότια Κορέα, τώρα στην Ταϊλάνδη, σύντομα στη Σιγκαπούρη. Η διευθύντρια του Μουσείου, Μίνα Μητσομπόνου, μιλώντας στη HuffPost, δήλωσε πως η θέρμη των κατοίκων των ασιατικών χωρών για τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, είναι πρωτόγνωρη.
Το πιο σημαντικό στοιχείο του Μουσείου, συνεχίζει η διευθύντρια, είναι η διαθεματικότητα, η οποία ενέχει δύο πρίσματα: Τόσο οι θεματικές ενότητες που αναδεικνύει-37 στο σύνολο-όσο και η «γκάμα» του επισκέπτη, που μπορεί να είναι από θεωρητικός ή επιστήμονας των θετικών επιστημών μέχρι και παιδί νηπιαγωγείου. Αυτό κάνει το μουσείο άξιο επίσκεψης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού, είναι ότι αυτούς τους επτά μήνες λειτουργίας του έχει φιλοξενήσει περισσότερους από 3.500 μαθητές.
Απώτερος σκοπός του μουσείου, συνεχίζει η κα Μητσομπόνου, είναι η προαγωγή του ευ ζην. «Να μας φέρει κοντά, να λειτουργεί σαν ένα ανοιχτό σπίτι, που ο κόσμος θα μάθει μέσω της δοκιμής και του βιώματος».
Η αποδοχή του κοινού είναι τέτοια που έχουν δημιουργηθεί άλλα δύο μουσεία, στην Πελοπόννησο. Το 2003 στο Κατάκολο, το 2014 το Μουσείο Αρχιμήδη στην Αρχαία Ολυμπία και τώρα το Μουσείο της Αθήνας.
Στεγάζεται σε ένα αρ νουβό κτίριο, στην Πινδάρου 6 και Ακαδημίας στο Κολωνάκι, το οποίο κάποτε ανήκε στην οικογένεια της βασίλισσας Ασπασίας Μάνου, συζύγου του Αλεξάνδρου Α’. Έχει χαρακτηριστεί έργο τέχνης και διατηρητέο από του Υπουργείο Πολιτισμού. Βρίσκεται δύο βήματα από το Σύνταγμα. Το ταξίδι του ανά τον κόσμο τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας.
Και πώς χρηματοδοτείται αυτός ο πυλώνας πολιτιστικής κληρονομιάς; Η κα Μητσομπόνου μας εξηγεί ότι αυτή η ερώτηση είναι αγκάθι. Το μουσείο αυτοχρηματοδοτείται. Τα έσοδά του προέρχονται καθαρά από τα εισιτήρια. Το κτίριο που στεγάζεται δεν έχει παραχωρηθεί, είναι με ενοίκιο. Το μόνο «φωτεινό σημείο» στη συγκεκριμένη κατάσταση, αποτελεί η κάλυψη των εξόδων από το υπουργείο Παιδείας, όταν η έκθεση «πηγαίνει» στο εξωτερικό.
Οι πολιτιστικές δράσεις του μουσείου:
Η θεατρική παράσταση «Αντιγόνη» του Σοφοκλέους παρουσιάστηκε στα αρχαία ελληνικά από την ομάδα μελέτης αρχαίου δράματος «Ακτίς Αελίου», στο Μουσείο στις 22 Απριλίου.
Πραγματοποιήθηκε το 1ο Summer School, σε συνεργασία με τον φορέα ρομποτικής Stem Education για παιδιά του Δημοτικού
Στις 5 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση με τίτλο «Ο Κ.Π. Καβάφης στο Τόκιο»: υπό το άρμα Αθήνα, Παγκόσμια Πρωτεύουσα βιβλίου για το τρέχον έτος.
Στο μουσείο διατίθεται χώρος για «Γκαλερί On the go», δηλαδή δίνεται χώρος σε νέους καλλιτέχνες να παρουσιάσουν τα καλλιτεχνικά τους δημιουργήματα δωρεάν.
Το πιο ξεχωριστό, πάντως, είναι το «Δείπνο στο Μουσείο»: Πρόκειται για δείπνο βασισμένο στο μενού των αρχαίων Ελλήνων, μέσα στο χώρο όπου φυλάσσονται τα αρχαία μουσικά όργανα, ώστε μετά το δείπνο να ακολουθεί η απόλαυση μουσικής με επαγγελματία λιράρη.
Κλείνουμε με μια φράση της διευθύντριας: «Στην αρχαία τεχνολογία οφείλουμε την κατασκευή του αυτοκινήτου». Αυτό τα λέει όλα. Και αν έχετε αμφιβολίες για το αν το συγκεκριμένο μουσείο επιτελεί πολιτιστικό έργο, το βιβλίο στην υποδοχή με τα εκατοντάδες «ευχαριστώ», σίγουρα θα σας πείσει.