Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής στις ανεπτυγμένες χώρες είναι ένα γνωστό και δεδομένο φαινόμενο. Είναι αποτέλεσμα κυρίως της πτώσης της βρεφικής θνησιμότητας, του βελτιωμένου τρόπου ζωής, του υψηλότερου επίπεδου μόρφωσης και της προόδου στον τομέα της υγείας.
Στην Ε.Ε το 2018, το προσδόκιμο ζωής έφτασε τα 83,6 χρόνια για τις γυναίκες και τα 78,1 για τους άνδρες. Η ανοδική τάση προβλέπεται να συνεχιστεί, παρά την εμφάνιση της πανδημίας Covid 19.
Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ριζικές αλλαγές στον μέχρι σήμερα κύκλο της ανθρώπινης ζωής:
Περισσότερα χρόνια εν ενεργεία, με διαλείμματα ή/και πιο συχνή ημιαπασχόληση
Δια βίου εκπαίδευση και απόκτηση νέων δεξιοτήτων όσο μεγαλώνουμε
Συχνότερες αλλαγές επαγγέλματος κατά την διάρκεια της καριέρα μας
Περαιτέρω αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης
Αύξηση του χρόνου που περνάμε ως συνταξιούχοι
Πιο ενεργό τρόπο ζωής των συνταξιούχων
Έτσι δημιουργούνται νέες ευκαιρίες, ταυτόχρονα όμως και σημαντικές προκλήσεις:
Το να ζούμε περισσότερο είναι θετικό, υπό την προϋπόθεση της ευημερίας. Και ευημερία σημαίνει να έχουμε σωματική και ψυχική υγεία και να είμαστε οικονομικά ασφαλείς.
Εδώ είναι το ζητούμενο: είμαστε σήμερα προετοιμασμένοι να ζήσουμε περισσότερα χρόνια αύριο;
Από οικονομική άποψη, τα στοιχεία που έχουμε στην διάθεση μας το διαψεύδουν.
Τα συνταξιοδοτικά συστήματα ανά την Ευρώπη, υπό την πίεση της υπογονιμότητας και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν την βιωσιμότητα τους και αδυνατούν να προσφέρουν μια ικανοποιητική δημόσια σύνταξη στους ευρωπαίους πολίτες.Το βιώνουμε με τις αλλαγές, τόσο στην αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης, όσο και στις μειωμένες κρατικές συντάξεις.
Επιπλέον η τάση για περαιτέρω μείωση των συντάξεων συνεχίζεται. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η μέση δημόσια σύνταξη σε σχέση με τον μέσο μισθό προβλέπεται να μειωθεί κατά 10,6% παραπάνω, μέχρι το 2070.
Παράλληλα, η αποταμίευση των ιδιωτών με σκοπό την συνταξιοδότηση, είναι ανεπαρκής. Σε μια πρόσφατη έρευνα σε 10 ευρωπαϊκές χώρες, το 43% των ερωτηθέντων δηλώσαν ότι δεν αποταμιεύουν με στόχο την σύνταξη τους. Ο δε λόγος για τους μισούς εξ αυτών, είναι η οικονομική αδυναμία.
Ο συνδυασμός αυτός οδηγεί σε αύξηση του κενού μεταξύ του κεφαλαίου που θα χρειαστούμε για μια άνετη συνταξιοδότηση και αυτού που θα έχουμε στην διάθεση μας.
Η πρόσθετη αποταμίευση που απαιτείται για να συμπληρώσουμε αυτό το κενό, υπολογίζεται στα 2 τρισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Σημειώνεται δε ότι αξιοπρεπής σύνταξη, με αντικειμενικά κριτήρια, σημαίνει να έχουμε εξασφαλίσει το 70% του μικτού μισθού της τελευταίας πενταετίας, στα πρώτα χρόνια της συνταξιοδότηση μας και, σταδιακά το ποσοστό να μειωθεί, αλλά να μην πέσει κάτω από το 50%.
Με απλά λόγια, εάν δεν αλλάξουμε κάτι, πώς περιμένουμε να ζήσουμε καλά ως συνταξιούχοι μέχρι και 25 χρόνια;
Πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτή την πρόκληση, τι θα πρέπει να κάνουμε διαφορετικά και τι καλύτερα;
Ο ασφαλιστικός κλάδος, ως κύριος πάροχος συνταξιοδοτικών και αποταμιευτικών προγραμμάτων έχει σημαντικό ρόλο να παίξει στην επίλυση αυτού του προβλήματος.
Μπορεί, κυρίως, να αφυπνίσει τους πολίτες για την ατομική τους ευθύνη γύρω απο αυτό το ζήτημα, να βοηθήσει με τεκμηριωμένο τρόπο στην επίγνωση της αναγκαιότητας της αποταμίευσης και να προτείνει τις κατάλληλες λύσεις για έναν προσιτό, ευέλικτο και αποτελεσματικό, αποταμιευτικό σχεδιασμό.
Πηγές
Eurostat , life expectancy at birth , July 2020
Insurance Europe, Pension survey “What do European want from their pension savings?”, February 2020
OCDE, Policy brief on pension, “Will future pensioners work for longer and retire on less?”, July 2019