Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος τις επόμενες δεκαετίες είναι η σταδιακή και σε μεγάλο βαθμό μη αναστρέψιμη στροφή σε έναν γηρασμένο πληθυσμό.
Σύμφωνα με το Τμήμα Πληθυσμού του ΟΗΕ ο αριθμός των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω αναμένεται να διπλασιαστεί τις επόμενες τρεις δεκαετίες, φτάνοντας τα 1,6 δισεκατομμύρια το 2050.
Όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα του Statista, η Ασία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της τάσης, με το Χονγκ Κονγκ, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία να αναμένεται να έχουν το υψηλότερο ποσοστό ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω έως το 2050, παγκοσμίως.
Ενώ η Ιαπωνία φημίζεται για τον γηρασμένο πληθυσμό της και επί του παρόντος βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με 30,2%, άλλες ασιατικές χώρες, που αποτελούν ταυτόχρονα και ισχυρές οικονομίες, βρίσκονται εν μέσω μια σημαντικής αλλαγής, καθώς το προσδόκιμο ζωής βελτιώθηκε ταχύτατα τις τελευταίες δεκαετίες και η τάση αυτή συνεχίζεται.
Μέχρι το 2050, περίπου το 40% του πληθυσμού του Χονγκ Κονγκ και της Νότιας Κορέας αναμένεται να είναι 65 ετών γεγονός που αποτελεί τεράστια διαφορά στα επίπεδα που παρατηρούνται σήμερα σε ιδιαίτερα ανεπτυγμένες περιοχές.
Η Ιαπωνία το 2050 θα έχει περάσει στην τρίτη θέση με το 37,5% του πληθυσμού της να είναι άνω των 65%.
Σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, για το 2024 η Ιταλία συνεχίζει να διατηρεί την θλιβερή πρωτιά με το 24,9% του πληθυσμού της να είναι ηλικίας ανω των 65 ετών ενώ το 2050 το ποσοστό αυτό θα φτάσει το 37,1%.
Αντίστοιχα στην Ελλάδα το ποσοστό των άνω των 65 ετών θα αυξηθεί από 23,5% σήμερα σε 34,5% και στη Πορτογαλία από 23,7% σε 34,3%.
«Η γήρανση του πληθυσμού είναι μια καθοριστική παγκόσμια τάση της εποχής μας», γράφει το Υπουργείο Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΟΗΕ στην Παγκόσμια Κοινωνική Έκθεσή του για το 2023, αποκαλώντας τη «major success story» που φέρνει προκλήσεις και ευκαιρίες.
Μία από τις κύριες προκλήσεις για τις χώρες με γήρανση πληθυσμού είναι να διασφαλίσουν ότι η οικονομία μπορεί να υποστηρίξει τις καταναλωτικές ανάγκες ενός αυξανόμενου αριθμού ηλικιωμένων, είτε αυξάνοντας τη νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης ή με άρση των εμποδίων στην εθελοντική συμμετοχή των ηλικιωμένων στο εργατικό δυναμικό, είτε με εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και τις ευκαιρίες εργασίας καθ′ όλη τη διάρκεια της ζωής, που μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Ειδικά οι χώρες που βρίσκονται στα πρώτα στάδια της δημογραφικής αλλαγής έχουν την ευκαιρία να προγραμματίσουν εκ των προτέρων και να εφαρμόσουν τα σωστά μέτρα έγκαιρα, για να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις προκλήσεις που συνεπάγεται η γήρανση του πληθυσμού.