Η συνεδρίαση της Δευτέρας σε πολλά χρηματιστήρια παγκοσμίως ξύπνησε άσχημες μνήμες. Μνήμες του Σεπτεμβρίου του 2008 όπου τα χρηματιστήρια κατέρρεαν μετά την είδηση για τη Lehman Brothers -που έμελλε να σημάνει την έναρξη της χειρότερης οικονομικής κρίσης της εποχής μας.
Κατά τη Μαύρη Δευτέρα των χρηματιστηρίων, εξανεμίστηκαν πάνω από 400 δισ. ευρώ στις ευρωαγορές, ενώ ο βιομηχανικός Dow Jones βρέθηκε να χάνει πάνω από 1.000 μονάδες από την έναρξη της συνεδρίασης. Στην Αθήνα, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε απώλειες της τάξης του 10,54%, στις 568,38 μονάδες. Βυθίστηκε δηλαδή στα χαμηλότερα επίπεδα από τα τέλη Ιουνίου του 2012.
Ο λόγος που έγιναν όλα αυτά είναι η κρίση στην Κίνα, που αρκετοί αναλυτές κάνουν λόγο για ένα χρηματιστηριακό κραχ που δεν θα σταματήσει ούτε εύκολα ούτε γρήγορα.
Μετά από ένα ιδιαίτερα ταραγμένο καλοκαίρι, οι αγορές της Σαγκάης συνεχίζουν τον κατηφορικό δρόμο, έχουν ήδη χάσει το 40% της αξίας τους από το πικ τους τον Ιούνιο του 2012. Οι παρεμβάσεις του Πεκίνου μέχρι τώρα δεν έχουν αποδώσει. Την Κυριακή το Κυβερνητικό Συμβούλιο ανακοίνωσε πως θα επιτρέψει -για πρώτη φορά στην ιστορία της- στα συνταξιοδοτικά ταμεία να επενδύσουν μέχρι και 30% των συνολικών της κεφαλαίων σε μετοχές, σε μια νέα προσπάθεια να ενισχύσει τις μετοχικές αγορές και να ανασχέσει την περαιτέρω κατακρήμνιση των τιμών των μετοχών.
Τι συμβαίνει όμως πραγματικά στην Κίνα; Πως φτάσαμε ως εδώ και ποιοί θα υποστούν τις συνέπειες...
- Γιατί καταρρέουν οι μετοχές;
Νωρίτερα το 2015 το Χρηματιστήριο της Κίνας έδειξε τα πρώτα «κλασσικά» σημάδια αυτού που στη γλώσσα των αγορών χαρακτηρίζεται συχνά ως «φούσκα».
Γιαγιάδες, οδηγοί ταξί και κολεγιόπαιδα «έκαναν», όπως εξηγεί με χαρακτηριστικό τρόπο το CNN, μικρές περιουσίες, όλοι εκμεταλλευόμενοι την ξέφρενη πορεία του «Chao gu» όπως αποκαλείται στην κινεζικά αργκό η αγοραπωλησία μετοχών. Αυτό το ράλι όμως ήρθε ακριβώς τη στιγμή που η οικονομία της χώρας παρουσιάζει σημαντική επιβράδυνση, προβληματίζοντας πολλούς οικονομικούς αναλυτές. Τώρα όμως εξηγούν, απλά ήρθε η ώρα να...δράσει η βαρύτητα και τα αποτελέσματα είναι εμφανή και σοκαριστικά, όχι μόνο για την αγορά της Κίνας αλλά και για όλες τις άλλες μεγάλες αγορές που επηρεάζονται. «Η χρηματιστηριακή αγορά της Κίνας είχε “αποστασιοποιηθεί” από την πραγματική αγορά της χώρας και το χρηματιστήριο ήταν υπερτιμημένο», σχολιάζε ο Patrick Chovanec, διευθύνων σύμβουλος της Silvercrest Asset Management ήδη από τον περασμένο μήνα οπότε ο «δράκος» του χρηματιστηρίου δέχθηκε τις πρώτε ισχυρές δονήσεις.
- Γιατί η Κίνα «ρίχνει» ότι έχει και δεν έχει στην αγορά
Ενώ αρκετοί αναλυτές εκτιμούν πως η φάση αυτή την οποία διέρχεται το κινεζικό χρηματιστήριο είναι αναγκαία- ως μια περίοδος «διόρθωσης»- η κυβέρνηση της χώρας ρίχνει στην αγορά, κυριολεκτικά ό,τι έχει...και ακόμη περισσότερα για να διατηρήσει τις τιμές των μετοχών. Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας μείωσε τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, χρηματιστηριακές εταιρείες δεσμεύτηκαν να αγοράσουν μετοχές αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ενώ οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές της χώρας προχώρησαν σε μια de facto αναστολή νέων καταχωρήσεων μετοχών.
