Οι κινήσεις της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας για να ανακόψει τη μεγάλη πτώση της λίρας και οι ψίθυροι για capital controls

Οι κινήσεις της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας για να ανακόψει τη μεγάλη πτώση της λίρας και οι ψίθυροι για capital controls
Open Image Modal
Bloomberg via Getty Images

H τουρκική κεντρική τράπεζα αύξησε τα επιτόκιά της κατά 300 μονάδες βάσης (τρεις ποσοστιαίες μονάδες) σήμερα, σε μία κίνηση έκτακτης ανάγκης για να ανακόψει τη μεγάλη πτώση της λίρας και να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, η οποία έχει πληγεί από τις παρεμβάσεις του προέδρου Ρεζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Η κεντρική τράπεζα, η οποία είχε προγραμματίσει για τις 7 Ιουνίου την επόμενη συνεδρίασή της για τον καθορισμό της νομισματικής πολιτικής, ανέφερε ότι αύξησε το ανώτατο επιτόκιό της στο 16,5% από 13,5%. Οι επενδυτές στοιχημάτιζαν ότι οι μεγάλες πωλήσεις του τουρκικού νομίσματος - που έχει σημειώσει πτώση περίπου 20% από την αρχή του έτους με μία σειρά ιστορικά χαμηλών επιπέδων - θα ανάγκαζαν την κεντρική τράπεζα να προχωρήσει σε μία τέτοια κίνηση.

Η πορεία του τουρκικού νομίσματος αντιστράφηκε μετά την απόφαση της κεντρικής τράπεζας και ενισχύθηκε 2% στις 4,5717 λίρες ανά δολάριο στις 19.37 (ώρα Ελλάδας), ενώ προηγουμένως είχε κάνει βουτιά στις 4,9290 λίρες. «Ήταν η ώρα να αποκαταστήσουμε την αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής και να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των επενδυτών», έγραψε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Τουρκίας, Μεχμέτ Σιμσέκ στο Twitter, λίγο πριν την ανακοίνωση της κεντρικής τράπεζας.

Οι επενδυτές πουλούσαν τη λίρα λόγω ανησυχιών για τη νομισματική πολιτική, ιδιαίτερα αφού ο Ερντογάν, που αυτοχαρακτηρίσθηκε ως «εχθρός των επιτοκίων», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι αναμένει να ασκεί μεγαλύτερο έλεγχο στην πολιτική μετά τις εκλογές της 24ης Ιουνίου. Αυτή η δήλωση ενίσχυσε τις ανησυχίες για τη δυνατότητα της κεντρικής τράπεζας να αντιμετωπίσει τον διψήφιο πληθωρισμό.

Ο Ερντογάν την ημέρα που προκήρυξε της αιφνιδιαστικές εκλογές της 24ης Ιουνίου είχε προτάξει και το θέμα της οικονομίας και τις πιέσεις που δέχεται τον τελευταίο καιρό.

Αναλυτές σημειώνουν ότι με αυτούς τους ρυθμούς της υποτίμησης της λίρας οι τουρκικές τράπεζες ασφυκτιούν και δεν αποκλείουν δυσάρεστες εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα.

Αν και η τουρκική οικονομία είναι επί δεκαετίες πληθωριστική με μεγάλες περιόδους ακόμη έστω και παροδικά σε τριψήφιους αριθμούς φαίνεται πως θα δοκιμαστεί σκληρά τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές.

Αν μάλιστα στις συνθήκες των διεθνών χρηματαγορών, με το ενισχυμένο δολάριο προσθέσει κανείς και την κόντρα της Άγκυρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ είναι βέβαιο ότι οι κλυδωνισμοί θα παραμείνουν έντονοι.

Μιλούν για capital control

Την ίδια στιγμή, άρχισαν οι ψίθυροι για capital control. Αναλυτές μιλούν για την κατάσταση της τουρκικής οικονομίας, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, απαντώντας και στα όσα αναφέρονται για την επιβολή capital control.

Ειδικότερα, μιλούν για τεράστια προβλήματα τόσο στις αναλήψεις χρημάτων, όσο και στο συνάλλαγμα. Ωστόσο ο οικονομολόγος Jason Tuvey, θεωρεί απίθανο σε αυτή τη φάση ένα τέτοιο σενάριο, λόγω του μεγάλου ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας - το οποίο ανέρχεται στο 6,5% του ΑΕΠ - και συνεπώς της μεγάλης εξάρτηση από εισροές ξένων κεφαλαίων. Ωστόσο, ο Cemil Ertem, ανώτερος σύμβουλος του Ερντογάν για την οικονομία, έχει επανειλημμένα δηλώσει, σύμφωνα με το Bloomberg, ότι η τράπεζα είναι ελεύθερη να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτει και ότι οι ριζοσπαστικές λύσεις, όπως τα capital controls ή η ισοτιμία νομισμάτων, δεν έχουν τεθεί υπό αμφισβήτηση. 

(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters, Bloomberg)