Στις 14/2/2018 ο κ. Γιάνης Βαρουφάκης ανήγγειλε επίσημα την ίδρυση του νέου κομματικού φορέα που θα αντιπροσωπεύσει στην Ελλάδα το κίνημα DiEM25, το επιλεγόμενο Κίνημα για Δημοκρατία στην Ευρώπη που έχει ήδη ιδρύσει από κοινού με άλλα πρόσωπα της περιθωριακής Αριστεράς στη Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα το DiEM25 θα ονομάζεται Μέτωπο Ρεαλιστικής Ευρωπαϊκής Ανυπακοής ή ΜέΡα25, όνομα που θυμίζει στον γράφοντα φοιτητικές συνελεύσεις της δεκαετίας του 1960. Όπως μας υποσχέθηκε ο Γιάνης, η ιδρυτική συνέλευση του κόμματος θα λάβει χώρα στις 26 Μαρτίου 2018, όταν θα ανακοινωθεί και το πολιτικό του πρόγραμμα.
Ο σκοπός αυτού του άρθρου είναι να δώσει στο ελληνικό κοινό μια σύντομη άποψη της οικονομικής σκέψης που απηχεί το καινούργιο κόμμα όπως εμφανίζεται σε ένα πρόσφατο κείμενο του ιδρυτή του. Υπό κανονικές συνθήκες αυτά που γράφει ο κ. Βαρουφάκης ούτε τα διαβάζω ούτε βέβαια κάνω τον κόπο να τα αντικρούσω γραπτά. Όμως ο Γιάνης, αν και απέτυχε παταγωδώς σαν Υπουργός Οικονομικών και είναι σήμερα persona non grata στην Ελλάδα, έδειξε ένα καταπληκτικό ταλέντο αυτοπροβολής στον παγκόσμιο στίβο. Η πιο πρόσφατη απόδειξη αυτού του φαινομένου είναι μια δημοσίευση που έλαβε χώρα στις 13/01/2018 στην εφημερίδα Globe and Mail, που θεωρείται η μεγαλύτερης κυκλοφορίας και σοβαρότερη στον Καναδά. Σ’ εκείνη τη δημοσίευση παρουσιάζεται ένα εκτενές άρθρο του κ. Βαρουφάκη με τίτλο «Έξω απ’την παγίδα: τα θεμέλια της παγκοσμιοποίησης σαπίζουν, δημιουργώντας τοπικισμό, εθνοκεντρισμό και ξενοφοβία. Αν αυτή η φάση του καπιταλισμού δεν μπορεί να σταθεροποιηθεί, τι στο καλό μας περιμένει;» Όπως υποδηλώνει ο μακροσκελής του τίτλος, το άρθρο του κ. Βαρουφάκη παρουσιάζει τις ιδέες του συγγραφέα του γιά τα προβλήματα του κόσμου μαζί μ’ένα αρκετά λεπτομερές πρόγραμμα για το πως μπορούν να διορθωθούν.
Σ’ ένα δίγλωσσο παράρτημα στο τέλος αυτού του άρθρου παρατίθεται και η επιστολή διαμαρτυρίας που έστειλε ο γράφων στην Globe and Mail γιά την προβολή που δίνουν στις γνώμες του κ. Βαρουφάκη, αγνοώντας τα κατορθώματά του σαν Υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας. Κατά τη γνώμη μου, η μη δημοσίευση της επιστολής εκ μέρους του Globe and Mail αποτελεί απόκρυψη εκ μέρους της εφημερίδας στοιχείων που αμφισβητούν την αξιοπιστία ενός εκ των συγγραφέων των οποίων προβάλλει τις γνώμες. Αφού όμως οι ιδέες του κ. Βαρουφάκη βρήκαν μια διεθνή απήχηση, ας δούμε σύντομα το τι λέει πριν από την παρουσίαση του κομματικού του προγράμματος στις 26 Μαρτίου. Μιά τέτοια ανάλυση είναι δύσκολη γιατί, όπως έχουμε μάθει απ’ την μέχρι τώρα πολιτική σταδιοδρομία του κ. Βαρουφάκη, αυτά που λέει αυτοαναιρούνται πολλές φορές σε επόμενες παραγράφους μέσα στην ίδια ομιλία η στο ίδιο άρθρο, και το άρθρο του Globe and Mail δεν αποτελεί εξαίρεση.
