Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε την Τρίτη στο συμπέρασμα ότι η Ισπανία και η Πορτογαλία δεν έλαβαν «αποτελεσματικά μέτρα» για να ανταποκριθούν στους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ, αναφέρει δημοσίευμα της εφημερίδας Financial Times, που επικαλείται πηγές με γνώση του θέματος. Οι δύο χώρες, σημειώνει το δημοσίευμα, «είναι πιθανό να είναι οι πρώτες της Ευρωζώνης που θα υποστούν κυρώσεις για την παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ, μία κίνηση που θα αναζωπυρώσει την πολιτική ένταση γύρω από το πόσο δογματικές πρέπει να είναι οι Βρυξέλλες κατά τον έλεγχο των εθνικών προϋπολογισμών».
Αν και αξιωματούχοι της ΕΕ παρουσίασαν το βήμα αυτό ως κατ' ουσία διαδικαστικό, είναι ωστόσο δυνητικά εμπρηστικό, καθώς βάζει τις δύο ιβηρικές χώρες σε μία πορεία για την επιβολή ποινών, που θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν χρηματικά πρόστιμα ή τη μερική αναστολή πόρων από τα περιφερειακά ταμεία της ΕΕ, αναφέρει η εφημερίδα. Η σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένεται να εγκριθεί τυπικά την Πέμπτη, ενώ στη συνέχεια θα πρέπει να αποφασίσουν οι υπουργοί Οικονομικών, εάν συμφωνούν. Εφόσον οι υπουργοί υποστηρίξουν τη θέση της Επιτροπής, θα πρέπει οι Βρυξέλλες να ετοιμάσουν ποινές εντός 20 ημερών, ενώ η Λισαβόνα και η Μαδρίτη θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν μία τελευταία προσπάθεια για να έχουν πιο επιεική μεταχείριση.
Η Πορτογαλία ελέγχεται για την αδυναμία της να ελέγξει το δημοσιονομικό έλλειμμα το 2015, που διαμορφώθηκε στο 4,4% του ΑΕΠ, κατά 1,7 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από τον στόχο. Η αριστερή κυβέρνηση της Λισαβόνας υποστήριξε ότι είναι άδικο και αναποτελεσματικό να τιμωρηθεί η χώρα για αποτυχία του παρελθόντος, αν και είναι σε τροχιά να συμμορφωθεί με τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ το 2016. Η Ισπανία ελέγχεται επειδή το έλλειμμα του 2015 ανήλθε στο 5,1% του ΑΕΠ αντί του 4,2% που ήταν ο στόχος. Η χώρα, που έχει υπηρεσιακή κυβέρνηση από τον περασμένο Δεκέμβριο είναι επίσης σε τροχιά να μην επιτύχει μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ, όπως είναι ο στόχος.
Αν και, σημειώνει το δημοσίευμα, είναι ισχυρή η πιθανότητα ότι η ΕΕ δεν θα επιβάλει χρηματικά πρόστιμα η κίνησή της μπορεί, παρά ταύτα, να είναι αμφιλεγόμενη. Οι πορτογαλικές Αρχές έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι κάθε βήμα για την εφαρμογή κυρώσεων μπορεί να προκαλέσει ζημία για τη φήμη της χώρας στις αγορές, σε μία περίοδο που προσπαθούν να ενισχύσουν την οικονομική ανάκαμψη της χώρας.
Ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί, δήλωσε, μετά τη συζήτηση που έγινε στο Κολλέγιο των Επιτρόπων, ότι οι Βρυξέλλες «θα υιοθετήσουν πολύ σύντομα τις αναγκαίες αποφάσεις». Ο Επίτροπος σημείωσε ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ «πρέπει να γίνονται σεβαστοί», προσθέτοντας ότι οι κανόνες «είναι έξυπνοι και απαιτούν να εφαρμόζονται με έναν έξυπνο τρόπο».
Ενώ η Γερμανία, η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επιμένουν ότι η αυστηρή εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων είναι αναγκαία για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης στο ευρώ, η Ιταλία ηγείται μίας πίεσης από πολλές χώρες του Νότου για περισσότερη ευελιξία. Η Σλοβακία, που έχει την Προεδρία της ΕΕ αυτό το εξάμηνο, ανακοίνωσε ότι οι υπουργοί θα συζητήσουν το θέμα στη συνεδρίαση που θα έχουν την άλλη εβδομάδα στις Βρυξέλλες, αν και δεν είναι βέβαιο ότι θα ληφθούν τότε αποφάσεις.