Το 2019 μαζί με πολλά άλλα υπήρξε μια εκλογική χρονιά, έτσι μαζί με όλους τους απολογισμούς που γίνονται πρέπει να συζητήσουμε και για τις εκλογές. Τις εκλογές, όχι το αποτέλεσμα τους, καθώς συχνά ολισθαίνουμε σ’αυτό παραγκωνίζοντας το μείζων.
Οι εκλογές είναι η δομική έκφραση της δημοκρατίας μας, δίνουν μια ευκαιρία να δώσουμε μια νέα λύση στο αέναο “πρόβλημα” της πορείας της κοινωνίας μας. Aποτελούν δηλαδή το εργαλείο για να ρυθμίσουμε την πολιτεία μας. Έτσι λοιπόν έχει σημασία πως το χρησιμοποιούμε αλλά και σε τι κατάσταση είναι για να έχουμε τα βέλτιστα αποτελέσματα.
Οι οδηγίες χρήσης διαμορφώνονται κάθε φορά σε κρίσιμο βαθμό από τον πολιτικό διάλογο. Στις μέρες μας αυτός αρχίζει και τελειώνει με τους σύγχρονους αφορισμούς, status, hashtags, σχόλια, tweets και σύντομες δηλώσεις.
Ο Νίτσε πίστευε πως ο αφορισμός, το απόφθεγμα είναι οι φόρμες της αιωνιότητας. Επιδίωκε να πει με δέκα προτάσεις αυτό που κάποιος άλλος λέει με ένα βιβλίο ή δεν λέει, όπως έχει πει χαρακτηριστικά ο ίδιος. Καθημερινά, πολλοί τρέχουν να τον δικαιώσουν, να πουν “λακωνικά” την αλήθεια, να γίνουν Νίτσε, να γίνουν σοφοί, μα αγνοούν ότι για να φτάσεις σε αυτά τα πυκνώματα αλήθειας πρέπει να έχεις “καταπιεί” δέκα βιβλία. Το φαινόμενο έχει αναλυθεί σε βάθος από τους νομπελίστες Dunning-Kruger. Σύμφωνα με αυτούς, είναι οι ίδιοι που ανεβαίνουν στο όρος Stupid και υψώνουν τις άγονες βεβαιότητες τους που στειρώνουν τον παραγωγικό διάλογο και τον περιορίζουν σε γενικότητες και οπαδισμούς.
Με τον τρόπο αυτό, αποξενώνουν όλους τους υπόλοιπους αφού αποκλείουν τη δημιουργική αμφισβήτηση ή χειρότερα τους στρέφουν να κοιτούν την λάθος κορυφή. Το αποτέλεσμα είναι ατζέντες για το μέλλον που θυμίζουν κάποιες στερεοτυπικές δηλώσεις καλλιστείων, ευχές για ένα καλύτερο αύριο και όχι εμπνευσμένα σχέδια εφαρμογής. Αν δεν προϋπάρχει λοιπόν σπουδή και παιδεία το απόφθεγμα είναι η φόρμα της ανοησίας. Γίνεται ο εχθρός της αλήθειας, ένα μέσο για να κρύψεις και όχι να φανερώσεις. Η ευθύνη για να βελτιώσουμε την πολιτική καλλιέργεια της κοινωνίας και συνάμα τον πολιτικό διάλογο, μας βαραίνει όλους. Αρχή της σκέψης μας για να βρούμε τα απαραίτητα κριτήρια εξέλιξής της, μπορεί να είναι πως οι ιδρυτές της δημοκρατίας εκτός από τις εκλογές είχαν και ένα άλλο εργαλείο, την κλήρωση.
Η επίδραση του κακού πολιτικού διαλόγου έχουμε ήδη αντιληφθεί πως γεννά την αποχή αλλά ίσως δεν είναι η κύρια αιτία. Η αποχή είναι ένα φαινόμενο που άθελα του εξυπηρετεί αυτό που το προκαλεί. Ως λύση του ξεπροβάλλουν όλο και καλύτερες επικοινωνιακές καμπάνιες ώστε να αντιμετωπίσουν την καλπάζουσα αυτή πολιτειακή αποξένωση. Η ασθένεια έτσι επανεισάγεται ως θεραπεία, διογκώνοντας το πρόβλημα, γιατί η εικόνα και η φρεσκάδα των μηνυμάτων δεν απηχεί με την πραγματικότητα, με την εμπειρία των εκλογών. Οι παρωχημένες διαδικασίες, η προχειρότητα στην ένταξη νέων τεχνολογιών και κυρίως η διεκπεραιωτική λογική που τις διεπει μεγαλώνουν το χάσμα. Ένας φαύλος κύκλος που δεν χρειάζεται να τρέξουμε μακριά για να τον λύσουμε, ούτε να βιαστούμε να πούμε πως δεν μπορούμε, καθώς υπάρχουν εγχώριες καλές πρακτικές (πχ ΤΕΕ (https://www.kathimerini.gr/269837/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/yhfiaka-h-katametrhsh-yhfwn-stis-ekloges-toy-tee)).. Σίγουρα, η κλίμακα των πανελλαδικών εκλογών έχει άλλες απαιτήσεις και ιδιαιτερότητες όμως τα 30 εκατομμύρια Ευρώ (https://www.newsit.gr/politikh/poso-tha-kostisoun-oi-ekloges-tou-maiou-agorazoun-kalpes-psifodeltia-fakelous-kai-paravan/2727615/) που δαπανήθηκαν για την ομαλή διεξαγωγή των τελευταίων εκλογών μαζί με τα κονδύλια που δίνονται στα κόμματα για τις καμπάνιες τους αφήνουν περιθώρια που αξίζει να επανεξεταστούν υπό αυτό το πρίσμα.
Ο εκσυγχρονισμός αυτός είναι αναγκαίος, ειδικά όταν τα τελευταία χρόνια έχουμε την δηλητηριώδη για την δημοκρατία μας πλασματική αποχή (https://www.lifo.gr/articles/opinions/244196/greek-statistics-einai-ta-pososta-tis-apoxis) λόγω της δυσκολίας ανανέωσης των εκλογικών καταλόγων, όμως ακόμα κι αυτό δεν είναι το σημαντικότερο.
Οι εκλογές έχουν πάψει να είναι μια γιορτή για την δημοκρατία, τις διέπει το άγχος των πολιτικών και η αγωνία για μια τυπική ομαλότητα που περιορίζει στις ημέρες μας την σημασία τους. Οι πολίτες έχουν μετατραπεί σε ψηφοφόρους, που μοιάζουν σαν εξαπατημένοι καταναλωτές. Το ζητούμενο είναι λοιπόν, αν δεν μπορούμε να εμφυσήσουμε τις αρχές της δημοκρατίας όπως μας κληροδοτήθηκαν, τουλάχιστον να στοχεύσουμε σε ένα καλό προϊόν, σε καλές εκλογικές εμπειρίες. Πάντα αξίζει να θυμόμαστε το καυστικό και χιουμοριστικό σχόλιο του αμερικάνου ποιητή Ogden Nash “Τα καλά προϊόντα, που οι άνθρωποι τα θέλουν, δεν χρειάζονται ούτε τεχνικές πωλήσεων ούτε γκρίζα διαφήμιση στην τηλεόραση.Πάρε παράδειγμα το «χόρτο».”.