Οι οικονομικές ιδέες του κ. Βαρουφάκη έχουν μιά σαγηνευτική απλότητα σαν παραμύθι, κάτι που εξηγεί εν μέρει γιατί τα βιβλία του είναι ευπώλητα. Υπάρχουν οι κακοί, μιά ολιγαρχία χωρίς σύνορα που χειραγωγεί τις κεφαλαιοαγορές, τα τεχνοκρατικά όργανά τους που προωθούν τα συμφέροντά τους τοποθετημένα σε καίριες θέσεις στο πολιτικοοικονομικό σύστημα, και η άμορφη μάζα των θυμάτων που εκμεταλλεύονται οι ολιγάρχες και υφίσταται τις συνέπειες υπό την μορφή ανεργίας, φτωχοποίησης η, το λιγότερο, συμπίεσης των εισοδημάτων τους. Αυτό το παραμύθι είναι έργο που παίζεται σε παγκόσμια σκηνή, στις οικονομικά προηγμένες κοινωνίες της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής αλλά και στις τριτοκοσμικές χώρες, και γι’αυτό απαιτεί παγκόσμιοποιημένες λύσεις τις οποίες το κίνημα του κ. Βαρουφάκη είναι έτοιμο να προσφέρει.
Πριν προχωρήσουμε στην αξιολόγηση του περιεχομένου αυτού του αφηγήματος θα πρέπει να αναφέρουμε αυτά που δεν βρίσκονται εκεί. Δεν υπάρχει, για παράδειγμα, ούτε μια λέξη για τους λόγους που στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία μερικές χώρες προοδεύουν και άλλες όχι. Στις κεφαλαιαγορές του κ. Βαρουφάκη δεν υπάρχουν θεσμικοί επενδυτές όπως τα ταμεία συντάξεων που διαχειρίζονται τεράστια ποσά γιά να καλύπτουν τις ανταποδοτικές συντάξεις που πληρώνουν στα μέλη τους, μόνο κερδοσκόποι καπιταλιστές που εκμεταλλεύονται το κοινωνικό σύνολο. Ούτε γίνεται αναφορά γιά τον ρόλο της διακυβέρνησης στην οικονομική ζωή μιας χώρας, που αντικατοπτρίζεται μεταξύ άλλων στην εφαρμογή του νόμου, στην ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης και στην αποτελεσματικότητα του φορολογικού συστήματος. Υπενθυμίζεται ότι η ανάγκη για αλλαγές σ’αυτούς τους τομείς αν θέλει η Ελλάδα να αποφύγει τη χρεοκοπία είχε αποτελέσει το αντικείμενο μιάς παρέμβασης 18 οικονομολόγων της Διασποράς τον Ιούνιο του 2011. Για τον Γιάνη μας αυτές οι μεταρρυθμίσεις, οι οποίες όπως μας λέει η οικονομική θεωρία παίζουν κομβικό ρόλο στην προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων, αποτελούσαν απαιτήσεις των δανειστών μας, τις οποίες ίσως μπορούσαμε να αποδεχτούμε έναντι ελάφρυνσης του χρέους στο γύφτικο παζάρι που έπαιξε το εξάμηνο της υπουργικής του θητείας. Αυτά τουλάχιστον έλεγε στις 23/07/2015, όταν τον είχαν πια διώξει απ’την κυβέρνηση.
Ο κ. Βαρουφάκης δεν μας λέει επίσης τίποτα για το φαινόμενο της Κίνας, ίσως το πιο σημαντικό οικονομικό γεγονός της τελευταίας πεντηκονταετίας και ασφαλώς πιο σημαντικό απ’τα γεγονότα που αναφέρει και που θα δούμε πάρα κάτω. Όπως μας λέει μια έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας που δημοσιεύτηκε πριν από περίπου ένα χρόνο, στην Κίνα έλαβε χώρα «η ταχύτερη συνεχής ανάπτυξη που είδαμε ποτέ..., που έβγαλε απ’ τη φτώχεια πάνω από 800 εκατομμύρια ανθρώπων». Στο άρθρο του κ. Βαρουφάκη η μόνη αναφορά στην Κίνα είναι ότι το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα κατάφερε να επιβιώσει την επέλαση της ολιγαρχίας ενσωματώνοντας τους εργάτες της χώρας του στο παγκόσμιο προλεταριάτο. Μ’ αυτό τον τρόπο η δημιουργία μιας υπερδυνάμεως σε χρόνο ρεκόρ που παίζει πιά πρωτεύοντα ρόλο στην παγκόσμια οικονομία υποβαθμίζεται στο επίπεδο μιας αναγκαστικής προσαρμογής σε απρόσωπες δυνάμεις που βρίσκονται εκτός ελέγχου και που χρειάζονται παγκόσμιο συντονισμό για να εξουδετερωθούν.
Για τον κ. Βαρουφάκη τα σημερινά προβλήματα του κόσμου είναι απόρροιες μιας παγκοσμιοποίησης η οποία ξεκίνησε το 1971, με την απόφαση του τότε Προέδρου Νίξον στις ΗΠΑ να εγκαταλείψει την σταθερή ισοτιμία χρυσού - δολαρίου, η οποία είχε θεσμοθετηθεί το 1944 στη συνδιάσκεψη του Bretton Woods και είχε σαν επακόλουθο ένα σύστημα με σταθερές ισοτιμίες των νομισμάτων γιά το διεθνές εμπόριο, και να την αντικαταστήσει με το σημερινό σύστημα των ελευθέρων διακυμάνσεων στις ισοτιμίες. Σημειωτέον ότι στο Bretton Woods τέθηκαν οι βάσεις, μεταξύ άλλων, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και των θεσμών που σήμερα ονομάζονται Παγκόσμια Τράπεζα και Διεθνής Οργανισμός Εμπορίου. Αυτοί όχι μόνο δεν καταργήθηκαν το 1971 αλλά αντιθέτως απέκτησαν πολύ μεγαλύτερη σημασία για χώρες σαν την Ελλάδα, όπως άλλωστε το είδε έμπρακτα ο κ. Βαρουφάκης στην περίπτωση του ΔΝΤ.
Αυτός ο ορισμός της απαρχής της παγκοσμιοποίησης, όπως επίσης και η μάλλον αρνητική άποψη γι’αυτήν που διαπνέει το άρθρο του κ. Βαρουφάκη, δεν συνάδουν με την σχεδόν ομόφωνα θετική της αποτίμηση από την οικονομική επιστήμη, που στηρίζεται στα αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα που η ελευθερία του εμπορίου έχει γιά τις συμμετέχουσες χώρες. Αυτή η φιλελευθεροποίηση του διεθνούς εμπορίου άρχισε με την Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου (GATT στα αγγλικά) του 1948, με την οποίαν άρχισαν να πέφτουν οι δασμοί και να αυξάνεται αλματωδώς το διεθνές εμπόριο. Το μόνο καινούργιο που έφερε η κατάργηση της σταθερής νομισματικής ισοτιμίας στο παγκόσμιο εμπόριο ήταν η αύξηση της αβεβαιότητας στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές και στις διεθνείς ροές κεφαλαίου από χώρα σε χώρα.
Αυτή την αύξηση της αβεβαιότητας ο κ. Βαρουφάκης μάλλον δεν την καταλαβαίνει και γι’ αυτό ούτε καν την αναφέρει. Απλώς χρησιμοποιεί την κατάργηση της ισοτιμίας γιά να εδραιώσει μιά αλληλουχία συνειρμών, απ’ τους οποίους πηγάζουν δυσάρεστα φαινόμενα όπως η φιλελευθεροποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου του χρηματοοικονομικού τομέα, η συμπίεση των εισοδημάτων της εργατικής τάξεως και η διείσδυση του νεοφιλελευθερισμού στην οικονομική σκέψη. Γι’ αυτόν η «παγκοσμιοποίηση» είναι ισοδύναμη με μια ανεξέλεγκτη ροή κεφαλαίων που κινούνται αποκλειστικά προς μία κατεύθυνση, την κεφαλαιαγορά στις ΗΠΑ, έτσι ώστε να χρηματοδοτούν το ελλειμματικό εξωτερικό εμπόριο αυτής της χώρας. Όσο γιά τα δυσάρεστα φαινόμενα, αυτά δημιουργήθηκαν επίτηδες σαν προαπαιτούμενα γιά τη δημιουργία αυτής της ροής, η οποία χρειάζεται αυξημένα κέρδη για το κεφάλαιο για να είναι εφικτή. Με τη σειρά τους, τα προαπαιτούμενα έφεραν τον εθνοκεντρισμό και την ξενοφοβία που αναφέρει σαν τίτλο του άρθρου του.
Τέτοιου είδους διασυνδέσεις είναι παντελώς αυθαίρετες και διαψεύδονται από διεξοδικές μελέτες του κάθε επί μέρους θέματος. Θα αρκεστώ σε ένα παράδειγμα, μια διαφορετική προσέγγιση στην απόφαση του Νίξον που έφερε την ελεύθερη διακύμανση στις νομισματικές ισοτιμίες, από μια πηγή που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να κατηγορηθεί για νεοφιλελευθερισμό. Να τι είπε ο νομπελίστας (2008) Paul Krugman το 1996: «Το σημερινό παγκόσμιο νομισματικό σύστημα δεν έχει θέση γιά τον χρυσό. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα δεν υποχρεώνεται να συνδέσει το δολάριο με τίποτα και μπορεί να τυπώνει όσο χρήμα νομίζει ότι χρειάζεται. Αυτό το σύστημα έχει ισχυρά πλεονεκτήματα. Πάνω απ’ όλα η Τράπεζα έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει τον κίνδυνο ύφεσης ρίχνοντας χρήματα στην οικονομία. Για παράδειγμα, μια τέτοια ευελιξία είναι και ο λόγος που η χρηματιστηριακή κρίση του 1987, που ήταν εξ ίσου επικίνδυνη με αυτήν του 1929, δεν προκάλεσε ύφεση στην πραγματική οικονομία».
Το ίδιο ανώδυνη επίσης αποδείχτηκε η πολύ σοβαρότερη χρηματιστηριακή κρίση του 2008, την οποίαν ο κ. Βαρουφάκης αναφέρει κατά κόρον στο άρθρο του σαν απόδειξη της αποτυχίας του παγκόσμιου συστήματος που διαμορφώθηκε μετά το 1971. Στην πραγματικότητα η κρίση του 2008 ξεκίνησε στα μέσα του 2007, έφτασε στο αποκορύφωμά της το φθινόπωρο του 2008, και είχε ουσιαστικά τελειώσει τον Μάιο του 2009. Πάνω απ’ όλα, οι οικονομικές της επιπτώσεις της ήσαν ελάχιστες και περιορίστηκαν στον χρηματιστηριακό τομέα και σε ορισμένους τομείς της πραγματικής οικονομίας όπως η αγορά των ακινήτων. Από το 2009 μέχρι σήμερα η οικονομία των ΗΠΑ δεν έπαψε να αναπτύσσεται ταχύτατα και η ανεργία είναι περιορισμένη σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Επί πλέον η διευθέτηση της κρίσης δεν στοίχισε σχεδόν τίποτα στον προϋπολογισμό των ΗΠΑ, ενώ ελήφθησαν και μερικά νομοθετικά μέτρα ώστε οι πρακτικές που έφεραν την κρίση να μην επαναληφθούν στο μέλλον. Ο κ. Βαρουφάκης περιγράφει στο άρθρο του μιάν ανύπαρκτη οικονομική κρίση, την οποίαν αποδίδει σε «ανεπάρκεια ζήτησης», που με τη σειρά της οφείλεται στην εισοδηματική ανισότητα λόγω της υπερβολικής κερδοφορίας του κεφαλαίου.
Απ’τη στιγμή που γίνει αποδεκτή η υποβάθμιση της σημασίας της κρίσης η όλη προσέγγιση του κ. Βαρουφάκη, που αποδίδει τα προβλήματα της παγκοσμιοποίησης στον μονόδρομο που ακολουθούν οι χρηματικές ροές προς την αμερικανική κεφαλαιαγορά, χάνει πια κάθε νόημα αφού το παγκόσμιο σύστημα είναι σε θέση να χειριστεί τα τυχόν προβλήματα σε κεφαλαιαγορές με τους υπάρχοντες θεσμούς. Ακόμα κι αν είναι εφικτοί, οι δρακόντειοι περιορισμοί στις κινήσεις κεφαλαίων, τα capital controls που επέβαλε στους έλληνες η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και που το πρόγραμμα του κ. Βαρουφάκη θέλει να επεκταθούν «με συντονισμένη ενέργεια στην Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία» δεν μπορούν να δικαιολογηθούν με αναφορές στην κρίση του 2008 και είναι εντελώς απρόβλεπτοι ως προς τις συνέπειές τους. Στην καλύτερη περίπτωση αποτελούν ένα εφιαλτικό γραφειοκρατικό μόρφωμα που θα πρέπει να εφαρμοστεί από κρατικές οντότητες που σε πολλές περιπτώσεις όπως στην Ελλάδα έχουν αναποτελεσματική διακυβέρνηση. Στη χειρότερη περίπτωση θα αναχαιτίσουν τη ροή του κεφαλαίου προς τις φτωχότερες χώρες η οποία, όπως μας λέει ο κ. Βαρουφάκης σε άλλο σημείο του ίδιου άρθρου, «εμπέδωσε μια καταπληκτική αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου... σώζοντας δισεκατομμύρια ανθρώπων στην Ασία από τις πιο άθλιες συνθήκες φτώχειας».
Τέτοιας μορφής λοιπόν είναι σε τελική ανάλυση τα συμπεράσματα που προκύπτουν από μια διεξοδική ανάλυση των γραπτών του κ. Βαρουφάκη, που δικαιολογούν απόλυτα τους δισταγμούς του γράφοντος να τον πάρει στα σοβαρά. Πολλά από τα προβλήματα που περιγράφει στο άρθρο του Globe and Mail, όπως γιά παράδειγμα η μείωση των εργατικών εισοδημάτων στις προχωρημένες κοινωνίες, αποτέλεσμα της μετατοπίσεως των επενδύσεων προς τις φτωχότερες χώρες σε αναζήτηση φτηνών εργατικών, είναι πραγματικά και χρειάζονται αντιμετώπιση αφού προκαλούν ανεπιθύμητες πολιτικές εξελίξεις. Απ’την άλλη μεριά, η αντιμετώπιση πρέπει να γίνει με προσοχή, γιατί τυχόν περιορισμοί στις ξένες επενδύσεις, ακόμα κι’ αν είναι εφικτοί στις χώρες εξαγωγής κεφαλαίων, μετατοπίζουν αυτόματα το πρόβλημα της μειώσεως του εισοδήματος προς τα φτωχότερα στρώματα του παγκοσμίου πληθυσμού.
Όσο για τις πιο παλαβές προτάσεις που περιλαμβάνει το άρθρο, όπως την ελεύθερη μετακίνηση των ανθρώπων ανάμεσα στα κράτη σε αναζήτηση εργασίας, την γενική αύξηση των μισθών σε όλη την οικουμένη και τη θέσπιση ενός παγκοσμίου μερίσματος από μετοχικό κεφάλαιο που θα διαχειρίζεται ένας παγκόσμιος θεσμός όπως το ΔΝΤ, τα σχόλια περιττεύουν. Εν πάση περιπτώσει, παρόμοιες πολιτικές είναι ακριβώς ανάποδες απ’αυτές που επιδιώκει σήμερα η Ελλάδα, αφού προσπαθεί να προσελκύσει ξένα κεφάλαια για να τονώσει την οικονομία της ενώ με ανεργία πάνω από 20% ασφαλώς δεν χρειάζεται ξένους εργάτες.
Υπάρχει όμως και μια άλλη προσέγγιση στο πολιτικό πρόγραμμα του κ. Βαρουφάκη, αν υποθέσουμε ότι είναι όπως το περιγράφει στο άρθρο του Globe and Mail. Μπορεί μεν να δείχνει μιά καθαρά επιφανειακή γνώση του οικονομικού συστήματος, που εξηγεί επίσης και την αποτυχία του σαν υπουργός, αλλά απ’ την άλλη μεριά έχει το τεράστιο πολιτικό πλεονέκτημα ότι απαλλάσσει πάσης ευθύνης όλους τους έλληνες! Γι’ αυτό προβλέπω ότι θα βρει απήχηση σε ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού κοινωνικού συνόλου, που αρνείται να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα και εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να πιστεύει ότι άλλοι φταίνε για την κακοδαιμονία τους. Δεν φταίνε οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις, που με την κακοδιαχείριση και την αλόγιστη σπατάλη τους έφεραν την Ελλάδα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και την κατάντησαν να εξαρτάται από τη γενναιοδωρία των συμμάχων της. Ούτε φταίνε οι έλληνες ψηφοφόροι, που τις εξέλεξαν, ενώ καταψήφισαν όποιον πολιτικό τόλμησε να μιλήσει για ορθολογισμούς η περικοπές. Φταίνε μόνο οι απρόσωπες ολιγαρχίες του καπιταλισμού και η ανεπάρκεια ζήτησης που προκαλούν.
Σ’ αυτούς που συμμερίζονται αυτές τις σκέψεις το μόνο που μπορεί να πει κανείς είναι ότι το γνώθι σαυτόν είναι εφεύρεση των αρχαίων ελλήνων, η οποία έχει προφανώς ξεχαστεί και ατροφήσει στους σύγχρονους απογόνους τους. Μια από τις καλύτερες υπομνήσεις είναι από τον νομπελίστα Γιώργο Σεφέρη σε ένα από τα πρώιμα ποιήματά του της δεκαετίας του 1930, που μεταφέρει τα λόγια του Σωκράτη όπως μας τα λέει ο Πλάτων, και που είναι ίσως ο καλύτερος αντίλογος σε όποιον βαυκαλίζεται με Βαρουφάκειες ψευδαισθήσεις.
Και ψυχή
ει μέλλει γνώσεσθαι αυτήν
εις ψυχήν
αυτή βλεπτέον:
τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε στον καθρέφτη.
Παράρτημα
Μοντρεάλ, 14/01/2018
Προς Globe and Mail
Κύριε Διευθυντά,
Σας ευχαριστώ γιά τη δημοσίευση του άρθρου του κ. Γιάνη Βαρουφάκη, που εκθέτει τα προβλήματα της παγκοσμιοποίησης και τις πολιτικές του φιλοδοξίες γιά το πως θα τα διορθώσει. Τώρα καταλαβαίνω τους λόγους που τον ώθησαν στην καταπληκτική του σταδιοδρομία σαν έλληνας Υπουργός Οικονομικών την περίοδο Ιανουάριος-Ιούλιος 2015. Σ’αυτό το σύντομο διάστημα, λιγότερο από έξη μήνες, ο Γιάνης κατάφερε να αυξήσει το χρέος της χώρας του κατά 80 η ίσως και 100 δισεκατομμύρια ευρώ, κάτι που αποτελεί ρεκόρ ανικανότητας που δεν έχει ξεπεραστεί ούτε απ’ τους προκατόχους ούτε απ’τους διαδόχους του –κι’ αυτό σημαίνει πολλά γιά την ελληνική πραγματικότητα! Ο κ. Βαρουφάκης ήταν απασχολημένος με τα παγκόσμια προβλήματα και δεν είχε τον καιρό ν’ ασχοληθεί με ταπεινές υποθέσεις όπως τον προϋπολογισμό, τις εξαγωγές η το μέγεθος του δημόσιου τομέα.
Όσο γιά τις γνώμες του και τις προτάσεις του για λύσεις, αυτές αποτελούν ένα μείγμα. Υπάρχουν προφανής κοινή λογική, όπως η ανάγκη της αυστηριοποίησης του ρυθμιστικού πλαισίου του χρηματοπιστωτικού τομέα, και προφανείς ανοησίες όπως η πρόταση για μια παγκόσμια συμφωνία που να νομοθετεί αυξήσεις των ημερομισθίων σε όλα τα μέρη του κόσμου, στις ΗΠΑ όπως και στο Πακιστάν, την Αϊτή η την Τανζανία, μια μαρξιστική ουτοπία που αναπόφευκτα καταλήγει σε σοβιετικού τύπου εφιάλτες. Ένα πιο σημαντικό θέμα που εγείρεται είναι το γιατί ένας αποτυχημένος πολιτικός που δεν χαίρει ουδεμίας εκτίμησης στη χώρα του αποκτά πρόσβαση για τις ιδέες του σε μια έγκυρη καναδική εφημερίδα.
Μετά τιμής,
Appendix
Mr. Yanis Varoufakis’ economic plans and political ambitions
The Greek text that precedes this insert was motivated by a long opinion piece by Mr. Yanis Varoufakis, entitled “Out of the trap: globalization’s foundations are rotting away, spawning parochialism, nativism and xenophobia. If this stage of capitalism is not sustainable, what in the world comes next?” As its long title implies, the Varoufakis article is an extended analysis of its author’s ideas on what is wrong with the state of the world, together with a detailed program on how to
rightit. I normally would not have bothered reading anything by Mr. Varoufakis, let alone taking it seriously enough to counter it, but the venue in which it was published on January 13,
2018is particularly prestigious, the top journal Globe and Mail. Since the Greeks, unlike the Globe’ s readers, know who Yanis is, I thought the latter should also be informed, and so I sent the following letter to the journal on January 14, 2018, keeping it within the paper’s length limit of 200 words:
“Thanks for Yanis Varoufakis’ analysis of our globalized world and his political ambitions on how to fix it. Now I understand the reasons for his extraordinary performance as Greece’s finance minister between January-July 2015. In less than six months Yanis managed to raise that country’s public debt by an estimated 80 to 100 billion euros, a level of incompetence unmatched by his predecessors and successors –and that’s saying a lot! Mr. Varoufakis was too busy thinking about how to save the world instead of dealing with mundane Greek matters such as government budgets, exports and the size of the public sector.
As for the essence of his opinions and recommendations, suffice it to say that they are a mixture. There is obvious common sense, like tightening up the regulation of the financial sector, and obvious nonsense such as an international agreement that legislates, and presumably enforces, higher wages everywhere, in the US as well as in Pakistan, Haiti
andTanzania, the kind of Marxist utopia that becomes a Soviet-style nightmare. A more pertinent question is why a failed politician who is persona non grata in his own country is given international exposure in a prestigious Canadian forum.“
The Globe has chosen not to publish this caveat, which in the opinion of this writer is a failure to inform its readers about the credibility of one of its featured authors. Mr. Varoufakis’ performance as Greece’s finance minister is a matter of record, and he is loathed by the Right and Center but also by his former comrades in the Left, to whom he refers as “that Left gang”. Incidentally, this is the second time in less than a week that economic ideas bordering on the bizarre have been featured in the Globe’s opinion pieces. The first one, published in its business section on January 8, was chiding universities’ economics departments for “offering sterile programs…rather than relevant policy”.
As for the detailed criticism contained in the Greek text, an English version of it can be supplied on request. Mr. Varoufakis has recently informed the Greek public of his intention to form a new political party connected to his pan-European movement DiEM25, to be officially launched on March 26, 2018. For this reason an objective evaluation of what he wrote in the Globe and Mail piece is of interest to Greek readers, since it may be considered to form the core of his economic and political thinking.