Ο Dong Tao, κορυφαίος οικονομολόγος για την αγορά της Ασίας, υποστηρίζει πως το Πεκίνο φοβάται πως η πτώση των μετοχών θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση της κατανάλωσης καθώς όποιοι τώρα υφίστανται απώλειες στο χρηματιστήριο, εκτιμάται π ως το προσεχές διάστημα θα είναι λιγότερο τολμηροί ή ανέμελοι στις αγορές τους. «Αυτό δημιουργεί μια σειρά από κινδύνους για την οικονομία αλλά και για το οικονομικό σύστημα εν γένει και γι' αυτό το Πεκίνο είναι τόσο ανήσυχο».
Οι επενδυτές προφανώς δεν πείστηκαν από τις προσπάθειες της κυβέρνησης ήδη από τον Ιούλιο και έτσι η χρηματιστηριακή αγορά συνεχίζει να είναι εγκλωβισμένη σε ένα ατελείωτο τρενάκι, με βουτιές και απότομες ανόδους, «ανοίγοντας» μερικές φορές με άνοδο της τάξεως του 7% για να πέσει λίγο πριν το «κλείσιμο» επίσης κατά περίπου 7% ή και περισσότερο όπως για παράδειγμα τη «Μαύρη Δευτέρα» της Κίνας.
- Πως επηρεάζεται ο υπόλοιπος κόστος
Λίγοι είναι οι ξένοι επενδυτές που έχουν άμεση έκθεση στη συγκεκριμένη χρηματιστηριακή αγορά. Μόλις το 1,5 των κινεζικών μετοχών βρίσκονται στα χέρια τους, σύμφωνα τουλάχιστον με τους Capital Economics, αφού η Κίνα συνεχίζει να θέτει περιορισμούς στο ύψος των μετοχών που μπορούν να περάσουν σε ξένους επενδυτές. Το πραγματικό πρόβλημα, για όσους βρίσκονται εκτός Κίνας, είναι η οικονομική επιβράδυνση και oι γενικότερες συνέπειες από τις διακυμάνσεις που καταγράφονται στο κινεζικό χρηματιστήριο. Στο μεταξύ ήδη οι φόβοι περί ύφεσης της κινεζικής οικονομίας οδήγησαν ήδη σε διόρθωση των τιμών αρκετών μεταλλευμάτων όπως ο σίδηρος και ο χαλκός. Παράλληλα δε χώρες όπως η Αυστραλία και η Βραζιλία δέχονται σοβαρά πλήγματα όσο μειώνεται η ζήτηση από την Κίνα για πρώτες ύλες.
- Τι σημαίνουν όλα αυτά για τους Κινέζους
Οι Κινέζοι είναι φυσικά τα μεγαλύτερα θύματα αυτής της νέας χρηματιστηριακής περιπέτειας. Εκατομμύρια πολίτες, στράφηκαν στο χρηματιστήριο μετά την χαλάρωση των περιορισμών σχετικά με το περιθώριο διαπραγματεύσεων μετοχών και δανείστηκαν χρήματα για να επενδύσουν. «Γνωρίζω ανθρώπους που πούλησαν ακόμη και τα σπίτια τους για να επενδύσουν σε μετοχές . Τώρα είναι τελειωμένοι» σχολίασε στο CNN ήδη από τον περασμένο μήνα χρηματιστής ο οποίος δραστηριοποιείται εκτός Σαγκάης.
Ωστόσο, οι πρόσφατες, απότομες απώλειες αποτελούν τη συνέχεια μιας μακράς πορείας στην οποία οι δύο βασικοί κινεζικοί χρηματιστηριακοί δείκτες, θα πρέπει να σημειωθεί πως διατηρούν τα κέρδη τους, εάν υπολογίσει κανείς την όλη πορεία από τις αρχές του έτους. Επίσης οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως οι μετοχές αποτελούν μόλις το 15% με 20% του πλούτου των νοικοκυριών. Άρα δεν αναμένεται, παρά τους φόβους του Πεκίνου, να υπάρξει κάποια ραγδαία μείωση στους καταναλωτικούς δείκτες.
Πηγές: CNN, Huffington Post US