Στην τριετία 2017, 2018, 2019 είχαμε αρχίσει να χαμογελάμε καθώς αυξήθηκε με μεγάλη ταχύτητα ο τουρισμός και μαζί οι ελπίδες για γενικότερη οικονομική ανάκαμψη και διαφάνηκε λίγο φως στο τέλος του τούνελ των Μνημονίων, της τρόικα και των ¨θεσμών¨...
Ξαφνικά αρχές του 2020 προέκυψε η πανδημία covid-19 και τα lockdown που μας γονάτισαν οικονομικά αλλά και ψυχολογικά στη διετία άνοιξη του 2020 μέχρι τον χειμώνα του 2021 και ενώ είχαμε αρχίσει να βλέπουμε με αισιοδοξία το 2022 προέκυψε ο Ρωσσο-Ουκρανικός πόλεμος «φθοράς» ο οποίος καθώς συνεχίζεται φοβάμαι ότι στον χειμώνα που μας έρχεται θα αυξηθούν και πάλι τα συσσίτια σε Ενορίες και Δήμους της Πατρίδας και οι ουρές αυτών που θα προσέρχονται για να φάνε ένα πιάτο φαγητό θα μακραίνουν ολοένα και περισσότερο από εβδομάδα σε εβδομάδα, από μήνα σε μήνα…
Εύχομαι ολόκαρδα και ειλικρινά η Ευρωπαϊκή Ένωση αυτή τη φορά να αποδείξει έμπρακτα και χωρίς κερδοσκοπικού χαρακτήρα πολιτικές και οικονομικές στρατηγικές ότι είναι πράγματι Ένωση Λαών και όχι απλά μια Οικονομική, χωρίς σύνορα Κοινότητα όπου πλουτίζουν οι Ελίτ των 27 πλέον μετά το BREXIT χωρών-μελών και φτωχαίνουν τα λαϊκά στρώματα ενώ συμπιέζεται μέχρι αφανισμού η μεσαία τάξη!..
Η δική μου γενιά έζησε και είδε πολλά αλλά η απροσδόκητη πανδημία με την αυστηρή εφαρμογή lockdown και ο Ρωσσο-Ουκρανικός πόλεμος που έσετειλε στον Ουρανό τις τιμές ενέργειας είναι μια ψυχό-κοινωνικό-πολιτικό-οικονομική πραγματικότητα που ξεπερνά τα όρια εφιαλτικών ονείρων.
Γυρνάμε ξανά στην ανέχεια και στην φτώχεια;
Λέει, κατηγορηματικά, το σχετικό Ινδικό δίστιχο Tiruvalluvar’s Tirukural,
«Ρωτήστε τι είναι πιο άθλιο από το να είσαι φτωχός, και η απάντηση είναι ότι μόνο η φτώχεια πονάει όπως η φτώχεια…»
Δεν το είπε ο Αρχιεπίσκοπος Ελλάδος, ούτε κανένας άλλος Έλληνας Μητροπολίτης, αλλά το κατέθεσε επιγραμματικά ο Αρχιεπίσκοπος της Βραζιλίας Dom Helder και τα λόγια του έχουν μεταμορφωθεί σε ένα σύγχρονο «σλόγκαν»:
Όταν δίνω τροφή στους φτωχούς, με λένε άγιο!...Αλλά όταν ρωτάω γιατί οι φτωχοί δεν έχουν τροφή, με λένε κομμουνιστή…».
Θα σας θυμήσω εκείνο το περιστατικό του 9-χρονου κοριτσιού που λιποθύμησε από πείνα στη Ρόδο.
Την τελευταία δεκαετία «τρόικας και θεσμών» είδαμε να λιποθυμούν από την πείνα πολλά Ελληνόπουλα μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας, ενώ πολλά εγκατέλειψαν τα σχολεία.
Εμείς που γεννηθήκαμε στη δεκαετία του 1940 ζήσαμε την εποχή της γενικευμένης «ανέχειας» δηλαδή της οικονομικής φτώχειας και αδυναμίας να έχουμε όσα χρειαζόμασταν.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά τα χρόνια εκείνα όταν ως παιδιά του 4ου Δημοτικού Σχολείου Κατερίνης (είναι η γενέτειρά μου και η Θεσσαλονίκη δεύτερη Πατρίδα μου) κρατούσαμε το κύπελλο για να το γεμίσουν οι μαγείρισσες αρχές δεκαετίας του 1950 με το βρασμένο γάλα (από σκόνη) που μας έδινε η UNRA μαζί με ένα κομμάτι σταφιδόψωμο πριν μπούμε για μάθημα στο σχολείο…
Και το χειμώνα κουβαλόύσαμε από ένα κομμάτι ξύλο για τη σόμπα της τάξης μας...
Ήμασταν τότε «φτωχοί» με την στενή έννοια της οικονομικής «ανέχειας», όχι όλοι βέβαια, αλλά σίγουρα οι περισσότεροι.
Τότε τα εκατομμύρια Ελλήνων που ζούσαμε στην «ανέχεια» διαθέταμε μπόλικη αξιοπρέπεια (και, μεταξύ μας, οι βολεμένοι πάντα υπήρχαν, όπως υπάρχουν και τώρα).
Τη δική μου γενιά την περιγράφει επιτυχημένα εκείνο που είχε πει ο Πρόεδρος της Αμερικής Lyndon Johnson, εγκαινιάζοντας την εφαρμογή των Ομοσπονδιακών Δράσεων «Προγράμματα Κατά της Φτώχειας»:
«Όταν ήμουν νέος, η φτώχεια ήταν κάτι τόσο κοινό που δεν ξέραμε ότι είχε και όνομα».
«Η φτώχεια», έγραψε 25 αιώνες πριν ο Σταγειρίτης Αριστοτέλης, «είναι ο γονιός της επανάστασης και του εγκλήματος» και, όπως είδαμε στη δραματικά δοκιμαζόμενη Πατρίδα μας, το κοινό έγκλημα που αποφέρει μερικά ευρώ «φουντώνει» καθημερινά με ανησυχητική ταχύτητα αλλά παραμένουν στο απυρόβλητο πολλοί που «εγκλημάτησαν και δυστυχώς κάποιοι συνεχίζουν να εγκληματούν» εναντίον της Ελληνικής Οικονομίας και των Ελλήνων με αποφάσεις και πράξεις που μας οδήγησαν εδώ που είμαστε.
Αναρωτιόνται πολλοί συμπολίτες μας πού θα είμαστε τον ερχόμενο χειμώνα μετά την απίστευτη και ιστορικά πρωτόγνωρη «πτήση στον Ουρανό» της τιμής της ενέργειας…
Σε έναν λαό, στον Ελληνικό λαό, που έχυσε αίμα μπόλικο σε αγώνες για λευτεριά και αξιοπρέπεια, ειλικρινά αναρωτιέμαι μήπως τα Ηγετικά μας στελέχη στις πολιτικές και οικονομικές δομές εξουσίας ποτέ τους δεν υποχρεώθηκαν να βιώσουν αυτό που βιώνουν εκατομμύρια συμπολιτών μας και ως «σλόγκαν» αποδίδεται στον Βίκτωρα Ουγκώ:
«Για να είσαι λεύτερος, πρέπει να μάθεις να είσαι φτωχός!».
Η δική μου γενιά, σε μικρότερο σίγουρα βαθμό και λιγότερη ένταση από τη γενιά των προσφύγων και ντόπιων γονιών μας, βίωσε για αρκετό χρονικό διάστημα τη «φτώχεια» διατηρώντας ακέραιο το αίσθημα της αξιοπρέπειας, που δεν το μείωσε αυτό που ως «ανέχεια» χαρακτήριζε την αγαπημένη μας… Ψωροκώσταινα!
Πέρασαν οδυνηρά, μέρες, εβδομάδες, μήνες και χρόνια και συμπληρώθηκε μια δεκαετία της υποταγής μας ως Οικονομίας, ως Έθνους και ως Λαού στην περιβόητη τρόικα η οποία για λόγους που υπαγορεύουν οι στρατηγικές και τεχνικές «πλύσης εγκεφάλων» απέκτησε το νέο όνομα «Θεσμοί»…
Στα περασμένα χρόνια Κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αυξήθηκαν σε δραματικά και πρωτόγνωρα επίπεδα οι άνεργοι όλων των ηλικιών, εκατοντάδες χιλιάδες επαγγελματικά καταρτισμένοι και επιστήμονες νέοι άνδρες και γυναίκες ξενιτεύτηκαν, αυξήθηκαν οι αριθμοί αυτοκτονιών, γυναικοκτονιών, διαζυγίων, οικογενειακής βίας και βουλιάξαμε στην Εθνική κατάθλιψη…
Από την Άνοιξη του 2022 ζήσαμε και πάλι το θαύμα της αύξησης του τουρισμού και αρχίσαμε να χαμογελάμε. Ελπίδα υπάρχει παρά τα εκατομμύρια Ελλήνων που κατέληξαν κάτω από τα όρια της «φτώχειας» σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΕΈ ενώ ταυτόχρονα κάποιοι συσσώρευσαν αμύθητα πλούτη.
Η τότε «ανέχεια» της δικής μου γενιάς «εμπλουτίστηκε» τώρα με Αξιακή φτώχεια και με την «φτώχεια» που υπάρχει στο διεθνές στερέωμα σε ηγέτες ανησυχώ καθώς συνεχίζεται ο Ρωσσο-Ουκρανικός πόλεμος «φθοράς» και ανατριχιάζω ως άνδρας, πατέρας και παππούς όταν ακούω τον Πρόεδρο Πούτιν να απειλεί με χρήση πυρηνικών όπλων!..
Βλέπω μπροστά μας έναν πολύ δύσκολο χειμώνα με οικονομικά προβλήματα και πιθανή ψυχοκοινωνική αναταραχή...
――――――――――――――――――-
*O Γιώργος Πιπερόπουλος, Δρ Κοινωνιολογίας - Ψυχολογίας, είναι Επίτιμος Καθηγητής Μάνατζμεντ και Μάρκετινγκ στο Βρετανικό Πανεπιστήμιο Durham, συνταξιούχος καθηγητής Μάνατζμεντ, Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων και πρώην Πρόεδρος του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας