Μια ημέρα πριν το κρίσιμο Eurogroup που θα συζητηθεί το ζήτημα του χρέους της Ελλάδας, το ΔΝΤ δίνει στη δημοσιότητα την έκθεσή του για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους (DSA). Στην έκθεση των 23 σελίδων, το ΔΝΤ ουσιαστικά επαναλαμβάνει όσα κατά καιρούς έχουν επισημάνει τόσο η επικεφαλής του Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, όσο και άλλα ανώτερα στελέχη: ότι τα νούμερα για το πρωτογενές πλεόνασμα δεν βγαίνουν και ότι η Ελλάδα χρειάζεται γενναία ελάφρυνση χρέους. Ελάφρυνση που βάσει της πρότασης του ΔΝΤ που στηρίζεται στο συνδυασμό τριών μέτρων, οδηγεί σε όφελος για τη χώρα έως και 50% του ΑΕΠ.
Μάλιστα επισημαίνεται ότι αυτή η ελάφρυνση θα πρέπει να γίνει πριν την ολοκλήρωση του προγράμματος διάσωσης, δηλαδή το 2018. Επίσης ζητά εμπροσθοβαρή και «άνευ όρων» ρύθμιση του χρέους, για να δοθεί σήμα στις αγορές ότι οι Ευρωπαίοι βοηθούν την Ελλάδα (αναλυτικά στη σελίδα 9).
Η λύση για το ΔΝΤ είναι να δοθούν στη χώρα άμεσα «παραχωρήσεις», που θα περιλαμβάνουν μεγαλύτερη περίοδο χάριτος στα δάνεια, μετάθεση πληρωμών και σταθερά επιτόκια.
Τονίζεται επίσης ότι ακόμη και εάν μετά από «ηρωική προσπάθεια», η Ελλάδα καταφέρει να πιάσει τον στόχο για πλεόνασμα 3,5%, λίγες χώρες κατάφεραν να φτάσουν και να διατηρήσουν τόσο υψηλά μεγέθη πρωτογενούς πλεονάσματος για μια δεκαετία ή παραπάνω, και θεωρείται απίθανο η Ελλάδα να το καταφέρει.
Τρία μέτρα για το χρέος
Αναλυτικά, στην έκθεση το ΔΝΤ προτείνει έναν συνδυασμό τριών μέτρων για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους (σελίδα 6):
- Παράτασης στις προθεσμίες λήξης: Για τα δάνεια του EFSF, του ESM και του GLF, με παράταση έως 14 χρόνια για τα δάνεια του EFSF, 10 χρόνια για τα δάνεια του ESM και 30 χρόνια για τα δάνεια GLF. Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι παρά τα οφέλη του μέτρου, δεν είναι αρκετό για να αποκαταστήσει τη βιωσιμότητα του χρέους.
- Διευκολύνσεις πληρωμών: Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, τα δάνεια του EFSF έχουν ήδη παραταθεί στο παρελθόν και τα δάνεια του ESM έχουν δοθεί με μεγάλες περιόδους χάριτος και περιόδους ωρίμανσης. Η παράταση στις διευκολύνσεις πληρωμών θα μπορούσε να μειώσει τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες περαιτέρω κατά 17% του ΑΕΠ έως το 2040 και 24% έως το 2060 και – επιτρέποντας στην Ελλάδα να ωφεληθεί για περισσότερο από τα χαμηλά επιτόκια του ESM – θα μπορούσε να μειωθεί το χρέος κατά 84% του ΑΕΠ έως το 2060 (αυτό συνεπάγεται επέκταση της περιόδου χάριτος για το υφιστάμενου χρέους, που κυμαίνεται από 6 ετών για τα δάνεια του ESM, έως 17 και 20 ετών για τα δάνεια του EFSF και GLF, αντίστοιχα, καθώς επίσης και επιμήκυνση της σημερινής αναβολής στις πληρωμές τόκων για τα δάνεια από ESM και GLF μέχρι 24 χρόνια). Αλλά ούτε αυτό είναι αρκετό.
- Σταθερό επιτόκιο: Για να διασφαλιστεί ότι το χρέος μπορεί να μείνει σε πτωτική πορεία, τονίζει το ΔΝΤ, τα επίσημα επιτόκια θα πρέπει να σταθεροποιηθούν σε χαμηλά επίπεδα για παρατεταμένη περίοδο, χωρίς να υπερβαίνει το 1,5% έως το 2040. Στο πλαίσιο αυτό, ο ESM θα μπορούσε να επιχειρήσει να επωφεληθεί από το ακόμη ευνοϊκό περιβάλλον επιτοκίων, προσπαθώντας να κλειδώσει τα επιτόκια για το συνολικό ύψος των δανείων από EFSF/ESM στα τρέχοντα μακροπρόθεσμα επιτόκια της αγοράς, παράλληλα με την εξάλειψη του spread που εφαρμόζεται σήμερα στα δάνεια GLF. Εάν η αγορά για μακράς διάρκειας ομόλογα δεν μπορεί να απορροφήσει το συνολικά εκτιμώμενο απόθεμα των περίπου 200 δισ. ευρώ που θα πρέπει να έχει τοποθετηθεί κατά τη διάρκεια του προγράμματος, τότε τα κράτη μέλη θα πρέπει να βρουν έναν άλλο τρόπο για να εξασφαλίσουν το κόστος της αναχρηματοδότησης του ελληνικού χρέους σε ένα περιβάλλον όπου η μακροπρόθεσμη σταδιακή ομαλοποίηση των επιτοκίων δεν διατίθεται για την Ελλάδα. Έτσι, η σταθεροποίηση των επιτοκίων απαιτεί επί της ουσίας μία δέσμευση από τα κράτη μέλη να αποζημιώσουν τον ESM για τις απώλειες σχετικές με τα σταθερά επιτόκια για τα ελληνικά δάνεια, ή οποιαδήποτε άλλη παρόμοια δέσμευση. Αυτό σαφώς θα είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενο μεταξύ των κρατών - μελών λαμβανομένων υπόψιν των περιορισμών - πολιτικών και νομικών - σε εν λόγω δεσμεύσεις εντός της νομισματικής ένωσης.
Στο 50% του ΑΕΠ το όφελος από την αναδιάρθωση
Αυτό το μέτρο σε συνδυασμό με τα δύο προαναφερθέντα θα βοηθήσει να μειωθεί το χρέος κατά 53% του ΑΕΠ έως το 2040 και 151% έως το 2060, και τις Ακαθάριστες Δανειακές Ανάγκες κατά 22% το 2040 και 39% έως το 2060, που ικανοποιεί τους στόχους βιωσιμότητας που αναφέρθηκαν προηγουμένως, αναφέρει η έκθεση.
Οι προτάσεις του Ταμείου οδηγούν σε μείωση του Δημόσιου Χρέους στο περίπου 100% του ΑΕΠ έως το 2060. Σε όρους καθαρής ονομαστικής αξίας (Net Present Value), τα μέτρα που προτείνει το Ταμείο επιφέρουν μία ωφέλεια της τάξεως του 50% του ΑΕΠ.
Το Ταμείο προβλέπει επίσης ότι το χρέος της Ελλάδας -σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις, θα βρεθεί στο 174% του ΑΕΠ το 2020 και στο 167% του ΑΕΠ το 2022. Ωστόσο αναμένεται να αυξηθεί ξανά στο 250% του ΑΕΠ ως το 2060, εάν δεν ληφθούν αυτά τα τρία μέτρα.
Διαβάστε επίσης: